Нервы системаһы: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Һәҙиә (фекер алышыу | өлөш) |
Һәҙиә (фекер алышыу | өлөш) |
||
57 юл:
== Нервы системаһы бүлектәре ==
'''Төҙөлөшө буйынса''' нервы системаһының үҙәк һәм периферик бүлектәрен айырып йөрөтәләр:
*Тоташтырғыс туҡыманан тороусы шекәрә менән һаҡланған баш һәм арҡа мейеләре үҙәк бүлекте тәшкил итә.
*Нервылар һәм нервы төйөндәре периферик бүлеккә ҡарай.
'''Функцияһы буйынса''' нервы системаһының соматик һәм автономлы (вегетатив) бүлектәрен айырып йөрөтәләр.
*Нервы системаһының һөлдә мускулдары эшен регуляциялаусы бер өлөшөн соматик (грекса сома — тән) нервы системаһы тип атайҙар. Соматик нервы системаһы ярҙамында кеше хәрәкәттәре менән идара итә, уларҙы үҙ теләге менән яһай йәки туҡтата ала.
*Нервы системаһының эске ағзаларҙың (йөрәк, ашҡаҙан/ биҙҙәрҙең һ. б.) эшмәкәрлеген регуляциялаусы өлөшөн автономлы (грекса автономия — үҙидара) нервы системаһы тип атайҙар. Автономлы нервы системаһының эше кеше иркенә буйһонмай. Мәҫәлән, теләк буйынса йөрәкте туҡтатып, аш һеңдереү процесын тиҙләтеп, тирләүҙе тотҡарлап булмай.
'''Автономлы нервы системаһында''' симпатик һәм парасимпатик бүлектәрҙе айырып йөрөтәләр. Күпселек эске ағзалар ошо ике бүлек нервылары менән тәьмин ителә. Ҡағиҙә булараҡ, улар .ағзаларға ҡапма-ҡаршы йоғонто яһайҙар. Мәҫәлән, симпатик нервы йөрәктең эшләүен көсәйтә һәм тиҙләтә, ә парасимпатик нервы уны әкренәйтә һәм көсһөҙләндерә.
== Сығанаҡтар ==
| |||