Сойот-цаатан теле

Сойо́т-цаата́н теле (йәиһә сойо́т теле) — тыва теленә, тофа теленә һәм көк-мончак теленә яҡын төрки тел. Ике диалектка бүленә: Рәсәйҙең Бүрәт Республикаһында сойот (сойыт) диалекты, Монголияның Дархат аймағында цаатан (туъha) теле. Башка карашҡа ярашлы, Монголияла цаатан теленең ике диалекты ҡулланыла — цаатан теле һәм сойот теленең уйгур-урянхай диалекты.

2001 йылда сойыт диалекты өсөн кирил әлифбаһы нигеҙендә яҙма системаһы төҙөлгән. Әлифба һәм уҡыу әсбаптары нәшер ителгәс, уҡытыусылар әҙерләнелә башланы, ошо ваҡыттан бирле Бүрәт Республикаһының сойот мәктәптәренә туған тел фән булараҡ уҡытыла..2003 йылғы сойотса-бүрәтсә-урыҫса һүҙлектә түбәндәге алфавит ҡулланыла:

А а	Б б	В в	Г г	Ғ ғ	Д д	Е е	Ё ё
Ж ж	З з	И и	I i	Й й	К к	Қ қ	Һ һ
Л л	М м	Н н	Ң ң	О о	Ө ө	П п	Р р
С с	Т т	У у	Ү ү	Ф ф	Х х	Ц ц	Ч ч
Ҷ ҷ	Ш ш	Щ щ	Ъ ъ	Ы ы	Ь ь	Э э	Ә ә
Ю ю	Я я

Һуҙынҡы өндәрҙең оҙонлоғо хәрефте икеләтә яҙыу менән, фарингализация иһә хәрефтән һуң ҡатылыҡ билдәһен (ъ) ҡуйыу аша билдәләнә..

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Сойот теле (урал ғаиләһе)

Әҙәбиәт

• Рассадин В. И. Словарь сойотско-русский. — СПб.: Дрофа, 2006. — 208 с.
• Рассадин В. И. Сойотско-бурятско-русский словарь. — Улан-Удэ, 2003.
• Рассадин В. И. О сойотах и их языке// Мир Центральной Азии: Языки. Фольклор. Литература: Материалы Международной научной конференции. Т. IV. Ч. 1. — Улан-Удэ: БНЦ СО РАН, 2002. — С. 100—105.
• Рассадин В. И. Сойоты и сойотский язык// Одон. — 2001. — № 10-11. — С.20-21.
• Рассадин В. И. Лексика материальной культуры окинских сойотов// Проблемы бурятской диалектологии. — 1996. — С. 58-99.
• Рассадин В. И. Животноводческая лексика в языке окинских бурят и сойотов// Проблемы бурятской диалектологии. — Улан-Удэ: БНЦ СО РАН, 1996. — С. 45-57.