Элмәлек (йыр)

Элмәлек — башҡорт халыҡ йыры, оҙон көй.

«Элмәлек»
Йыр
Яҙҙырылған	1938
Жанр	башҡорт халыҡ йыры
Башҡарыу теле	башҡортса
Авторы	халыҡ

Тарихы

Йырҙың тексы

...Элмәлек, элмәлек,
Элмәле лә тундарҙы беҙ кеймәнек.
Ерҙә лә тыуып, ерҙә үҫтек,
Донъя рәхәткәйҙәрен күрмәнек.

Элмәлек, элмәлек,
Элмәле лә тундарҙы беҙ кеймәнек.
Ҡамсат бүрктәрҙе күрмәнек,
Туйҙан да туйға сабып йөр(ө)мәнек.

Элмәлек, элмәлек,
Элмәле лә тундарҙы беҙ кеймәнек.
Көн биткәйенә тип үрләнек,
Аяҙ ҙа ғына көндәр күрмәнек.

Элмәлек, элмәлек,
Элмәле лә тундарҙы беҙ кеймәнек.
Билде бөгөп, байға эшләнек,
Йәшәйбеҙ, тип, көн-төн этләндек.

«Элмәлек» башҡорт халыҡ йыры тәүге тапҡыр 1938 йылда этнолог Л. Н. Лебединский тарафынан яҙып алына һәм «Башҡорт халыҡ йырҙары» йыйынтығында Н. Иҙелбай яҙмаһында баҫтырыла.

Йырҙың варианттарын Ғата Сөләймәнов К. М. Дияровтан яҙып ала.

Йөкмәткеһе

«Элмәлек» йырында был йыр яҙылыу дәүерендә йәшәп килгән социаль тигеҙһеҙлек һүрәтләнә. Йыр тексы үҙ намыҫын яҡлаусы ярлылар исеменән яҙылған.

Характеристикаһы

«Элмәлек» йыры лирик-драматик характерҙа.

Башҡарыусылар

Йырҙы Х. Л. Ғәлимов, Ф. Г. Ноғоманова, И. М. Смаков, Башҡортостан Республикаһының Хор капеллаһы башҡара.

Ҡулланыу

Йырҙы композитор А. Р. Хәлфетдинов фортепиано һәм тауыш өсөн, Р. В. Сәлмәнов ҡатнаш хор өсөн (a cappella) эшкәрткән.

Әҙәбиәт

• Башҡорт энциклопедияһы. Өфө. 1996 йыл.
• Башҡорт халыҡ ижады: Йырҙар. 1-се китап. — Өфө, 1974;
• Дияров К. М. Сал Уралдың моңдары. — Өфө, 1988;

Һылтанмалар

• Эльмалек, песня  (билдәһеҙ). Башкирская энциклопедия. 2016 йыл 4 март архивланған.
• Башкирские народные песни  (билдәһеҙ). История и культура Башкортостана.
• 69. ЭЛМӘЛЕК. ЭЛЬМАЛЕК  (билдәһеҙ). Союз кураистов Республики Башкортостан. 2016 йыл 4 март архивланған.