Игенселек: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
күренеште төҙәтеү, орфография
2 юл:
[[Файл:Fendt Tractor Ripping up Kulin.jpg|250px|thumb|right|Ямғырҙан һуң культивация]]
 
'''Игенселек''' — [[Ауылауыл хужалығы]]ның төп тармаҡтарының береһе, ауыл хужалыҡыхужалығы культураларын үҫтереүгә йүнәлтелгән. Шулай уҡ ул [[Агрономия|агрономия]] фәненең бер бүлеге.
 
== Игенселектең килеп сығыуы ==
18 юл:
|8||||||Керамикағаса неолит А]] (Левант, Төньяҡ Месопотамия) — бойҙай, арпа, ҡуҙаҡлылар<ref>[http://www.hist.msu.ru/Calendar/1999/Apr/lomonos99/Bondaren.htm Е. С. Бондаренко. Поселения неолитического периода на Ближнем Востоке. Восточное Средиземноморье IX—VI тыс.до н. э.]</ref>||
|-
|7||Неа-Никомедия (Төньяҡ Греция, Македония;б.э.т. 6230±150 )<ref>Блаватская Т. В., Ахейская Греция во втором тысячелетии до н. э., М., 1966.</ref> — земледелие; ||||Хассуна культураһы (Төньяҡ Месопотамия) — игенселек: бойҙай, борай, арпа<ref>[[Мерперт, Николай Яковлевич| Мерперт Н. Я.]], [[Мунчаев, Рауф Магомедович|Р. М. Мунчаев]]., Раннеземледельческие поселения Северной Месопотамии, «Советская археология», 1971, № 3.</ref>; Джармо культураһы (Ирак Курдистаны) — игенселек: бойҙай, арпа<ref>Массон В. М., Средняя Азия и Древний Восток, М. — Л., 1964; Braidwood R.J., Howe В., Prehistoric investigations in Iraqi Kurdistan. [The Oriental Institute of the University of Chicago], Studies in ancient oriental civilization, № 31, Chi., [1960].</ref>.||
|-
|6||Буг-Днестр культураһы — игенселек: бойҙай, тары, арпа<ref>Маркович В. И., Буго-Днестровская культура на территории Молдавии, Киш., 1974.</ref>; Караново культураһы (көньяҡ [[Болгария]]) — игенселек<ref>.Миков В., Культура неолита, энеолита и бронзы в Болгарии, «Советская археология», 1958, № 1; Georgiev G.J., Kulturgruppen der Jungstein-und der Kupferzeit in der Ebene von Thrazien (Sudbulgarien), в кн.: L’Europe a la fin de l’age de la pierre, Praha, 1961.</ref>; Кёрёш культураһы (Венгрия, Кёрёш йылғаһы буйы) — игенселек<ref>Kutzian J., The Koros culture, t. 1—2, Dissertationes Pannonicae…, ser. 2, № 23, [Bdpst], 1944—47; Milojcic V., Koros — Starcevo — Vinca, в кн.: Reinecke — Festschrift…, Mainz, 1950.</ref>. ||Тасий культураһы (Төньяҡ-көнсығыш Африка, Урта [[Мысыр]]) — игенселек: бойҙай, арпа<ref>Чайлд Г., Древнейший Восток в свете новых раскопок, пер. с англ., М., 1956; Brunton С., Mostageddaand the Tasian culture, L,, 1937; Baumgartel Е.J., The cultures of prehistoric Egypt, L. [а. o.], 1960.</ref>.||Убейд(Месопотамия) — игенселек<ref>Массон В. М., Средняя Азия и Древний Восток, М. — Л., 1964.</ref>.||Хэмуду культураһы ( Көнсығыш Ҡытайҙың көньяҡ өлөшө, Янцзы йылғаһының түбәнге ағымы<ref>Доклад о первом периоде раскопок поселения Хэмуду // Каогу сюэбао. 1978. № 1. С. 39 — 94.</ref>) — игенселек: дөгө<ref>У Юйсянь Первобытное искусство культуры хэмуду // Вэньу. 1982. № 7. С. 61 — 69.</ref>.
37 юл:
 
Юғары уңыш алыу өсөн тупраҡтың төп күрһәткестәре:
* '''агрофизик''' (тупраҡтың уртаса тығыҙлығы яҡынса 1,1 — 1,2 г/см3, [[күҙәнәклелеге]] 50 — 55 %, шуларҙың 25 — 30 % тупраҡтағы һауаға тура килә; "ярмалы", , макроструктураның һыуға бирешмәүсәнлеге (10,0 — 0,25 мм) 40 %-тан ашыу тәшкил итә );
* '''биологик''' ( гумусҡ 2,5 — 3,5 %-тән кәм түгел; тупраҡтың биоактивлығы — юғары, фитосанитар торошо - иҡтисади сик кимәлендә;
* '''агрохимик''' (тупраҡтың әселеге 6,0 — 6,5 (нейтралгә яҡын), тупраҡта хәрәкәтсән азот берләшмәләре йөкмәткеһе 30-ҙан 50-гә тиклем , 150-250 фосфор, калий 200-300 мг/кг, микроэлементтар миҡдары: Cu — 0,8 — 1,2; Mo — 0,2 — 0,4; B — 0,5 — 0,6; Zn — 5,0 — 7,0 мг/кг).
68 юл:
 
== Әҙәбиәт ==
* ''[[Массон, Вадим Михайлович|В. М. Массон]]'' Возникновение и развитие земледелия / АН СССР. ИА. — М.: Наука, 1967—232 с.: ил, карт. — Библиогр.: с. 228—231. (Совместно с А. В. Кирьяновым, И. Т. Кругликовой).
 
== Һылтанмалар ==
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Игенселек» битенән алынған