Тигеҙлектәр: өлгөләр араһындағы айырма

[[Файл:Cryon_5.JPG|справа|мини|200x200пкс|[[Австралия|Австралиялағы]] тигеҙ ертигеҙлек]]

{{Ук}}'''Тигеҙлек''' ({{Lang-ru|равнина}}, {{Lang-en|plain}})  — майҙаны буйынса шаҡтай ҙур булған [[ҡоро ер]] өҫтө, [[диңгеҙ]] һәм [[Океан|океандарокеан]]дар төбө, [[Ай (юлдаш)|ай]] өҫтө рельефының иң мөһим элементтарының береһе. Ер өҫтөнөң ауышлыҡһыҙ тип әйтерлек (''5° - — ҡа тиклем ауышлыҡ менән'') һәм ҡалҡыулыҡтары әҙ (''200 метрға тиклем'') булыуы менән айырылып торған тигеҙ урын.

Күпселек тигеҙлектәр платформа өҫтөндә формалаша. Ҡайһы бер тигеҙлектәр [[Тау|таулытау]]лы өлкәләрҙең тау аралары һәм тау алдары иңкеүлектәрендә хасил була. [[Һыу]] аҫты тигеҙлектәре океан төбөндә, шельфта, ҡоро ергә сиктәш диңгеҙҙәрҙең соҡорҙарында яһалған ''абиссаль'' тигеҙлектәр күберәк таралған.

Тигеҙлектәр, тауҙар кеүек үк, ҙур булмаған градиентлы (''1-2 м/км тиклем'') тектоник хәрәкәттәргә дусар була. Ғөмүмән алғанда, тигеҙлектәр [[ҡоро ер]] өҫтөнөң 65  % - — ын тәшкил итә. Донъяның иң ҙур тигеҙлеге: [[Амазонка]] уйһыулығы (''5  млн км2 артыҡ'').

=== Диңгеҙ кимәлекимәленә өҫтөндәҡарата бейеклек буйынса төрҙәре ===

* диңгеҙ өҫтөнәнкимәленән түбән (''Каспий буйы уйһыулығы'')

* 200-500200—500 метр бейеклектәге (''Устюрт яйлаһы'')

=== ӨҫтҡнҡңӨҫтөнөң формаһы буйынса төрҙәре ===

[[Файл:Zirgantau.jpg|справа|мини|200x200пкс|Убалы-түбәле тигеҙ ертигеҙлек. Ергәнтау. [[Башҡортостан|Башҡортостан республикаһы]]]]

* ҡалҡыулыҡлы тигеҙ ертигеҙлек

* убалы-түбәле тигеҙ ертигеҙлек

* тәпәш таулы тигеҙ ертигеҙлек

* түтәлле тигеҙ ертигеҙлек