Джручи монастыры йәки изге Георгий монастыры (груз. ჯრუჭის წმინდა გიორგის სახელობის მონასტერი) - Грузияла Имеретия төбәгенең төньяҡ- көнбайышында урынлашҡан, X йәки XI быуатта нигеҙләнгән, бер нисә тапҡыр яңынан үҙгәртеп ҡоролған һәм реконструкцияланған, 1846 йылдың аҙағына ахырҙа үҙенең архитектура стилен ала. Ул 1991 йылда ер тетрәүҙән тулыһынса тиерлек емерелә, һөҙөмтәлә диуарының бер өлөшө хараба араһында ҡала. Монастырь Грузияның милли әһәмиәттәге күсемһеҙ мәҙәниәт ҡомартҡыһы исемлегенә индерелгән.[1]

Джручи монастыры
Дәүләт  Грузия
Административ-территориаль берәмек Сачхерский муниципалитет[d]
Мираҫ статусы Культурные памятники национального значения Грузии[d]
Карта

Тарихы үҙгәртергә

Сиркәү Сачхере муниципалитетындағы Цхомарети ауылынан алыҫ түгел урынлашҡан. Сиркәүҙең ҡасан барлыҡҡа килеүе билдәһеҙ. Бөтөн ҡалған сиркәүҙәге яҙыуҙың эпиграфик анализы, шулай уҡ скульптура архитектураһы элементтары стиле уның төҙөлөшөн IX - X йәки XI быуат тип билдәләргә мөмкинлек бирә. XVI йәки XVII быуатта сиркәү Имеретия короллегенең төп кенәз ғаиләһе Церетелиға күсә, ул уны, күрәһең, Палавандишвили ғаиләһенән ҡабул итә. Ул ваҡытҡа, башта өс ҡатлы базилика формаһында төҙөлгән сиркәү, көмбәҙле бина булараҡ реконструкциялана. 1730 йылдарҙа герцог Рача Церетелиҙың сиркәүен тартып ала һәм уны хәрби ҡәлғәгә әйләндерә. 1753 һәм 1763 йылдарҙа Имеретия батшаһы Соломон I герцог Рачаның яңы биләмәһен монастырға әйләндерә һәм уны Церетелиға кире ҡайтара. Сиркәү яңынан төҙөлә һәм киңәйтелә, 1804 йылдан 1843 йылға тиклем оҙаҡ ваҡыт митрополит епископ Давид Церетели була[2][3]. Монастырҙа күп ҡиммәтле сиркәү әйберҙәре һаҡлана. Улар араһында 936 йылға ҡараған инжил китабынан бер нисә ҡулъяҙмаһы бар[4].

Совет осоронда монастырь ябыла, ә уның антиквариаты Кутаиси һәм Тбилиси музейҙарына тапшырыла.1991 йылдың апрелендә сиркәү ер тетрәүҙән зыян күрә. Ғибәҙәттәр һирәкләп харабаларҙа ойошторола, биләмәһе сүп-сарҙан таҙартыла. 2018 йылда реставрацияһының күләмле проекты иғлан ителә [5]

Иҫкәрмәләр үҙгәртергә

  1. «List of Immovable Cultural Monuments» (en georgiano). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. Consultado el 24 de agosto de 2019.
  2. «The date of foundation and owners of the Jruchi monastery». Jruchi.ge (en georgiano). Kutaisi Historical Museum. 2018. Consultado el 24 de agosto de 2019.
  3. Kebuladze, Maia. «History of architectural structures at the Jruchi monastery». kutaisis sakhelmts'ipo ist'oriuli muzeumis shromebi (en georgiano) 21: 113-119.
  4. «Catalogue of the manuscripts at the Jruchi monastery». Jruchi.ge (en georgiano). Kutaisi Historical Museum. 2018. Consultado el 24 de agosto de 2019.
  5. «მიწისძვრის გამო დანგრეულ ჯრუჭის მონასტერს აღადგენენ» (en georgiano). ImediNews. 5 de junio de 2018. Consultado el 24 de agosto de 2019.