Википедия

Алишер Навои исемендәге Ҙур театр: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
← Алдағы үҙгәртеүКиләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
Akkashka (фекер алышыу | өлөш)
39 620 төҙәтеү
Akkashka (фекер алышыу | өлөш)
39 620 төҙәтеү
13 юл:
Үзбәк музыкаль театры коллективының үҙ театр бинаһы булмаған һәм бөтә сәхнәләр ҙә XX быуат башында төҙөлгән элекке театр бинаһында — сығышы менән Тифлистан булған Г. М. Цинцадзе 1902 һәм 1913 йылдарҙа төҙөгән берҙән-бер тамаша учреждениеһы «Колизей» циркында үткәрелгән.
1918 йылда театр бинаһы — «Колизей» циркы булған<ref>{{cite web|url= http://www.orexca.com/rus/tashkent_circus_history.shtml|title= На арене "Колизея". Из истории узбекского цирка|publisher=}}</ref>.
Утыҙынсы йылдарҙа элекке театр бинаһында — «Колизей» циркында ике труппа: рус һәм үзбәк музыкаль театрҙары эшләгән. Үҙгәртеп ҡороуға реконструкция ҡарамаҫтан, зал һәм сәхнә барыһы ҙур классик һәм милли сәхнә постановкалары талаптарына бик аҙ яуап биргән. Театрҙың яңы бинаһын төҙөү кәрәклеге барлыҡҡа килгән һәм иң яҡшы театр бинаһы проектына дәүләт конкурсы иғлан ителгән. Проекттар киң матбуғатта баҫылған һәм йәмәғәтселек уны тикшергән. 1934 йылда конкурс һөҙөмтәләре буйынса Ҡыҙыл майҙандағы мавзолей һәм Мәскәү ҡалаһындағы башҡа ҡоролмаларҙың авторы академик [[Щусев, Алексей Викторович|Алексей]] [[Щусев, Алексей Викторович|Щусевтың]] проекты еңеүсе проект булып тора.{{sfn|Полупанов, Яралов|1949|с=26}}<ref>{{cite web|url= http://myday.uz/teatri/gosudarstvenniy-akademicheskiy-bolyshoy-teatr-imeni-alishera-navoi|title= Государственный Академический Большой Театр имени Алишера Навои|publisher=}}</ref><ref>{{cite web|url= http://riarealty.ru/architecture_guide/20130524/400478844.html|title= Самые известные работы архитектора Щусева в Москве: от храмов до метро|publisher=}}</ref>. 1940 йылдың 1 сентябрендә бинаға нигеҙ һалынған, 1942 йылда, хәрби осор менән бәйле ҡыйынлыҡтар сәбәпле, эш барышы өҙөлгән. 1943 йылда төҙөлөш яңынан тергеҙелгән {{sfn|Архитектура СССР|1975|с=386}}. Театр төҙөлөшөн тамамлауҙа [[Квантунская армия|Квантун армияһыны]]ңармияһының 1945 йылдың ноябрендә Ташкентҡа депортацияланған япон хәрби әсирҙәре ҡатнашҡан. Театр 1947 йылда, Октябрь революцияһының 30 йыллығын билдәләгән көндәрҙә, асылған {{sfn|Афанасьев|1978|с=139}}{{sfn|Полупанов, Яралов|1949|с=26}}.
 
Театр бинаһы элекке Йәкшәмбе баҙарындағы күләме 7 гектар булған тура мөйөшлө майҙанда {{sfn|Полупанов, Яралов|1949|с=26}}. төҙөлгән. А. В. Щусев проекты буйынса театр бик күп һанлы матур сәскә түтәлдәре, партер йәшеллеге, ҡиммәтле декоратив ағастар һәм традицион үзбәк хауздарын хәтерләткән ҙур һыу ятҡылығы-фонтан сквер-парк менән уратып алынған {{sfn|Афанасьев|1978|с=139}}.
 
Бина уратып алған арауыҡҡа төп инеү урынының мөһабәт өс арҡалы порталы һәм ҡабырға фасадтарында урынлашҡан күләме буйынса бәләкәй аркадалары менән асыла {{sfn|Архитектура СССР|1975|с=386}}. Диуарҙары шымартылған ал-ҡыҙғылт һары охра кирбес, бинаның {{comment|түбәнге өлөшө |цоколь }} — гранит менән көпләнгән. Инеү портигы, ҡабырға колоннадалары, ишек һәм тәҙрә уйымдары, капителдәр һәм кәрниздәр йә һоро мәрмәрҙән эшләнгән йә мәрмәр йөҙлөк, йә мәрмәр ситләү ҡулланылған.
 
Тамаша залы 1440 урынға иҫәпләнгән, партеры һәм ике ҡатлы ярусы бар. Стеналары зал балкондары һәм портал ситтәре еңел төҫтәрҙәге һәм алтынлатылған орнаменттар менән биҙәлгән. Сәхнә менән ложаларҙың һарғылт аҡ кремовый төҫтәге бәрхәт шаршауҙарын бохар алтын менән сигеүселәре А. Щусев һүрәттәре буйынса нағышлаған {{sfn|Афанасьев|1978|с=144}}.
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Алишер_Навои_исемендәге_Ҙур_театр» битенән алынған