Хан (дәрәжә): өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
Guram52 (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
1 юл:
{{Ук}}
[[File:Korzhev Ivan. Chingishan. Коржев И. Чингисхан, 2008, бронза дерево камень, 241х125х114см.jpg|thumb| Коржев И. Сыңғыҙхан, 2008, бронза ағас
'''Хан''' - ([[төрки телдәр|төркисә]] - ҡан; {{lang-mn|хаан}} — ''хаким'', ''батша'') — [[төрки телдәр|төркисә]]-[[монгол теле|монголса]] юғары [[дәрәжәгә күтәреү|дәрәжә]]<ref>{{Книга:Советская историческая энциклопедия|часть=Хан|ссылка=|том=15|столбцы=509}}</ref>.
11 юл:
Беренсе тапҡыр [[ҡытай]] сығанаҡтарында [[Үҙәк Азия]] ырыуы сяньбигә ҡағылышлы телгә алына (III быуат). Жужань каганатында башлап хан һәм ҡаған (хандар ханы) атамаһы хунну дала күскенселәрендәге шаньюй атамаһын алмаштыра.
[[Файл:Palefrenier menant deux chevaux par Han Gan.jpg|thumb|слева|Һыбайлы хан Гань. Гугун, Тайбэй. VIII быуат]]
== Хан титулдары ==
*'''Гүр-хан''' - баш хан, ҙур хан, ҡара-ҡытайҙар хакимы булған; ҡайһы берҙә монголдар ҙа ҡулланған.
* '''[[Илхан]]''' - «төбәк ханы», төрки һәм монгол халыҡтарының иң юғары юлбашсылары титулы.
*'''Хан-и-Ханан''' ( перс . خان خانان , «Хандар ханы») - Могол ғәскәренең баш командующийы титулы.
*'''Хан Сахиб Шри Баби''' - Bantva-Manavadar һинд кенәзлеге хакимы титулы
* Көньяҡ Корея дәүләттәрендә Хань йәки Gan һүҙе «лидер» тигәнде аңлата, тәлки төрки телдәрҙән ингәндер.
*'''Хатун , йәки Хатан''' ( Ҡатын (Хатун) (фарс. خاتون — Khātūn, төр. Hatun, тат. хатын, монг. хатан, башҡ. - ҡатын) — ирҙәрҙең «хан» титулына тап килгән һүҙ, Сөғд батшалығынан килгән атама, хан ҡушағы, хаким ҡушағы <ref>Fatima Mernissi, "The Forgotten Queens of Islam", University of Minnesota Press, 1993. pg 21</ref> .
**[[Мөмүнә ҡатын төрбәһе]]
*'''Ханум''' ( башҡортса - ханым; фарсыса: خانم ) - был төрки телдәрҙә хан ҡушағы , ҡайһы бер халыҡтарҙа ҡатын кешегә ихтирамлы мөрәжәғәт итеп ҡулланыла
*'''Хан Баһадур''' - хан (лидер) һәм баһадир тигәнде аңлата, Британия һинд империяһында мосолман подданныйҙарға ҡарата ҡулланылған. Хан Сахибтән юғарыраҡ дәрәжә<ref>[https://referenceworks.brillonline.com/search?s.q=Kh%C4%81%E1%B8%B3%C4%81n&s.f.s2_parent=s.f.book.encyclopaedia-of-islam-2&search-go=Search Encyclopaedia of Islam, Second Edition]</ref> .
*'''Ханзада''' ( урду : خانزاده ) - Һиндостандың ҡайһы бер штатында кенәз, кенәз нәҫеленән булыуын күрһәткән титул.
*'''Хандан''' (« Хан заты») һиндостани һөйләшендә «Ғаилә» ((ख़ानदान ( Деванагари ) , خاندان ( Nastaleeq ) ).
*'''Кавхан''' йәки Каухан - Беренсе болгар империяһында дәрәжәле чиновник <ref>[http://www.promacedonia.org/vb/vb_5.html. В. Бешевлиев. Прабългарски епиграфски паметници]</ref>
== [[Рәсәй империяһы]]на ингән Ҡаҙаҡ ханлығында хан һайлау ==
| |||