Хан (дәрәжә): өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Guram52 (фекер алышыу | өлөш) |
Guram52 (фекер алышыу | өлөш) |
||
20 юл:
* Көньяҡ Корея дәүләттәрендә Хань йәки Gan һүҙе «лидер» тигәнде аңлата, бәлки төрки телдәрҙән ингәндер.
*'''Хатун , йәки Хатан''' ( Ҡатын (Хатун) (фарс. خاتون — Khātūn, төр. Hatun, тат. хатын, монг. хатан, башҡ. - ҡатын) — ирҙәрҙең «хан» титулына тап килгән һүҙ, Сөғд батшалығынан килгән атама, хан ҡушағы, хаким ҡушағы <ref>Fatima Mernissi, "The Forgotten Queens of Islam", University of Minnesota Press, 1993. pg 21</ref> .
*'''Ханум''' ( башҡортса - ханым; фарсыса: خانم ) - был төрки телдәрҙә хан ҡушағы , ҡайһы бер халыҡтарҙа ҡатын кешегә ихтирамлы мөрәжәғәт итеп ҡулланыла
*'''Хан Баһадур''' - хан (лидер) һәм баһадир тигәнде аңлата, Британия һинд империяһында мосолман подданныйҙарға ҡарата ҡулланылған. Хан Сахибтән юғарыраҡ дәрәжә<ref>[https://referenceworks.brillonline.com/search?s.q=Kh%C4%81%E1%B8%B3%C4%81n&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=Search Encyclopaedia of Islam, Second Edition]</ref> .
26 юл:
*'''Хандан''' (« Хан заты») һиндостани һөйләшендә «Ғаилә» ((ख़ानदान ( Деванагари ) , خاندان ( Nastaleeq ) ).
*'''Кавхан''' йәки Каухан - Беренсе болгар империяһында дәрәжәле чиновник <ref>[http://www.promacedonia.org/vb/vb_5.html. В. Бешевлиев. Прабългарски епиграфски паметници]</ref>
== [[Ҡырым ханлығы|Ҡырым ханлығында]] хан һайлау ==
Хан һайлап алыу өсөн, дүрт атаҡлы ырыу ([[Арғындар|арғын]], [[Ҡыпсаҡтар|ҡыпсаҡ]], [[Ширин (нәҫел)|ширин]] һәм [[Барындар|барын]]) [[Бей|бейҙәре]] хан [[Бәй|и]] [[ҡоролтай]]ға йыйылған һәм кандидатура тураһында ҡарар сығарған. Яңы һайланган ханды аҡ кейеҙгә ултыртып күтәрәләр, уның өҫтөндә [[Ҡөрьән]] уҡыйҙар, ә һуңынан тантаналы рәүештә тәхеткә ултырталар. Хан вазифаһына кандидаттар [[Сыңғыҙиҙар|сыңғыҙиҙар]] нәҫеленән генә, унда ла [[Гәрәйҙәр|гәрәй ырыуынан]] ғына һайлана алған. Был заттар араһында, үҙ сиратында, шундай тәртип була: ханлыҡҡа башта идара иткән хандың энеләре һәм унан һуң ғына хан улдары өҫтөнлөклө кандидаттар булып һаналалар. [[1478 йыл|1478 йыл]]да [[Төркиә|Төркиә]] ҡулы аҫтына кергәндән һуң, бейҙар тарафынан һайлап алынған кандидатураны [[Ғосман империяһы солтандары исемлеге|солтан]] раҫларға тейеш була. Әкренләп Ҡырым хакимын билдәләүҙә хәл иткес һүҙ солтандарға күсә һәм [[XVIII быуат]]тан хан һайлау формаллеккә әүерелә<ref>{{Cite web |url=http://www.hansaray.org.ua/r_geray_ist.html |title=Бахчисарай — Ханский Дворец. ГЕРАИ — ХАНСКАЯ ДИНАСТИЯ КРЫМА |accessdate=2009-02-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081121090622/http://www.hansaray.org.ua/r_geray_ist.html |archivedate=2008-11-21 |deadlink=yes }}</ref>.
== [[Рәсәй империяһы]]на ингән Ҡаҙаҡ ханлығында хан һайлау ==
| |||