Тәүлек: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Таңһылыу (фекер алышыу | өлөш) |
Таңһылыу (фекер алышыу | өлөш) |
||
164 юл:
|}
Мәрйендәр барлыҡҡа килеү осорона тиклем тәүлек оҙайлылығын белеү өсөн, ғалимдарға күкһел йәшел ылымыҡтар ярҙамына мөрәжәғәт итергә тура килә. [[1998 йыл]]дан Ҡытайҙың [[Тяньцзинь геология һәм минераль ресурстар институты]] тикшеренеүселәре Чжу Шисин, Хуан Сюегуан һәм Синь Хоутянь, ҡасандыр [[экватор]] эргәһендә үҫкән һәм [[Яньшань]] тауҙарында күмелеп ҡалған 1,3 миллиард йыл йәшендәге, 500-ҙән артыҡ строматолит ҡаҙылмаһын өйрәнәләр. Күкһел йәшел ылымыҡтар тәүлектең яҡты һәм ҡараңғы ваҡыттары алмашыныуға үҙҙәренең үҫеү йүнәлештәрен үҙгәртеү һәм төҫө тәрәнлеге менән яуап бирәләр: көндөҙ улар асыҡ төҫкә булалар һәм вертикаль үҫәләр, төндә тоноҡ төҫтә булалар һәм горизонталь үҫәләр. Был организмдарҙың тышҡы күренеше буйынса, уларҙың үҫеү тиҙлеген һәм [[Геология|геология]] һәм [[Климатология|климатология]] туплаған фәнни мәғлүмәтте иҫәпкә алып, күкһел йәшел ылымыҡтарҙың йыллыҡ, айлыҡ һә бер көнлөк үҫеү ритмын асыҡларға мөмкин була.
[[Файл:LengthOfDay 1974 2005.png|thumb|250px|
Кроме изменения скорости вращения Земли на длительном промежутке времени (и вытекающим отсюда изменением длительности суток), изо дня в день происходят незначительные изменения скорости вращения планеты, связанные с распределением масс, например, из-за уменьшения объёма [[Мировой океан|мирового океана]] или [[Атмосфера|атмосферы]] от колебаний их средней температуры. При охлаждении мирового океана или атмосферы Земля вращается быстрее (и наоборот), так как в результате действует [[Закон сохранения импульса|закон сохранения момента импульса]]. Также изменение средней продолжительности суток могут вызывать геологические события, например, сильные [[Землетрясение|землетрясения]]. Так, в результате [[Землетрясение в Индийском океане в 2004 году|землетрясения 2004 года в Индийском океане]] продолжительность суток уменьшилась примерно на 2,68 [[Микросекунда|микросекунды]]<ref>[http://www.nasa.gov/home/hqnews/2005/jan/HQ_05011_earthquake.html NASA — NASA Details Earthquake Effects on the Earth]</ref>. Такие изменения отмечены и могут быть измерены современными методами.
| |||