Поляк теленең Познань диалекты

Поляк теленең По́знань диалекты (пол. gwara poznańska [języka polskiego]) — Познань ҡалаһында һәм Познань воеводалығында һөйләшкән поляк теленең варианты. Был диалектында ҡулланылған герман теленең алынған һүҙҙәре буйынса ул силез теленә яҡын. Познань диалектына иң яҡын поляк диалекты — Краков диалекты.

Диалект үҙенсәлектәре үҙгәртергә

XX быуаттың башында Познань диалектының кодификациялаштырылған нормаһының фонетик үҙенсәлектәре (әҙәби поляк варианты ла күрһәтелгән):

  • Һүҙенең һуңғы һуҙынҡы өндөң икеләштереү
Мәҫәлән
Познань полякса Әҙәби полякса Башҡортса
do widzeniaa do widzenia "һау бул(ығыҙ)"


  • Әҙәби a pochylone өнө урынында o тип әйтелә
Мәҫәлән
Познань полякса Әҙәби полякса Башҡортса
kolejorz kolejarz "тимер юлы эшсеһе"
  • o урынына ó/u [u] тип әйтелә
Мәҫәлән
Познань полякса Әҙәби полякса Башҡортса
cóś coś "бер нимә"
doktór doktor "табип, доктор"
  • o һәм ó урынына ło, łe, ły әйтеләүе мөмкин
Мәҫәлән
Познань полякса Әҙәби полякса Башҡортса
łoko oko "күҙ"
łyn on "ул"
młost most "мост"
płet stołym pod stołem ""
Фраза миҫалы: Łodejdź łobuzie łod łokna, bo cię łobleje bez łeb łodom łod łogórków (пол. Odejdź łobuzie od okna bo ci obleję głowę wodą od ogórków)
  • ło, łó урынына ły тип әйтелә: łyszko, пол. łóżko
  • e урынына y тип әйтелә młyko, пол. mleko "һөт"; chlyb, пол. chleb "икмәк"

Познань поляксанан әҙәби поляксаға тәржемәле "һөйләшеү китабы" үҙгәртергә

 
  • A czemu? - Dlaczego?
  • Ady idź - Co ty opowiadasz, daj spokój, to niemożliwe !
  • A po czemu to? - Ile to kosztuje?
  • Ależ bez niczego! - Oczywiście! Rozumie się!
  • Biegać na łyżwach - jeździć na łyżwach
  • Być nie do żdżarcia - być rewelacyjnym, nie do podrobienia
  • Co ja za to mogę? - Co ja jestem temu winien?
  • Co jest tej? - Co się dzieje?
  • Co to kosztuje? - Ile to kosztuje? (kalka z języka niemieckiego, Was kostet das?)
  • Dość to przyńdzie? - Ile to będzie kosztowało?
  • Dalij, dalij! - Szybciej, żwawo!
  • Elegant z Mosiny - odpowiednik "wystrojony jak cieć na Boże Ciało"
  • Idź w kieretyny - odczep się (kieretyny-krzaki, inaczej - idź na drzewo)
  • Iść komuś na nerwy - denerwować kogoś, drażnić
  • Junek z Buku - młody mężczyzna wystrojony wg mody prowincjonalnej
  • Kusić po nocach - zajmować się czymś w nocy, robić coś niepotrzebnego zamiast spać
  • Klapsztula - złożona kromka chleba
  • Lelać się - zachowywać się dziecinnie
  • Pierdoła z Gądek - plotkarz, roznosiciel wiadomości prowincjonalnych, przestarzałych i nieciekawych
  • Gdzie ja wszędzie nie byłem! - Gdzie ja nie byłem!
  • Kapelusz dobrze siedzi - Kapelusz ma dobry rozmiar, dobrze się trzyma
  • Mieć fifa, mieć dryg - posiadać do czegoś zdolności, talent
  • Mieć fefry - bać się
  • Mieć rachę na kogoś - długo i mocno złościć się, gniewać na kogoś, pragnąć zemsty (por. niem. Rache f- zemsta)
  • Nie przychodź mi tak głupio! - nie docinaj mi!
  • Nu dalij! - szybciej! rusz się!
  • Ile to uczyni? - Ile to będzie kosztowało?
  • Jaki on jest stary? - Ile on ma lat?
  • Jak ty do tego przyjdziesz? - Jak ty to zrobisz?
  • Ja na to nie wychodzę! - Ja do tego nie dążę!
  • Juchta nie śpi - Złodziej jest wśród nas/Złodziej jest czujny
  • juchcić - kraść
  • ćmiki - papierosy
  • Mam ból zęba - Ząb mnie boli
  • Mam głód - Jestem głodny
  • Mieć ambę - mieć głupie pomysły, być zwariowanym
  • Mieć za sobą lanię - Skończyć szkołę
  • Musieć się uśmiać - Uśmiać się
  • Musieć z kimś wiele wystać - Musieć przez kogoś wiele znieść
  • Nie wiedziałem sobie rady - Czułem się nieswojo, ponuro
  • Nie idzie - Nie da się (od niem. Es geht nicht)
  • Obłożyć skibkę - na kromkę chleba (kromka=skibka) położyć obkład (czasem obłożenie) czyli plaster wędliny lub sera
  • Okno wygląda na ulicę - Okno jest od strony ulicy
  • Ona przychodzi mi taka znajoma - Ona wydaje mi się taka znajoma
  • Ona ci nic nie życzy - Ona ci źle życzy
  • Ona nie jest dziś do mówienia - Nie można z nią dziś rozmawiać
  • Ona stoi dobrze - Powodzi się jej dobrze
  • Ona została stać - Ona stanęła
  • Opowiadać pierdoły - mówić głupstwa
  • Przepowiadać lekcję - powtarzać lekcję
  • Raz po raz - od czasu do czasu
  • Sprawić sobie śrubę - Upić się
  • Spuścić się na kogoś - Polegać na kimś
  • Stoi mi do dyspozycji - Mam to do dyspozycji, mogę tym zarządzać
  • Stroić muki - dąsać się
  • Szneka z glancem - drożdżówka z lukrem
  • Szportka - wózek dziecięcy / spacerówka
  • To przyjdzie tu - To będzie tu
  • Tytka na bejmy - Papierowa torebka na pieniądze
  • Coś wyszło - Coś skończyło się, uległo zniszczeniu
  • Trzymać sobie kogoś ciepło - Żyć z kimś w przyjaznych stosunkach
  • Tu dostaniesz kupić - Tu kupisz
  • Ty za to nie możesz - Nie jesteś temu winien
  • W gazecie stoi napisane - W gazecie jest napisane
  • Widzi mi się - Podoba mi się
  • Wuchta wiary - Sporo ludzi
  • Wygląda za niczym - Wygląda na coś bezwartościowego
  • Wystrojony jak do ośpic - ubrany z większą elegancją niż otoczenie (ośpice - blizna po szczepieniu ospy)
  • Zrobić łóżko - Pościelić łóżko
  • Zostać siedzieć w klasie - Siedzieć w klasie, repetować, powtarzać
  • Zmudzić czas - Zmarnować czas

Һылтанмалар үҙгәртергә

  • Бында Поляк Викиһүҙлегенән Познань диалекты һүҙлеген ҡарай алаһығыҙ.


  Был тел йәки тел белеме тураһында тамамланмаған мәҡәлә. Һеҙ мәҡәләне төҙәтеп һәм тулыландырып   Википедия проектына ярҙам итә алаһығыҙ.