Ҡыпсаҡ теле: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Akkashka (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
Akkashka (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
6 юл:
Артабан XI быуатта йәшәгән һәм ҡыпсаҡтарҙың бер өлөшө, Иҙел аша сығып, [[Уғыҙ телдәре|уғыҙ]] йәки болғар тибындағы телдәрҙә һөйләшеүсе Ҡара диңгеҙ буйы далаларында йәшәгән [[Бәшнәктәр|бәшнәктәрҙе]], тороҡтарҙы, болғарҙарҙы, [[Хазарҙар|хазарҙарҙы]] һәм башҡа төрки ҡәбиләләрҙе ҡыҫырыҡлап сығара һәм йота ассимиляция
Дунайҙың түбәнге ағымы һәм Иҙел араһында йәшәгән ҡыпсаҡтар боронғо рус сығанаҡтарынан {{comment|ҡыпсаҡтар|половцы}} исеме аҫтында, ә византия һәм европаға —
Урта быуаттарҙа билдәле булған икенсе ҡыпсаҡ теле Үҙәк Азиянан, [[Кавказ]]дан һәм Ҡара диңгеҙ буйы далаларынан килтерелгән әсир ҡыпсаҡ тоҡомдарының [[Мысыр]] [[мәмлүктәр]]е теле була. Мәмлүк-ҡыпсаҡ теле XIII—XV быуаттарҙа ҡулланылған, унан ғәрәп яҙмаһы менән яҙылған бер нисә ҡомартҡы һаҡланып ҡалған.
18 юл:
Көнбайыш һәм көнсығыш ҡыпсаҡ телдәренең үҙенсәлекле айырмаһы булып ''ау'' дифтонгыһының үҫтерелеүе тора: көнбайыш ҡыпсаҡтарҙа ул һаҡланған (''тау'' — «гора»), көнсығыш ҡыпсаҡтарҙа боронғо кимәлдә оҙон һуҙынҡыға үҙгәргән (ҡырғыҙса: ''тоо'', көньяҡ алтайса: ''туу'', диалекттарҙа ''тоу'').
К. я. в фонетической структуре характеризуется неустойчивостью соответствий с/ш в словах типа тас/таш - 'камень', преимущественным употреблением 'й' в начале слова вместо ж/ж. в других языках, в грамматическом строе - параллельным употреблением форм причастия на -ур/-р и -ар/-эр, активизацией имён действия на vмак. /-мэк вместо формы на -у-/- и др., а также наличием огузской лексики. Сведения о языке куманов, или половцев домонгольской эпохи (11-1-я половина 13 вв.), даёт Мәхмәүт Ҡашғари
| |||