Хорунжий: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
 
{{мөхәррирләү|1=Тутыйғош|2=8 октябрь 2019}}.
{{Ук}}
Юл 19 ⟶ 18:
| подпись2 = <center> … 2-се казак полкы
}}
'''Хорунжий''' ({{Lang-be|харунжы}}, {{Lang-pl|chorąży}}, {{Lang-uk|хорунжий}}), — ''байраҡ йөрөтөүсе'', шулай уҡ (бик һирәк) '''хоружий''' — чин, ғәскәри вазифа, ә һуңғараҡ — ҡайһы бер Көнсығыш һәм Үҙәк Европа илдәрендә , хәҙерге [[Польша]]ла, элек — [[Рәсәй Федерацияһы|Рәсәйҙә]] лә хәрби һәм хеҙмәт (махсус) званиеһы.
 
Исеме хоругвь ({{Lang-pl|chorągiew}}, {{Lang-be|харугва}}) һүҙенән алынған  — [[XV быуат|XV]] — [[XVIII быуат|XVIII быуаттарҙа]] хәрби байраҡ һәм хәрби отряд. Сығышы буйынса [[Монгол теле|монгол]], [[Славян телдәр|славян телдәренә]] [[төрки телдәр]]е аша килгән: тюрктөрк. ''хоруг'' — әләм, байраҡ; ''һаҡлау,'' ''ҡурсалау'' тип тәржемә ителә. Шулай итеп, башта «хорунжий» һүҙе «байраҡ йөрөтөүсе» тигәнде аңлата; ''аквилифер, вексилларий, драконарий, сигнифер'' боронғо рим һүҙҙәренә тап килә.
 
== Тарихы ==
Юл 27 ⟶ 26:
=== [[Польша]], [[Бөйөк Литва кенәзлеге]] ===
[[Файл:Great_Chorąży_of_the_Polish_Crown.jpg|мини|270x270пкс|Станислав Собеский, бөйөк тажлы хорунжий, яҡынса 1605 йыл. <small>Поляк Короллеге.</small>]]
[[XIV быуат]]тан Поляк короллегендә — бөйөк тажлы хорунжий, ә [[XV быуат]]тан [[Бөйөк Литва кенәзлеге|Бөйөк Литва кенәзлегендә]]ндә — ''Бөйөк Литва хорунжийы'' вазифаһы була. Бөйөк хорунжийҙың урынбаҫары — йорт ({{lang-ru|надворный}}) хорунжийы ([[XVI быуат]]тан). Уларға тантаналы церемонияларҙа король йәки бөйөк кенәз байрағын (хоругвь) йөрөтөү һәм уның менән бергә хәрби ғәмәлдәр ваҡытында монарх янында булыу бурысы йөкмәтелә.
 
XIV—XV быуаттарҙа Польшала һәм [[Бөйөк Литва кенәзлеге|Бөйөк Литва кенәзлегендә]] ''полк хорунжийы'', йәки ''повет хорунжийы''  — һайлап ҡуйылған ғәскәри етәксе, ул бер поветтан ополчение йыйып ала, ошо ополчение ''хоругвь'' тип исемләнә (һәр поветтың ополчениеһы айырым хәрби берәмәге булараҡ үҙ байрағы — хоругвь — була. Үҙенә ярҙамсы итеп повет ротмистрҙарын тәғәйенләй.
[[Файл:05_УД_Хорунжий.svg|мини|324x324пкс|Украин державаһы армияһы хорунжийы парад погоны]]
Польша менән Бөйөк Литва кенәзлеге 1859 йылда Речь Посполитаяға берләштергәндән һуң вазифа һаҡланып ҡала. Повет хорунжийы ''каштелянға'' буйһона, уның функцияларына поветта ополчениены ойоштороу инә. Был вазифа Речь Посполитаяның земство идаралығында иң юғары вазифаларҙың береһе була (''сенаторҙан'', ''подкоморийҙан'' һәм ''городовой старостанан'' һуң киләһе).
Юл 126 ⟶ 125:
 
== Әҙәбиәт ==
 
* ''Чаропка, Станіслаў.'' Станаўленне сістэмы знакаў адрознення ў арміі ВКЛ{{ref-be}} // Актуальные проблемы в изучении и преподавании общественно-гуманитарных дисциплин: сб. статей. — [[Витебск]], [[2012 йыл|2012]].
[[Категория:Рәсәй Ҡораллы көстәрендә хәрби дәрәжәләр]]
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Хорунжий» битенән алынған