Сәскәле үҫемлектәр: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Һәҙиә (фекер алышыу | өлөш) |
|||
47 юл:
Сәскәле үҫемлектәр башҡа төр үҫемлектәрҙән [[сәскә]]ләре булыуы һәм '''[[емеш]]''' барлыҡҡа килтереүе менән айырыла.
Сәскәле үҫемлектәр ғәжәп күп төрлө. Быны төшөнөү өсөн уларҙы үҙ сиратында тағы ла төркөмдәргә бүләләр.
Сәскәле үҫемлектәрҙең 250 меңгә яҡын төрө билдәле. Шулай уҡ әлеге көнгә хәтле яңынан-яңы төрҙәрен таба торалар. Төҙөлөштәре буйынса ырыуға берләштерәләр. Оҡшаш ырыуҙар ғаиләгә инә. Мәҫәлән: бойҙай ырыуы, арыш ырыуы, арпа ырыуы һәм уларға оҡшаш башҡа ырыуҙар, ҡыяҡлылар ғаиләһенә инә. Ә ғаиләнең һәр береһен үҫемлектәрҙең ниндәй ҙә булһа бер класына индерәләр: '''[[бер өлөшлөләр]]''' йәки '''[[ике өлөшлөләр]]''' класына. == Ғаиләләр ==
[[Файл:203 Camelina sativa.jpg|100px||thumb|right|Әүернә сәскәлеләр]]1. '''Әүернә сәскәлеләр''' — 3000-гә яҡын төрө бар, бер һәп күп йыллыҡтар, бөжәктәр ярҙамында һеркәләнә, сәскәләре бөтәһе лә әүернә(крест) һымаҡ. Сәскәләре тәлгәш, емештәре пәрҙәле ҡуҙаҡ. Күбеһе культуралы үҫемлектәр(кәбеҫтә,һыйыр шалҡаны, торма, редис, шалҡан, турнепс, горчица, керән, левкой). Сүп үләндәре лә бар(тиле шалҡан, тиле торма, ярут, көтөүсе муҡсаһы, [[ҡаҡы]],
2. '''Роза сәскәлеләр''' - 2000 самаһы төр инә. Улар араһында ағастар, ҡыуаҡтар һәм үләндәр бар. [[Емеш]] ағастарынан [[алмағас]], груша, сейә, слива, һары сейә, персик, абрикос, миндаль, [[муйыл]], [[миләш]] киң билдәле.
Декоратив ҡыуаҡтар: гөлйемеш, энәлек, спирея. Үҫемлектәр: эт табаны, тура һабаҡлы ҡаҙ үләне, ҡыҫыр сәскә, аҡ селек.
3. ''' [[Ҡуҙаҡлылар ғәиләһе|Ҡуҙаҡлылар]]''' - 12 меңдән ашыу иҫәпләнә. Бер йыллыҡ, ике йыллыҡ үҫемлектәр, шулай уҡ ҡыуаҡтар, ағастар ҙа бар. Культуралы ҡуҙаҡлылар: борсаҡ, фасоль, соя, мал борсағы, люпин. Декоратив үҫемлектәр: һары акация, глициния, хуш еҫле кәрешкә.Улар тышҡы яҡтан бер — береһенә бик аҙ оҡшаған. Уларҙың ҡуҙаҡтары булғанға ошо ғаиләгә берләштергәндәр.▼
Сәскәләре бер-береһенә оҡшаш — дөрөҫ формала. сәскә төбө киң, каса һымаҡ. Сәскә эргәлеге ике ҡатлы, ул 5 каса һәм 5 таж япраҡсаларынан тора. Күбеһенең һеркәстәр күп була.
4. '''[[Эт ҡарағаты һымаҡтар ғаиләһе|Эт ҡарағаты һымаҡтар]]''' - 2000-гә яҡын төр. Улар хужалыҡта мөһим һаналалар. Аҙыҡ үҫемлектәр: [[картуф]], помидор, баклажан. Декоратив үҫемлектәр: гибридлы петуния, хуш еҫле тәмәке. Дөйөм билдәләре: сәскәләренә ҡушылып үҫкән 5 япраҡсалы каса, ҡушылып -ҫкән 5 япраҡсалы таж, 5 һеркәс, 1 емешлектәре бар.▼
3. ''' [[Ҡуҙаҡлылар ғәиләһе|Ҡуҙаҡлылар]]''' - 12 меңдән ашыу иҫәпләнә. Бер йыллыҡ, ике йыллыҡ үҫемлектәр, шулай уҡ ҡыуаҡтар, ағастар ҙа бар.
Культуралы ҡуҙаҡлылар: борсаҡ, фасоль, соя, мал борсағы, люпин.
▲
▲4. '''[[Эт ҡарағаты һымаҡтар ғаиләһе|Эт ҡарағаты һымаҡтар]]''' - 2000-гә яҡын төр. Улар хужалыҡта мөһим һаналалар. Аҙыҡ
Декоратив үҫемлектәр: гибридлы петуния, хуш еҫле тәмәке.
Дөйөм билдәләре: сәскәләренә ҡушылып үҫкән 5 япраҡсалы каса, ҡушылып -ҫкән 5 япраҡсалы таж, 5 һеркәс, 1 емешлектәре бар.
Улар араһында ағыулы үҫемлектәр бар: ҡара тилебәрән, ҡаразирә, эт еләге.
5. '''[[Ҡатмарлы сәскәлеләр]]''' — 25 мең самаһы төр. [[Көнбағыш]], астра, георгин, тырнаҡ гөл, хризантема, зәңгәр сәскә, ромашкалар, бәпембә, үгәй инә үләне һ.б.
Кәрзинкә сәскәлек. Сәскәлектә бик күп һанда ваҡ сәскәләр бар. Сәскәләренең ике ҡат сәскә эргәлеге бар. Ләкин касаһы йә 6. '''Ләлә сәскәлеләр''' - киң таралған, 3 меңдән ашыу төр.
7. ''' [[Ҡыяҡлылар]]''' - был ғаиләгә бик күп үҫемлектәр керә. Тамыр системаһы суҡ, һабаҡтары быуынлы,
Сәскәләрендә ике сәскә ҡабығы, ике сәскә ярыһы, өс һеркәс һәм ике емешлек ауыҙы була, бер йөнтәҫ ултырма емешлек бар. == Иҫкәрмәләр ==
| |||