Давати стелаһы

грузин алфавиты төшөрөлгән боронғо барельеф

Давати стелаһы (груз. დავათის სტელა) — Грузияның Душети муниципалитетының Давати ауылында табылған  таш барельеф. Барельефҡа ике архангел — Михаил һәм  Гавриил һүрәте төшөрөлгән. Улар боронғо грузин алфавиты  — Асомтаврули яҙылған пергаментты тотҡан. Был —  алфавиттың беҙҙең көндәргә килеп еткән тәүге һүрәтләнеше.  

Давати стелаһы
Рәсем
Давати стелаһы

Грузин ғалимы Г. Нарсидзе раҫлауынса, Давати стелаһы беҙҙең эраның  IV—VI быуаттарына ҡарай[1]. Өс хәрефкә —  კ (К), ტ (Т), һәм ჭ (Ч) хәрефтәренә — билдә төшөрөлгән.   Р. Рамишвили фекеренсә, улар һандарға тап килә: 5000, 300 һәм 20, йәғни = 5320 (боронғо грузин текстарында һандар хәрефтәр менән яҙылған булған). Библия буйынса йылдар иҫәбе беҙҙең эраға тиклем 5604 йылдан башланған, тимәк,  5604 —  5320 = беҙҙең эраға тиклем 284 йыл. Нәҡ беҙҙең эраға тиклем 284 йыл Фарнаваз батша тарафынан грузин алфавиты эшләнгән йыл тип һанала[2][3].

  • Abramishvili, G & Aleksidze, Z. (1990), «A national motif in the iconographic programme depicted on the Davati Stela». Le Muséon
  • Р. Рамишвили, Открытие в селе Давати, ж. «Мнатоби», 1986,№ 8
  • К. Церетели, Стелы из села Давати, ж. «Дзеглис мегобари», 1984, № 68.
  • Г. Нарсидзе, Открытие в селе Давати. ж. «Мнатоби», 1987, № 4
  • Г. Нарсидзе, Открытие в селе Давати. ж. «Мнатоби», 1987, № 8
  • К. Мачабели, Стелы в Грузии, 1999.
  • Г. Джавахишвили, Стелы раннефеодального периода, 1998.
  • Р. Патаридзе, Грузинский алфавит из Давати. ж. «Мнатоби», 1987, № 2

Иҫкәрмәләр

үҙгәртергә
  1. Г. Нарсидзе, Открытие в селе Давати. ж. «Мнатоби», 1987, № 4, с. 157-170
  2. Р. Рамишвили, Открытие в селе Давати, ж. «Мнатоби», 1986,№ 8
  3. ფარნავაზ მეფის ზეობის წლებია ძვ. წ. 303-238 წწ... ვფიქრობ, საბოლოოდ გაირკვა, რომ თარიღი ძვ. წ. 284 წლის 25 მარტი ქართული ენისა და ქართული მწიგნობრობის შემოღებისა და ქართული ეროვნული წელთაღრიცხვის დასაბამი თარიღია.

    — Р. Патаридзе, Грузинский алфавит из Давати. ж. «Мнатоби», 1987, № 2, с․ 156