Википедия

Итальян күпере: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
Киләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
"Итальянский мост" битен тәржемә итеп төҙөлгән
 
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
{{Ук}}
{{Мост|Название моста=Итальянский мост|Дата начала строительства=|Общая длина=19,66 (22,5) м|Над преградой=|Ширина моста=3 м|Высота конструкции=|Высота свода над водой=|Количество полос движения=|Нагрузка=|Конструктор\Архитектор=архитектор [[Васильковский, Владимир Сергеевич|В. С. Васильковский]], инженер А. Д. Гутцайт|Дата открытия=1896|Основной пролёт=|Дата закрытия=|Реконструкция1=1902|Реконструкция2=1911—1912|Реконструкция3=1937|Реконструкция4=1955|Реконструкция5=|Объект культурного наследия=|на карте яндекс=|Пролётов=|Материал=сталь|Изображение=Italiansky Bridge SPB 01.jpg|lat_dir=N|Ширина изображения=|Подпись=|Официальное название=|Историческое название=|Исторические названия=|Область применения=пешеходный|Пересекает=[[канал Грибоедова]]|Место=[[Центральный район (Санкт-Петербург)|Центральный район Санкт-Петербурга]]|lat_deg=59|Тип конструкции=балочный мост|lat_min=56|lat_sec=14.09|lon_dir=E|lon_deg=30|lon_min=19|lon_sec=37.32|region=RU|CoordScale=10000|на карте гугл=}}
 
'''Итальян күпере'''  — йәйәүлеләр күпере, [[Санкт-Петербург]] ҡалаһының Үҙәк районындағы [[Грибоедов каналы]] аша ҡаланың Ҡазан һәм Спас утрауҙарына йөрөү өсөн төҙөлгән күпер.
 
== Урынлашыуы ==
Был күпер Итальян урамының дауамы булып тора. Күпер эргәһендә Воскресение Христова (Спас -на-Крови) ғибәҙәтханаһы урынлашҡан.
 
Йылғаның юғары ағымында Яңы-Конюшенный күпере, түбәндәрәк  — Ҡазан күпере тора.
 
Яҡын метрополитен станцияһы (300 м)  — «Невский проспект», Грибоедов каналына сыҡҡан урын.
 
== Исеме ==
Юл 13 ⟶ 14:
 
== Тарих ==
[[1896 йыл|1896 йылда]]да элекке кәмә менән йөҙөп сыҡҡан урында инженеры Л.  Н.  Колпицын проекты буйынса буйы буйынса бер аралыҡлы ағас күпер һалына{{Sfn|Степнов|1991}}<ref>{{Мәҡәлә|автор=|заглавие=Хроника|ссылка=https://vivaldi.nlr.ru/pm000020375/view#page=153|издание=Неделя строителя|место=СПб.|издательство=|год=1896|выпуск=29|страницы=129|isbn=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171107012131/https://vivaldi.nlr.ru/pm000020375/view#page=153|archivedate=2017-11-07}}</ref>. Колпицын төҙөлөштө үҙе финанслаған, уның өсөн смета буйынса 3500 һум аҡса тотонолған. 1896 йылдың 6 октябрендә күпер асыу тантанаһы үткәрелә<ref>{{Мәҡәлә|автор=|заглавие=Хроника|ссылка=https://vivaldi.nlr.ru/pm000020375/view#page=220|издание=Неделя строителя|место=СПб.|издательство=|год=1896|выпуск=41|страницы=196|isbn=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171107012131/https://vivaldi.nlr.ru/pm000020375/view#page=220|archivedate=2017-11-07}}</ref>. Инженер күперҙән үтеүҙе түләүле итеүҙе планлаштыра, әммә
ҡала властары был тәҡдимдән баш тарта<ref>{{Китап|автор=|часть=|ссылка часть=|заглавие=Обзор деятельности С.-Петербургского градоначальства и столичной полиции за 1895 год|оригинал=|ссылка=http://fulltext.pl.spb.ru/spbiblio/Petra/P0000147.pdf|викитека=|ответственный=|издание=|место=СПб.|издательство=|год=1896|том=|страницы=31|столбцы=|страниц=}}</ref>. Төҙөлөш аралығы 10 төҙөлөшө ағас-ҡаҙау фермаларынан (терәк-таяныстарҙан) торған , яҡтылыҡ араһы 19,7 метрға тигеҙ була{{Sfn|Мосты Ленинграда|1986}}{{Sfn|Мосты и набережные Ленинграда|1963}}. Күперҙең нигеҙе булып яр буйы стеналары хеҙмәт итә. Күперҙең үҙенсәлеге булып уның канал өҫтөндә тороуы була (күпер аҫты габариттарын һаҡлау өсөн ике ярҙан да күпергә күтәрелеү өсөн тышҡы баҫҡыстар төҙөргә тура килә, , шулай уҡ ул ваҡыттағы күпер төҙөүҙә яңылыҡ итеп күпер япмаһын түшәргә ксилолит плитәләр файҙаланыу тора{{Sfn|Мосты Ленинграда|1986}}<ref name="Мостотрест">[https://mostotrest-spb.ru/bridges/italyanskij Итальянский мост//СПб ГБУ «Мостотрест»]</ref>.
[[1902 йыл|1902 йылда]]да архитектор К.  В.  Бальди проекты буйынса түшәлмә ксилолит плитәләрен таҡта түшәлмә менән алмаштыралар. [[1911 йыл|1911]]—[[1912 йыл|1912]] йылдарҙадарҙа күпер инженер К.  В.  Ефимьев пр. оекты буйынса үҙгәртеп төҙөлә. Яңы күпер брустарҙан һалына, уның таяныстары булып өс рәт итеп баҫтырылған свайҙар тора, бынан һуң күперҙең киңлеге бары тик 9,1 метр ғына булып кәмей{{Sfn|Мосты Ленинграда|1986}}{{Sfn|Мосты и набережные Ленинграда|1963}}.
 
[[1937 йыл|1937 йылда]]да күпер араларынан ике буй йылытыу торбалары һалырға кәрәк булғанлыҡтан, күпер капиталь үҙгәртеп төҙөлә{{Sfn|Мосты и набережные Ленинграда|1963|с=99}}. Документтар буйынса фекер йөрөткәндә, 1946 йылдағы документтар буйынса күперҙең оҙонлоғо 18,4 метрға, тотҡалҡалары араһындағы киңлеге  — 2,07 метр, күпер тишеге 8,5 метрға тигеҙ була; тотҡалҡалары ябай һүрәтле була{{Sfn|Мосты Ленинграда|1986|с=225}}.
 
[[1955 йыл|1955]] йылдада күпер авария хәлендә булған һәм Грибоедов каналының яр буйҙарына капиталь ремонт үткәргән саҡта, Итальян күпере урынына яңы металл күпер төҙөйҙәр{{Sfn|Мосты и набережные Ленинграда|1963}}. Был күперҙең проектын Ленгипроинжпроект проект институтында архитектор В.  С.  Васильковский һәм инженер А.  Д.  Гутцайт башҡарған{{Sfn|Мосты Ленинграда|1986}}. Күпер архитектура деталдәрен алтын менән ялатыу эштәре 1969 йылда тамамланған, 1996 йылда күпер фонарҙары һәм күпер рәшәткәләре яңынан тергеҙелгән<ref name="Мостотрест">[https://mostotrest-spb.ru/bridges/italyanskij Итальянский мост//СПб ГБУ «Мостотрест»]</ref>.
 
== Конструкция ==
Күпер буйы оҙонлоғо буйынса бер аралы, металл балкалы. Күперҙе ике иретеп йәбештерелгән металл балкалар тотоп тора. улаҙ Ике бүлкәттәре кәкре һыҙат төҙөлөшрҙың аҫҡы һыҙаттары кәкере формалы. Күперҙең төп балкалары өсөн таяныс-терәк булып канал стеналары хеҙмәт итә. Күперҙең йылға өҫтөнән осоп үткән бейеклеге 0,7 метр, ул күпер түшәлмәһе аҫтынан үткән йылытыу торбаларының габариттары менән бәйле . Арҡыры бәйләнеш булып кире ярым рамдарыярымрамдары тора, уларҙың ригелдәре ур двутавровый ригель яталағы балкаларҙы күтәреп тотоп тора{{Sfn|Мосты Ленинграда|1986}}.Күпер өҫтө тимер-бетон плитәләр менән ҡапланған. Күпер оҙонлоғо 19,66 метрға тиң; киңлеге  — 3  м; {{Sfn|Мосты и набережные Ленинграда|1963}}төп балкалар күсәрҙәре араһы  — 2,39 м{{Sfn|Мосты Ленинграда|1986}}<ref name="Мостотрест">[https://mostotrest-spb.ru/bridges/italyanskij Итальянский мост//СПб ГБУ «Мостотрест»]</ref>.
 
Тотҡалҡалары һәм ҡоймалары суйындан нәфис ҡойолған, күпер баштарында гранит тумбалар, улар өҫтөнә металл торшерҙар урынлаштырылған. Күперҙең декоры үҙенсәлекле түгел, әммә юғары художество сифатына эйә һәм төрлө. Стиле буйынса классицизм стиленә оҡшаш, әммә хәҙерге әҙәби сәнғәт телендә{{Sfn|Мосты Ленинграда|1986}}. Шулай уҡ торшерҙар һәм фонарҙар ҙа рус классицизмы өлгөләрен хәтерләтә. .
 
Итальян күпере тирә-яҡ мөхит менән яраҡлашҡан, уның декоры Грибоедов каналының яр буйы декорын ҡабатлап тора {{Sfn|Мосты Ленинграда|1986|с=227}}.<gallery>
Юл 37 ⟶ 38:
 
== Әҙәбиәт ==
 
* {{Китап|автор=Бунин М. С.|год=1986|тираж=|isbn=|серия=|страниц=280|страницы=|том=|издательство=Стройиздат|часть=|место=Л.|издание=|ответственный=|ссылка=|оригинал=|заглавие=Мосты Ленинграда. Очерки истории и архитектуры мостов Петербурга — Петрограда — Ленинграда|ref=Мосты Ленинграда}}
* Горбачевич  К.  С., Хабло  Е. П.  Почему так названы? О происхождении названий улиц, площадей, островов, рек и мостов Санкт-Петербурга. — СПб.: Норинт, 2002. — 353  с. — <nowiki>ISBN 5-7711-0019-6</nowiki>.
* {{Китап|автор=Новиков Ю. В.|год=1991|тираж=|isbn=|серия=|страниц=320|страницы=|том=|издательство=Лениздат|часть=|место=Л.|издание=|ответственный=Сост. П. П. Степнов|ссылка=|оригинал=|заглавие=Мосты и набережные Ленинграда|ref=Степнов}}
* {{Китап|автор=Тумилович Е. В., Алтунин С. Е.|год=1963|тираж=|isbn=|серия=|страниц=298|страницы=|том=|издательство=Издательство Министерства Коммунального Хозяйства РСФСР|часть=|место=М.|издание=|ответственный=|ссылка=|оригинал=|заглавие=Мосты и набережные Ленинграда. Альбом|ref=Мосты и набережные Ленинграда}}
 
== Һылтанмалар ==
 
* [https://mostotrest-spb.ru/bridges/italyanskij Итальян күпер] //ДБУ-ҺЫ СПб «Мостотрест»
* [http://encspb.ru/object/2804006059 Итальян күпер] //Энциклопедияһы Санкт-Петербург
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Итальян_күпере» битенән алынған