Туберкулёз: өлгөләр араһындағы айырма

Ауырыуҙы кислотаға ҡаршы торошлобирешмәүсе ''[[Mycobacterium]]'' [[Микобактериялар|микобактерии]] тыуҙыра. Барлығы микоробактерияларҙың 74 [[Төр (биология)|төрө]] билделебилдәле.

Дауалау өсөн төрлетөрлө [[Дауа саралары|дарыуҙар]] ҡулланыу нәтижәһендә туберкулез микобактериялары ла үҙгәрештәр кисерә. Микробтың оҙонлоғыоҙонлоғо, йыуанлығы һәм формаһы шаҡтай үҙгәргән. Ғәҙәттә, Кох таяҡсыҡтары саҡ ҡына дуғаланып, парлашып торалар, икегә бүленеп [[үрсеү|үсейҙәр]].

Туберкулез микобактериялары үҙәренеңүҙҙәренең кайһыҡайһы бер үҙенсәлектәре менән дә башҡа микробтарҙан бик ныҡ айырыла. Мәҫәлән, улар һалҡынға түҙемсыҙам. Хатта −10 градуста ла оҙаҡ ҡына ваҡыт үлмәйҙәр. Организмдан ситтә микроб үрсемәй, ләкин оҙаҡ ваҡыт тереклегентере һаҡлайҡала. ҠараңгыҠараңғы һәм йеүеш (дымлы) тораҡтарҙа ул оҙаҡ һаҡлана. Урам туҙанында ике аҙнанакаҙнанан артыҡ йәшәй. Ҡайнатканда һәм тура ҡояш нурҙары тәьҫирендә микроб тиҙ һәләк була. Ҡайһы бер химик эретмәләр туберкулез таяҡсыҡтарын үлтерә, шуға күрә лә 5 %лы хлорамин эретмәһе ҡаҡрыҡты зарарһыҙлау-дизенфекциялаү дезинфекциялаү өсөн ҡулланыла.

Туберкулез микобактерияһы 2 типҡа бүленә: кеше һәм үгеҙ микобактерияларына. Кеше өсөн ике типтағы микроб та хәүефле. Үгеҙ тибы микробы менән зарарланған кешелә үпкә туберкулезынан тыш, лимфа биҙҙәре туберкулезы, бөйөр, енес ағзалары туберкулезы башланырға ла мөмкин. Йыш ҡына был органдарҙағы туберкулез үҙ ваҡытында беленмәй ҙә ҡала. Ауырыу кеше йәки ауырыу хайуан һейҙек һәм тиҙәк меләнменән дә туберкулез микробтарын таратыуы мөмкин. Шуға күрә, мал-тыуар араһында туберкулез ауырыуы табылһа, унда эшләүсе кешеләрҙе тикшерәләр. Туберкулездың асык формаһы менән ауырыусы кешене көтөүсе итеп тә, мал ҡараусы итеп тә фермаға эшкә алырға ярамай.