Гинзбург Илья Исаакович
Гинзбург Илья Исаакович (1882 йыл — 1965 йыл) — СССР геохимигы һәм минералогы. Файҙалы ҡаҙылмаларҙы геохимик ысул менән эҙләү алымына нигеҙ һалыусыларҙың береһе. Геология-минералогия фәндәре докторы (1943), профессор, РСФСР-ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1957), Сталин премияһы лауреаты (1946) — Көньяҡ Урал никель мәғдәне ятҡылығын асыу өсөн[2].
| Гинзбург Илья Исаакович | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Тыуған көнө | 13 (25) ғинуар 1882 |
| Тыуған урыны | Мәскәү, Рәсәй империяһы |
| Вафат булған көнө | 15 апрель 1965 (83 йәш) |
| Вафат булған урыны | Мәскәү, СССР |
| Һөнәр төрө | геохимик, минералог |
| Эшмәкәрлек төрө | Геохимия[d][1] һәм Минералогия[1] |
| Эш урыны | СССР Фәндәр академияһы[d] |
| Уҡыу йорто | Санкт-Петербург дәүләт политехник университеты |
| Ғилми дәрәжә | геология-минералогия фәндәре докторы[d] |
| Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре |
    |
Биографияһы
үҙгәртергәИлья Исаакович Гинзбург 1882 йылдың 13(25) ғинуарында мещан ғаиләһендә тыуған[3], Ир туғандары: Григорий, Матвей.
1902—1904 йылдарҙа Фрайберг тау академияһында уҡый (Германия).
1913 йылда Петербург политехник институтын тамамлай һәм шунда уҡ эшләй башлай.
1923—1925 йылдарҙа Германияла командировкала була (Берлин).
Геология комитетының иҫәп-иҡтисади бүлегендә геолог--иҡтисадсы булып эшләй. Рәсәй етештереү көстәрен өйрәнеү буйынса комиссия ағзаһы (КЕПС).
1928 йылдың 12 декабрь 58-се статья, 7-се пункт буйынса (геолком эше) ҡулға алына[4]), (сәнәғәт саботажы) холоҡ төҙәтеү лагерына 10 йылға хөкөм ителә, 1929 йылдың 13 октябрендә Ухтаға килә. Промысла һәм эҙләнеү төркөмөндә эшләй, шул иҫәптән радий һәм минераллашҡан һыуҙы (ятҡылыҡтары һәм сәнәғәт әһәмиәте) тикшерә. 1930 йылдың яҙында химия лабораторияһының беренсе ойоштороусыһы һәм етәксеһе була (30-ға яҡын кеше иҫәпләнә). 1931 йылдың 20 июнендә ирекле биләмәгә күсерелә, 2 ай үткәс, күҙәтеү аҫтында азат ителә. 1932 йылдың февралендә Мәскәүгә саҡыртып алына, 1 мартта Сопс ултырышында (Етештереү көстәрен өйрәнеү советы) Ухтаның шыйыҡ радий мәғдәне тураһында доклад яһай. Уның доклады нигееҙендә табылған ятҡылыҡ тураһында сәнәғәт үҙләштереү буйынса ҡарар ҡабул ителә. 1934 йылда иреккә сығарыла, 1936 йылдың 27 июлендә суд хөкөмө алына.
Мәскәүҙә СССР Фәндәр академияһының Биология лабораторияһында эшләй.
1956—1963 йылдарҙа Геология, петрография, минералогия һәм геохимия институтының экзоген мәғдән ятҡылыҡтары бүлегенең мөдире вазифаһын башҡара.
Илья Исаакович Гинзбург 1965 йылдың 15 апрелендә Мәскәүҙә вафат була[5].
Ғаиләһе
үҙгәртергә- Улы — минералог А. И. Гинзбург (1917—1984).
Награда һәм премиялары
үҙгәртергә- 1945 — Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены (10.06.1945)
- 1946 — өсөнсө дәрәжә Сталин премияһы, никель мәғдәне ятҡылығын асыу һәм геология эштәре һәм Көньяҡ Урал никель заводы өсөн сеймал базаһын тәьмин итеү өсөн
- 1957 — РСФСР-ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре.
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ 1,0 1,1 Чешская национальная авторитетная база данных
- ↑ Гинзбург Илья Исаакович // Горная энциклопедия. Т. 2. Москва: Советская энциклопедия, 1986. С. 67.
- ↑ Гинзбург Илья Исаакович // Большая советская энциклопедия. М.: Советская энциклопедия. 1969—1978.
- ↑ Гинзбург Илья Исаакович — Открытый список
- ↑ Сообщение о смерти И. И. Гинзбурга // Известия АН СССР, серия геологическая. 1965. № 12.
Әҙәбиәт
үҙгәртергә- Илья Исаакович Гинзбург: [Некролог] // Известия АН СССР, серия геологическая. 1966. № 1. С. 143—144.
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Библиография в информационной системе «История геологии и горного дела» РАН.
- Памяти первого этапа Ухтинской экспедиции 2021 йыл 24 октябрь архивланған. на сайте «Историко-культурный Атлас города Ухты».