'''О́льга Валенти́новна Ко́рбут''' ([[16 май]] [[1955 йыл]], Гродно, [[Белорус ССР-ы]], [[СССР]]) — [[Совет Социалистик Республикалар Союзы|совет]] гимнасы, дүрт тапҡыр олимпия чемпионы, СССР-ҙың атҡаҙанған спорт мастеры (1972). Ҡораллы Көстәр өсөн сығыш яһай. Ренальд Кнышта шөғөлләнә<ref>{{Cite web|url=http://grodno-best.info/nasledie/lyudi/trener-olimpijskih-chempionok-renald-ivanovich-knysh.html|title=Тренер олимпийских чемпионок: Ренальд Иванович Кныш|publisher=grodno-best.info|lang=ru-RU|accessdate=2017-07-18}}</ref>. Уҡытыусы тренер специальносы буйынса Гродно дәүләт педагогия институтын тамамлай (1977)<ref name="guardian">{{cite web|last=Doyle|first=Paul|title=50 stunning Olympic moments No47: Olga Korbut redefines gymnastics|date=6 July 2012|publisher=[[The Guardian]]|url=http://www.guardian.co.uk/sport/blog/2012/jul/06/50-stunning-olympic-moments-olga-korbut}}</ref><ref>{{Из БОЭ|title=Корбут Ольга Валентиновна}}</ref>. ▼
[[Файл:Madame_Tussauds_London_00813_Nevit.jpg|мини|Лондонда мадам Тюссо музейында Ольга Корбуттың балауыҙ һыны ]] ▼▲'''О́льга Валенти́новна Ко́рбут''' ([[16 май]] [[1955 йыл]], Гродно, [[Белорус ССР-ы]], [[СССР]]) — [[Совет Социалистик Республикалар Союзы|совет]] гимнасы, дүрт тапҡыр олимпия чемпионы, СССР-ҙың атҡаҙанған спорт мастеры (1972). Ҡораллы Көстәр өсөн сығыш яһай. Ренальд Кнышта шөғөлләнә<ref>{{Cite web|url=http://grodno-best.info/nasledie/lyudi/trener-olimpijskih-chempionok-renald-ivanovich-knysh.html|title=Тренер олимпийских чемпионок: Ренальд Иванович Кныш|publisher=grodno-best.info|lang=ru-RU|accessdate=2017-07-18}}</ref>. Уҡытыусы тренер специальносы буйынса Гродно дәүләт педагогия институтын тамамлай (1977)<ref name="guardian">{{cite web|last=Doyle|first=Paul|title=50 stunning Olympic moments No47: Olga Korbut redefines gymnastics|date=6 July 2012|publisher=[[The Guardian]]|url=http://www.guardian.co.uk/sport/blog/2012/jul/06/50-stunning-olympic-moments-olga-korbut}}</ref><ref>{{Из БОЭ|title=Корбут Ольга Валентиновна}}</ref>.
Ольга Корбут 1963 йылда икенсе класта уҡыған сағында Ярослав Иванович Королдең гимнастика түңәрәгенә килә. 1965 йылда 10 йәшендә Ренальд Кныштың төркөмөнә эләгә. Тәүге ҙур уңышҡа 1970 йылда өлгәшә — таянып һикереүҙә СССР чемпионы була һәм СССР йыйылма командаһына индерелә. Ҡатын-ҡыҙҙар араһында бүрәнәлә сальто эшләй алған тәүге гимнаст. ▼
Спорт гимнастикаһы тарихына [[Турищева Людмила Ивановна|Людмила Турищева]] менән Ольга Корбуттың бер-береһенә ҡаршы тороу тарихы ингән. Турищева иҫке академик гимнастика мәктәбен кәүҙәләндерә, ә Корбут спорттағы яңы ағымды сағылдыра: дыуамал элементтар, атлетизм һәм йәшлек. 1972 йылда Мюнхен Олимпиадаһында Корбут новаторҙарса гимнастика элементтарын күрһәтә һәм тамашасы һөйөүен яулай. Ләкин абсолют беренселек өсөн ҡаты алышта Турищеванан еңелә<ref>[http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=353735 «Нашу гимнастику губит увлечение трюкачеством»]</ref>. Абсолют беренселектә үҙенең яратҡан снаряды булған бүрәнәлә сығыш яһағанда ул етди хата ебәрә һәм һөҙөмтәлә хатта призёрҙар иҫәбенә лә инмәй<ref name="Ref1">[https://books.google.kz/books?id=mYBtMajLAaAC&pg=RA1-PA333 Sports around the World: History, Culture, and Practice by John Nauright / p333] {{Тикшерелгән|25|12|2015}}(Тикшерелгән 25 декабрь 2015)</ref>. ▼▲[[Файл:Madame_Tussauds_London_00813_Nevit.jpg|мини|Лондонда мадам Тюссо музейында Ольга Корбуттың балауыҙ һыны ]]
▲Ольга Корбут 1963 йылда икенсе класта уҡыған сағында Ярослав Иванович Королдең гимнастика түңәрәгенә килә. 1965 йылда 10 йәшендә Ренальд Кныштың төркөмөнә эләгә. Тәүге ҙур уңышҡа 1970 йылда өлгәшә — таянып һикереүҙә СССР чемпионы була һәм СССР йыйылма командаһына индерелә. Ҡатын-ҡыҙҙар араһында бүрәнәлә сальто эшләй алған тәүге гимнаст.
1976 йылда Ольга Монреалдәге Уйындарҙа СССР йыйылма командаһында була, команда составында алтын һәм бүрәнәлә көмөш награда яулай. ▼▲Спорт гимнастикаһы тарихына [[Турищева Людмила Ивановна|Людмила Турищева]] менән Ольга Корбуттың бер-береһенә ҡаршы тороу тарихы ингән. Турищева иҫке академик гимнастика мәктәбен кәүҙәләндерә, ә Корбут спорттағы яңы ағымды сағылдыра: дыуамал элементтар, атлетизм һәм йәшлек. 1972 йылда Мюнхен Олимпиадаһында Корбут новаторҙарса гимнастика элементтарын күрһәтә һәм тамашасы һөйөүен яулай. Ләкин абсолют беренселек өсөн ҡаты алышта Турищеванан еңелә<ref>[http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=353735 «Нашу гимнастику губит увлечение трюкачеством»]</ref>. Абсолют беренселектә үҙенең яратҡан снаряды булған бүрәнәлә сығыш яһағанда ул етди хата ебәрә һәм һөҙөмтәлә хатта призёрҙар иҫәбенә лә инмәй<ref name="Ref1">[https://books.google.kz/books?id=mYBtMajLAaAC&pg=RA1-PA333 Sports around the World: History, Culture, and Practice by John Nauright / p333] {{Тикшерелгән|25|12|2015}}(Тикшерелгән 25 декабрь 2015)</ref>.
1991 йылдан [[Америка Ҡушма Штаттары|АҠШ]]-та йәшәй<ref>{{Cite news|title=Olga Korbut, Now A Fearful Mother, Is Enlisting Aid For Chernobyl Victims|first=Jere|last=Longman|url=http://articles.philly.com/1991-04-24/news/25777834_1_leonid-bortkevich-olga-korbut-foundation-chernobyl-victims|date=24 April 1991|accessdate=23 July 2013}}</ref>, Америка гражданлығына эйә<ref>[http://novosti24.by/sport/olga-korbut-hotya-ya-imeyu-amerikanskoe-grazhdanstvo-dusha-u-menya-vse-ravno-ostalas-belorusskoy.html Ольга Корбут: «Хотя я имею американское гражданство, душа у меня всё равно осталась белорусской»]</ref>. ▼▲1976 йылда Ольга Монреалдәге Уйындарҙа СССР йыйылма командаһында була, команда составында алтын һәм бүрәнәлә көмөш награда яулай.
▲1991 йылдан [[Америка Ҡушма Штаттары|АҠШ]]-та йәшәй<ref>{{Cite news|title=Olga Korbut, Now A Fearful Mother, Is Enlisting Aid For Chernobyl Victims|first=Jere|last=Longman|url=http://articles.philly.com/1991-04-24/news/25777834_1_leonid-bortkevich-olga-korbut-foundation-chernobyl-victims|date=24 April 1991|accessdate=23 July 2013}}</ref>, Америка гражданлығына эйә<ref>[http://novosti24.by/sport/olga-korbut-hotya-ya-imeyu-amerikanskoe-grazhdanstvo-dusha-u-menya-vse-ravno-ostalas-belorusskoy.html Ольга Корбут: «Хотя я имею американское гражданство, душа у меня всё равно осталась белорусской»]</ref>.
== Шәхси тормошо ==
1972 йылғы Олимпиаданан һуң Ольга Корбут эфир йондоҙона әүерелә һәм 1973 йылда [[Америка Ҡушма Штаттары|АҠШ]]-ҡа гастролгә саҡырыла. Гастролдәр ҙур триумф менән үтә, һәм Америкала спорт гимнастикаһының абруйы ҡапыл күтәрелеүҙе уның менән бәйләйҙәр. 1974 йылда биографияһы мотивтары буйынса «Чудо с косичками» тигән нәфис фильм төшөрөлә, унда спорт күнегеүҙәрен үҙе башҡара (төп ролдә — Ирина Мазуркевич).
Спорт карьераһын Ольга Монреалдә үткән Олимпиаданан һуң тамамлай. 1977 йылда Гродно университетының тарих факультеты дипломын ала. 1978 йылда «[[Песняры]]<nowiki/>» төркөмөнөң солисы билдәле йырсы Леонид Борткевичҡа кейәүгә сыға. Уның менән 22 йыл йәшәй, Ричард исемле ул үҫтерәләр. 2000 йылда айырылышалар<ref name="CNN">{{Cite web|title=Olga Korbut: 'The Sparrow from Minsk' who changed gymnastics|url=http://edition.cnn.com/2012/08/06/sport/olympics-olga-korbut-gymnastics-munich-anniversary|last=Tennent|first=Callum|publisher=CNN|date=6 August 2012|accessdate=22 July 2013}}</ref>.
2017 йылда биш олимпия миҙалын һәм спорт еңеүҙәре менән ҡайһы бер әйберҙәрен аукционға һатыуға сығара<ref>[https://www.sb.by/articles/olga-korbut-vystavila-na-auktsion-svoi-olimpiyskie-medali.html Беларусь сегодня: Ольга Корбут выставила на аукцион свои Олимпийские медали]</ref>, улар өсөн 183 мең доллар ала<ref>[https://sport.mail.ru/news/gymnastics/28900918/ Гимнастка Корбут выручила 180 тысяч долларов за проданные олимпийские медали]</ref>. The Daily Telegraph хәбәр итеүенсә, Корбуттың миҙалдарын һәм шәхси әйберҙәрен һатыуы финанс ауырлыҡтары һәм шәхси тормошондағы проблемалар менән бәйле<ref name="dt1">[http://www.telegraph.co.uk/gymnastics/2017/02/28/olga-korbut-sells-olympic-medals-won-munich-1972-games/ Olga Korbut sells Olympic medals she won at Munich 1972 Games]</ref>, әммә Корбут үҙе миҙалдарҙы һатыуы тураһындағы хәбәрҙе инҡар итә<ref>[https://sport.tut.by/news/gymnastics/533523.html?utm_source=sport.tut.by&utm_medium=bottom_news&utm_campaign=recirculation Легендарная белорусская гимнастка возмутилась публикациями о продаже ее олимпийских медалей]</ref>.
== «Корбут тоҡаны» ==
Ольга Корбут беренсе булып «Корбут тоҡаны» тигән уникаль элементты башҡара<ref>[http://www.olympic.org/Assets/MediaPlayer/Photos/1972/09/02/3301271%2010/3301271_10_HD.jpg «Петля Корбут» — фото на официальном сайте olimpic.org]</ref>. Гимнаст төрлө бейеклектәге брустарҙың бейегенә менеп баҫа ла өҫкө брусҡа йәбешеп фляк яһай. Элемент уның тарафынан Мюнхендағы Олимпиадала брустағы күнегеүҙәр барышында башҡарыла.
Һуңынан элементты гимнаст Елена Мухина камиллаштыра — уға винт өҫтәй. Әлеге ваҡытта «Корбут тоҡаны» рәсми ярыштарҙа башҡарылмай, сөнки ҡағиҙәләр менән тыйыла (ҡатын-ҡыҙ гимнастарға өҫкө брусҡа аяҡ менән менеп баҫырға ярамай)<ref>[http://www.olympic.ru/news/news-russia/main/16-maia-v-istorii-sporta/ 16 мая в истории спорта — НОК РФ]</ref>.
== Ҡаҙаныштары ==
[[Файл:Olga_Korbut_on_a_Stamp_of_Azerbaijan_386.jpg|мини|Әзербайджан почта маркаһында Ольга Корбут фотоһы, 1996 йыл]]
* 4 тапҡыр Олимпия чемпионы:
** 1972 йыл — команда беренселегендә, бүрәнә һәм ирекле күнегеүҙәр
** 1976 йыл — команда беренселегендә
* Ике тапҡыр Олимпия уйындары вице-чемпионы (1972 — брус, 1976 — бүрәнә)
* Таянып һикереүҙә 1974 йылғы донъя чемпионы
* 1970 һәм 1974 йылдарҙа команда беренселегендә донъя чемпионы
* 1975 йылда СССР халыҡтары спартакиадаһы еңеүсеһе һәм СССР-ҙың абсолют чемпионы, күп тапҡырҙар СССР чемпионы
* 1973 йылда абсолют беренселектә Европа чемпионатының көмөш миҙал менән бүләкләнеүсеһе.
| 