Электроника: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Alfiya55 (фекер алышыу | өлөш) Тамғалар: редактор вики-текста 2017 |
Ләйсән (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
1 юл:
{{Ук}}
[[Файл:Componentes.JPG|мини|250x250пкс|Электрон компоненттар]]
'''Электро́ника''' ({{lang-el|Ηλεκτρόνιο}} — электрон) — электрондарҙың электромагнит ҡырҙары менән тәьҫир итешеүе, шулай уҡ электрон приборҙар һәм электромагнит энергияһын үҙгәртеү ҡоролмалары (башлыса [[мәғлүмәт]] ҡабул итеү, тапшырыу, эшкәртеү һәм һаҡлау өсөн ҡулланылыусы) тураһындағы [[фән]]<ref name="bse">{{БСЭ3|заглавие=Электроника}}</ref>.
Йәнә электрон аппаратураһы ла ҡыҫҡаса электроника тип йөрөтөлә.
== Тарихы ==
Электроникаға тиклем башта [[радио]] уйлап табыла. Радиотапшырғыстар тиҙ арала ҡулланылыш таба (тәү сиратта караптарҙа һәм хәрби эшмәкәрлектә), әммә бының өсөн элементтар базаһы кәрәк була.
Ләкин электрон лампаларҙың етешһеҙлектәре күп була. Улар ҙур, ҡеүәтте күп тотона.
Электрониканың артабанғы үҫеше
Электроника үҫешендәге төп ваҡиғалар:
* А.
* Ли де Форесттың
* электр сигналдарын көсәйтеү һәм генерациялау өсөн О.
* ҡаты есемле
* үткәргес һәм ярымүткәргес элементтар файҙаланыу (А.
* [[1947 йыл]]да
* интеграль микросхема уйлап табыу һәм
== Электроника өлкәләре ==
Электрониканың түбәндәге өлкәләре бар:
* физика (микродонъя физикаһы, ярымүткәргестәр, электромагнит тулҡындар, магнетизм, электр тогы физикалары һ.б.) — фәндең зарядланған киҫәксәләр ҡатнашлығында барған процестарҙы өйрәнеүсе тармағы;
* көнкүреш электроникаһы
* Энергетика — электр энергияһы эшләп сығарыу, транспортлау һәм ҡулланыу, юғары ҡеүәтле электр приборҙары
* Микроэлектроника
** оптик электроника — электр тогы һәм фотон ағымдары ҡулланылған ҡулайламалар,
** аудио-видеотехника — тауышты һәм видеоны көсәйтеү һәм үҙгәртеү ҡулайламалары,
** цифрлы микроэлектроника
Электрон ҡулайлама
=== Ҡаты есемле электроника ===
==== Ҡаты есемле электроника тарихы ====
Ҡаты есемле электроника термины
==== Ҡулайламаларҙың бәләкәйләнеүе ====
Ҡаты есемле электроника барлыҡҡа килеү менән электрон приборҙарҙың бәләкәйләнеүе башлана.
== Элементтарҙы алыу технологияһы ==
Ҡаты есемле электроникалағы әүҙем һәм һүлпән
Сафлығы бер нисә нанометрлы элементтар эшләргә мөмкинлек биргән ярымүткәргес кристалдарҙы алыу технологияһын —
1970-се йылдарҙа ҡаты есемле электрониканың бәләкәйләнеүе барышында ул аналоглыға һәм цифрлыға бүленә башлай. Элементтар базаһы баҙарында цифрлы электроника етештереүселәр
Электрон
XXI быуат башында ҡаты есемле
Электроника эволюцияһында сираттағы баҫҡысты, бәлки, оптик электроника биләр һәм фотон
== Ҡаты есемле төп приборҙар ==
Электрон ҡулайламаларҙа киң файҙаланылған
* [[Диод]];
* Биполяр
* Ҡыр транзисторы;
* Идара ителеүсе үткәреүсәнлекле диодтар, динисторҙар һәм тиристорҙар, светодиодтар һәм фотодиодтар;
* Интеграль
== Аналоглы һәм цифрлы электроника араһындағы төп айырмалар ==
Аналоглы һәм цифрлы схемаларҙа
Аналоглы электрониканың цифрлынан төп айырмаһын мәғлүмәт кодлаштырыу ысулдарында табырға була.
Аналоглы электроника был ысулдарҙың иң ябайын
Цифрлы электроника
Физик мәғәнәлә иһә теләһә ҡайһы цифрлы электрон
=== Эшкәртмәнең ҡатмарлылығы ===
Аналоглы схемаларҙы эшләү уларға торошло цифрлы схемаларҙы эшләүгә ҡарағанда ҡатмарлыраҡ; нәҡ шул арҡала цифрлы системалар киңерәк
== Схемалар типологияһы ==
Электрон схемалар һәм уларҙың өлөштәре, функцияларының дөйөм принциптарынан сығып, ике төп типҡа бүленә ала: аналоглылар (өҙлөкһөҙҙәр) һәм цифрлылар (дискретлылар). Бер үк ҡулайлама бер генә типҡа ҡараған схемаларҙан да, ике типтың төрлө нисбәтле ҡатнашмаһынан да торорға мөмкин.
== Шулай уҡ ҡарағыҙ ==
|