Фекерләшеү:Себер татарҙары теле

Баныу ханым, сез өстәгән чыганак дөреслеккә туры килми, бу ниндидер белемсез кеше фикере генә һәм абруйлы чыганак була алмый. Себер татар теленең бер нинди дә язуы юк, хәтта алфавит ясарлвк әдәби тел нормалары да юк. Себер татар теле үзе дә өч диалект җыелмасы гына. Һәм рәсми рәвештә әдәби татар телен кулланалар. Ә чыганакта күрсәтелгән әлифба бу 2000 елда себер татар теленең том диалекты өчен тәкъдим ителгән, тик бер кая да расланмаган да, кертелмәгән дә әлифба, энтузиаст эше дисәк була. Себер татар теленә башка бер ни бәйләнеше юк. Шулай ук үзләрен сыбырлар дип әйтә дигән бер генә абруйлы чыганак юк. Сан алу мәгълүматларында да бер сыбыр да билгеле түгел, ә себердә яшәүче ярты миллион татарларның 9 меңе үзен себер татары дип атый, бу да чын саннарын ача алмый, чөнки калган себер татарлары үзләрен гомум татарлардан аермый гына.--Ilnur efende (әңгәмә) 16:10, 16 ғинуар 2022 (UTC)

• Ilnur efende, Себертатар (Себер теле) - ҡыпсаҡ-нуғай төркөмсәһенә ҡарай. Төрки телдәрҙең ҡыпсаҡ төркөмө. Лексик составы һәм фонетикаһы буйынса дала ҡырым татарҙарына, нуғай, башҡорт, ҡарағалпаҡ, шулай уҡ үзбәк теленең ҡыпсаҡ диалекттарына яҡын. 2010 йылда ЮНЕСКО тарафынан Рәсәй Федерацияһының юғалыу хәүефе янаған телдәренә индерелә. Ни өсөн индерелде икән, шуны беләһе килә? (Статья Квашнина Ю.Н, к.и.н., Г.Т..Бакиевой к.и.н. "Сибирские татары перед выбором-сохранить или потерять родной язык" ) Себертатар, Себер теле - тип атайҙар --Баныу (әңгәмә) 12:18, 17 ғинуар 2022 (UTC)
• АССОЦИАЦИЯ ТАТАР ТЮМЕНСКОЙ ОБЛАСТИ

“СЫБЫР” № 50 9 июля 1991 г.

Председателю Совета национальностей Верховного Совета СССР т. Нишанову Р.Н.

Уважаемый Рафик Нишанович!

В Западной Сибири по оценочным данным ученых проживает от 250 до 400 тыс. сибирских татар. Значительная часть сибирских татар проживает в Тюменской области. На протяжении веков сибирские татары имели свое этническое самосознание и в соответствии с этим определялась политика царского самодержавия. Но по переписи 1939 года сибирских татар записали под общим названием “татары”, ошибочно отождествляя нас с поволжскими татарами. Это ведет к утрате самобытности народа, ведет к нивелировке языка, культуры и других самостоятельных качеств, определяющих лицо народа. Опираясь на научные работы ученых историков, тюркологов, этнографов, антропологов, языковедов, а так же на мнение большинства сибирских татар, Ассоциация просит Вас рассмотреть нашу просьбу о включении сибирских татар отдельной строкой в список народов нашей страны в необходимые нормативные документы как самостоятельного, коренного народа Сибири. Президент Ассоциации И.К.Рафиков.(http://static.iea.ras.ru/neotlozhka/92-Iskhakov.pdf)

Исеме

@Ryanag, сможете предоставить авторитетный источник на сыбыр? Не нашел у вас шаблон на запрос источника. И вообще на название языка на башкирском языке? Вы убрали название подтвержденное башкирской энциклопедией и добавили свое оригинальное. Будучи администратором внесение таких данных совсем что-то из деструктивного, не думаете? Ilnur efende (әңгәмә) 21:07, 22 февраль 2023 (UTC)

• Как администратор, предупреждаю вас - не переходите на личности и не устраивайте войны правок. Из АИ например «Русско–сибирскотатарский словарь / Урысца–сыбырца сүслек. Тюмень, 2010». Название статьи переименовано в соответствии с АИ («Башҡорт диалектологияһы: уҡыу ҡулланмаһы. Өфө, 2012», «Башҡорт теленең тарихи морфологияһы. Өфө, 1976», «Башҡорт теле һәм уның диалекттары. Өфө, 2000» и другими). А предложенного вами варианта названия «Себер татар» нет в Башкирской энциклопедии. Для сравнения см. Ҡырым татарҙары теле. --Ryanag (әңгәмә) 08:09, 24 февраль 2023 (UTC)

  В указанном источнике (в БЭ) в статье Көнсығыш (себер татарҙары диалекты). Видимо вы не увидели этого. Я как понимаю здесь ОРИСС Сагидуллина в приоритете, ведь нигде и никем ни данный алфавит, ни словарь не признан, даже нет литературного сибирскоготатарского языка. Ну удачи вам в вашей Википедии)) Ilnur efende (әңгәмә) 18:32, 2 март 2023 (UTC)

• Ilnur efende, лингвистикала «өйҙә һөйләшә торған тел» тигән термин юҡ, «диалект» ты "әйләнедереп", "тулғандыраһығыҙмы"?--Баныу (әңгәмә) 14:03, 18 март 2023 (UTC)

  @Баныу, хәерле кис! Чыганак буенча home language дигән, русча бу народный яки бытовой язык дип тәрҗемә ителә, башкортча ничек була микән? Ilnur efende (әңгәмә) 18:46, 19 март 2023 (UTC)

«Билдәле рәүештә юғалыу хәфеүе янай» статусы

Себер татарҙары теле «Билдәле рәүештә юғалыу хәфеүе янай» статусы индерелгән дигәнсез, мин сез күрсәткән чыганакларны карадым, әмма таба алмадым анда себер татарлары теле турында бер сүз дә. Ә менә 2011 ел исемлеген таптым, анда себер татарлары теле юк, башкорт теле генә бар. Шуңа күрә 2010 урыныа 2011 елгы мәгълүматны китерәм. Ilnur efende (әңгәмә) 09:41, 21 март 2023 (UTC)

Ilnur efende. Һин күрһәткән сығанаҡ хаталы булыуы ихтимал. Ул бит рәсми ойошманың сығанағы түгел, ә бер ғалим төҙөгән сығанаҡ. Мин ЮНЕСКО-ның рәсми сығанағын күрһәтәм, унда ул бар. Әммә, әлеге ваҡытта яңы баҫма әҙерләү сәбәпле күренмәй. Инглиз Википедияһындағы мәҡәләне ҡара en:List of endangered languages in Russia, унда ла шул уҡ сығанаҡты (Moseley, Christopher, ed. (2010). Atlas of the World’s Languages in Danger. Memory of Peoples (3rd ed.). Paris: UNESCO Publishing. ISBN 978-92-3-104096-2. Retrieved 2015-04-11.) күрһәтәләр. Википедия сәйәси баталия урыны түгел, юғарыраҡ бул. Иҫкәртәм. --Рөстәм Нурыев (әңгәмә) 12:18, 21 март 2023 (UTC)

Килешәм, Википедиягә сәясәтне кыстыру кирәкми, нейтраль караш тотып, булган абруйлы чыганаклардагы мәгълүмәт өстәү генә кирәкле. Аеруча сәяси төсмерле маргиналь чыганаклар куркыныч. Ilnur efende (әңгәмә) 12:25, 21 март 2023 (UTC)

Юнеско, Халыҡ-ара стандартизация, Рәсәй Фнәдәр Академияһы ҡарараҙары бер нисек тә маргиннал була алмай. Донъя ҡабул иткәнде ҡабул итергә теләмәгән, үткән быуат ҡараштары менән йәшәгәндәрҙе "маргиналдар" тип атарға була. --Рөстәм Нурыев (әңгәмә) 13:36, 21 март 2023 (UTC)

Юнеско чыганагын китереп яздым бит)) Шуңа да сәясәтне кыстыручы чыганаклар кулланмау яклымын. Ilnur efende (әңгәмә) 13:57, 21 март 2023 (UTC)

@Рөстәм Нурыев, мин бу файлны таптым, һәм шунда бирелгән текстны китердем, куркыныч астында дип язылган. Бер җирдә татар теленең диалектлары, икенче җирдә аның белән тыгыз бәйле төрки тел диелгән. Чыганактагыча язып куйдым. Ilnur efende (әңгәмә) 12:58, 21 март 2023 (UTC)