Мағас
Рәсәйҙәге ҡала
Мағас (ингуш. Мағас) — Рәсәй Федерацияһы, Ингушетия Республикаһының баш ҡалаһы.
| Мағас | |
| ингуш. Магас | |
| Байраҡ[d] | |
.svg) |  |
| Нигеҙләү датаһы | 1995 |
|---|---|
.jpg) | |
| Рәсми атамаһы | Магас |
| Дәүләт |
 Рәсәй[1] |
| Административ үҙәге | Городской округ город Магас[d][1] |
| Административ-территориаль берәмек | Городской округ город Магас[d][1] |
| Сәғәт бүлкәте | UTC+3:00[d] |
| Хөкүмәт башлығы вазифаһы | глава Магаса[d] |
| Хөкүмәт башлығы | Зайт Орцханов[d] |
| Халыҡ һаны | 10 333 кеше (2019)[2] |
| Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 200 метр |
| Майҙан | 12,63 км² |
| Почта индексы | 386340 |
| Рәсми сайт | adm-magas.ru |
| Урындағы телефон коды | 8734 |
 | |
 Мағас Викимилектә | |
Рәсәй Федерацияһы субъектының административ үҙәге булған иң бәләкәй һәм иң йәш тораҡ пункты.
Республика әһәмиәтендәге ҡала, ҡала округы статусына эйә булған шул уҡ исемдәге Магас ҡалаһын уның составында берҙән-бер тораҡ пункты булараҡ барлыҡҡа килтерә[3].
Сәғәт поясы
үҙгәртергәҠалала Мәскәү ваҡыты ҡулланыла. Сәғәт бүлкәте — UTC+3.
Этимологияһы
үҙгәртергәИнгушетияның яңы баш ҡалаһына « Мағас» атамаһы фәнни- тарихи, археологик һәм лингвистик мәғлүмәттәрҙән, шулай уҡ урындағы топонимиканың географик атамалары нигеҙендә бирелгән. Уларға ярашлы, Төньяҡ Кавказда урта быуат полиэтник дәүләте боронғо Аланияның баш ҡалаһы тап шулай тип аталған.
«Мағас» һүҙе «ер, ҡояш урыны» тип этимологиялаштырыла, ә ҡала исеме булараҡ — «ҡояш ҡалаһы» тигәнде аңлата[4].
Халҡы
үҙгәртергә| Халыҡ иҫәбе | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2001[5] | 2002[6] | 2003[5] | 2006[7] | 2007[7] | 2008[7] | 2009[7] |
| 100 | ↗275 | ↗300 | ↗337 | ↗338 | ↗354 | ↗415 |
| 2010[8] | 2011[8] | 2012[9] | 2013[10] | 2014[11] | 2015[12] | |
| ↗2502 | ↗2581 | ↗3367 | ↗4106 | ↗4756 | ↗5841 | |
2010 йылғы бөтә рәсәй халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса[13]:
Фотоһүрәттәр галереяһы
үҙгәртергә-
Мағас, төҙөлөш башы -
Президент Һарайы -
Республика Аллеяһы (һулда — Никита Хрущёв урамы). 2010 йыл -
Республики Аллеяһы ( ингуш дәүләтселегенең 80 йыллығы айҡанлы булдырылған). 2010 йыл -
Ингушетия Хөкүмәте бинаһы. 2010 йыл -
Мағас ҡала хакимиәте бинаһы . 2010 йыл -
Иҙрис Зязиков проспекты күренеше. Мағас
_2.jpg)
Иҫкәрмәләр
үҙгәртергә- ↑ 1,0 1,1 1,2 ОКТМО. 185/2016. Северо-Кавказский ФО
- ↑ http://www.gks.ru/free_doc/doc_2019/bul_dr/mun_obr2019.rar
- ↑ Закон от 23 февраля 2009 йыла № 5-РЗ «Об установлении границ муниципальных образований Республики Ингушетия и наделении их статусом сельского поселения, муниципального района и городского округа». Дата обращения: 27 сентябрь 2018. Архивировано 28 ғинуар 2018 года.
- ↑ Долгиева, Картоев, Кодзоев, Матиев, 2013, с. 117
- ↑ 5,0 5,1 Народная энциклопедия «Мой город». Магас
- ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. Архивировано 3 февраль 2012 года.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Численность населения республики Ингушетия по населённым пунктам 2006-2012 года. Дата обращения: 17 октябрь 2013. Архивировано 17 октябрь 2013 года.
- ↑ 8,0 8,1 Оценка численности населения 2010-2013. Дата обращения: 23 август 2014. Архивировано 23 август 2014 года.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. Дата обращения: 31 май 2014. Архивировано 31 май 2014 года.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). Дата обращения: 16 ноябрь 2013. Архивировано 16 ноябрь 2013 года.
- ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. Дата обращения: 2 август 2014. Архивировано 2 август 2014 года.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. Дата обращения: 6 август 2015. Архивировано 6 август 2015 года.
- ↑ Том 4. Таблица 04-04 Население Ингушетии по национальности и владению русским языком. Дата обращения: 11 май 2021. Архивировано из оригинала 6 март 2016 года. 2016 йыл 6 март архивланған.
Һылтанмалар
үҙгәртергә- Магас ҡалаһы хакимиәте
- Магас ҡалаһы сайты 2021 йыл 4 февраль архивланған.
- Магас "Минең Ҡалам"энциклопедияһында
- Магас ҡалаһының хәҙерге заман фотоһүрәттәре