Герда Тирен
Герда Тирен (швед. Gerda Tirén, ҡыҙ фамилияһы Рюдберг, 11 ғинуар 1858 йыл — 9 октябрь 1928 йыл) — швед рәссам-иллюстраторы.
| Герда Тирен | |
| швед. Gerda Tirén | |
.jpg) | |
| Заты | ҡатын-ҡыҙ |
|---|---|
| Гражданлығы |
 Швеция |
| Тыуған көнө | 11 ғинуар 1858[1][2] |
| Тыуған урыны | Швеция, приход Йакоба и Йоханнеса[d][2] |
| Вафат булған көнө | 9 октябрь 1928[3][1][4] (70 йәш) |
| Вафат булған урыны | Швеция, Länna church parish[d][4] |
| Ерләнгән урыны | Länna cemetery[d] |
| Хәләл ефете | Тирен, Юхан[d] |
| Балалары | Нильс Тирен[d] һәм Тирен, Кристина[d] |
| Һөнәр төрө | рәссам, иллюстратор |
| Уҡыу йорто |
Королевская художественная академия[d] Констфак[d] |
| Уҡыусылар | Elsa Malmquist[d] |
| Кемдә уҡыған | Персей, Эдвард[d] |
| Авторҙың Викимилектәге ҡалыбы | Gerda Tirén |
| Статус авторского права как автора | срок действия авторских прав истёк[d] |
| Собрание работ | Национальный музей изобразительных искусств[d] |
 Герда Тирен Викимилектә | |
БиографияҮҙгәртергә
1858 йылдың 11 ғинуарында Швецияла Стокгольм ҡалаһында тыуа.
1880−1883 йылдарҙа буйынса уҡыусылар менән Короллек сәнғәт академияһында уҡый. Унан Францияға китә. 1884 йылдың ғинуарында Юхан Тирен менән никахлаша һәм шул уҡ йылда Парижда уға кейәүгә сыға. 1884 йылдың аҙағында йәштәр тыуған илдәренә әйләнеп ҡайталар һәм Увикен[sv] ҡалаһында урынлашалар.
Һуңыраҡ улар Пеннингбюгә күсеп килә. Тирст йортонда (усадьба) йәшәй башлайҙар. Бөтә ғүмерҙәре тиерлек унда үтә. 1894 йылда ғаиләһе менән Увикенға ҡайтып бер аҙ йәшәп китәләр.
1928 йылда Пеннингбюла вафат булған. Ире менән йәнәш ерләнгән.
ИжадыҮҙгәртергә
Рәссам портреттар яҙа, сәскәләр натюрморт һәм пейзаж, швед һәм француздар тормошонан жанрлы күренештәр, шулай уҡ, балаларға арналған һүрәттәр эшләй. Скандинавтар, бигерәк тә, уның гномдар тураһында открыткаларын (nissar), яраталар.
Герда Тирендең китаптарға эшләнгән билдәле иллюстрациялары араһында: Фриц Рейтерҙың «Илдәге тормош» китабына, Даниель Дефоның "Робинзон Крузо мажаралары"на (1899), Марк Твендың «Принц һәм ярлы» китабына һәм күп һанлы әкиәттәргә эшләнгән һүрәттәр бар.
Рәссам 1923 йылда Стокгольмда швед уҡытыусылары гәзите нәшер иткән «Jultomten» журналы менән әүҙем хеҙмәттәшлек итә. Был журналда Сакариас Топелиустың «Турғай» шиғырына иллюстрацияһы, 1898 йылда уҡ «Раштыуа бүләктәрен һатып аларһығыҙмы?» тигән исем аҫтында почта открыткаларына эшләгән элекке акварелдәре, балалар өсөн күп һанлы жанрлы һүрәттәре баҫтырыла.
Ирле-ҡатынлы Тирендарҙың картиналары Стокгольмдағы милли музей коллекцияһында, Швецияның провинцияларындағы музейҙарҙа һәм күп һанлы шәхси коллекцияларҙа һаҡлана.
Был ҡатын-ҡыҙ алдындағы малай менән
Карин һәм Типпо
Туй процессияһы
ҒаиләһеҮҙгәртергә
- Атаһы — Карл Рюдберг (швед. Carl Henrik Rydberg; 1820—1902)[5]
- Әсәһе — Форсслунд Эмма (швед. Wilhelmina Adelaide Forsslund; 1820—1899)[6]
- Ире — Тирен Юхан (1853—1911), швед рәссаме. 1884 йылдан никахта тора.
- Улы — Нильс (1885—1935), рәссам
- Ҡыҙы — Кристина (1886—1951), рәссам
- Ҡыҙы — Карин (1887—1951), музыка уҡытыусыһы
- Ҡыҙы — Элизабет Ева (1890—1937), йырсы
- Иренең туғаны — Карл Тирен[sv], фольклорсы (легендалар һәм йырҙар)
ИҫкәрмәләрҮҙгәртергә
- ↑ 1,0 1,1 Benezit Dictionary of Artists — 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ 2,0 2,1 Jakob och Johannes kyrkoarkiv, Födelse- och dopböcker, SE/SSA/0008/C I a/23 (1856-1861), bildid: 00025623_00060, sida 33
- ↑ RKDartists
- ↑ 4,0 4,1 Länna kyrkoarkiv, Död- och begravningsböcker, SE/SSA/1535/F I/4 (1918-1939), bildid: 00032427_00057, sida 51
- ↑ Carl Henrik Rydberg (швед.)
- ↑ Wilhelmina Adelaide Forsslund (швед.)