Осоу — осоусы аппарат йәки фауна вәкиле (бөжәк, ҡош, ярғанаттар) осош хәленә күсеүе.

А-320 осоусы самолеты күтәрелә
Embraer

Күтәреү көсө объект ауырлығынан күбрәк булған осраҡта объект осоп китә ала.

Самолёттың осоп күтәрелеүе үҙгәртергә

 
A 340-600

Самолёттың күтәрелеп китеү өсөн ерҙән барыуы йәки йүгереү осоро. Күсеш бейеклегендә тамамлана.

  • Махсус иҫәпләнгән тиҙлектә V1ҡараҙны ҡабул итеү тиҙлегендә осоп китеү имен төҫтә туҡталып була һәм самолет осоп менеү-төшөү юлында туҡтала.
  • V1 ҙурыраҡ тиҙлектә самолет осоп китергә тейеш, кәрәк саҡта һуңнан кире осоп ултыра ала.
  • Осоп китер алдынан күтәрелеү көсөн арттырыр өсөн пилот арт ҡанатсыҡтарҙы һәм ал ҡанатсыҡтарҙы иҫәпләнгән осорға күсерә. Был йүгереү арауығын кәметә һәм ҡыҫҡа юлда ла күтәрелеп китергә мөмкинлек бирә.
  • Авиадиспетчер рөхсәт иткәндән һуң двигателдәр осоп китеү хәленә урынлаштырыла.
  • Ерҙә самолет шасси менән йөртөлә.
  • Осоп китеү тиҙлегенә ирешеп пилот штурвалды үҙенә тарта, һөжүм мөйөшөн арттыра.
  • Самолеттың алды күтәрелә, һуңыраҡ бөтә самолет осоп китә.
  • Туры каршылыкты кәметер өсөн 5 м ҙурыраҡ бейеклектә шасси һәм сығарылған фаралар йыйып алына.
  • Эҙмә-эҙлекле рәүештә алғы ҡанатсыҡтар һәм артҡы ҡанатсыҡтар йыйып алына.
  • Күсеү бейеклегендә пилот стандарт баҫымды 760 мм тер. бағ. урынлаштыра.

Әҙәбиәт үҙгәртергә

  • Авиация: Энциклопедия / Гл. ред. Г. П. Свищёв. — М.: Большая Российская энциклопедия, 1994. — 736 с. — ISBN 5-85270-086-X
  • В. В. Ершов — «Раздумья ездового пса»