Ҡағараҡ һымаҡтар: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Тамғалар: редактор вики-текста 2017 |
|||
83 юл:
'''Ҡағараҡ һымаҡтар''' — байтаҡ эре ҡоштар, йәшәү рәүеше һыу мөхите менән тығыҙ бәйләнгән. Был ҡағараҡтарҙың морфологияһына ҙур йоғонто яһаған: йомро, һуҙыңҡы кәүҙә, оҙон һығылмалы муйын, аяҡтары кәүҙәһенең арҡы өлөшөнә сығарылған. Ҡауырһын ҡатламы тығыҙ, ҡуйы, ҡалын мамыҡ ҡатламы. Һалҡындан тире аҫтындағы май ҡатламы ла һаҡлай. Йөҙөү ярылары ҡаҙ һымаҡтарҙыҡы кеүек үк. Алғы өс бармаҡтары оҙон һәм йөҙөү ярылары менән тоташҡан. Артҡы бармағы ҡыҫҡа һәм насар үҫешкән, башҡаларынан өҫтәрәк урынлашҡан, тар ғына йөҙөү ярыһы бар. Аяҡтары көслө, әммә ҡоро ерҙә йөрөүгә яраҡлашмаған, ғәҙәттә, аяҡтары һәм ҡанаттары менән этәрелеп, түшендә шыуыша. Бәкәл һөйәге ҡауырһынһыҙ, ныҡ ҡалын, мөгөҙ япмаһы ла ҡалын һәм алдан йыйырсыҡлы, арттан — шыма. Ҡанаттары осло, сағыштырмаса тар һәм ҡыҫҡа. Суҡышы осло, беҙ һымаҡ, танау тишектәре ярыҡ кеүек үтә тишек, сумғанда һыу инмәһен өсөн тиреле клапаны бар. Мамыҡ {{comment|аптериялар|ҡоштарҙың ҡауырһынһыҙ тире өлөшө}}ҙы ла, шулай уҡ {{comment|птериялар|ҡоштарҙың ҡауырһынлы тире өлөшө}}ҙы ла ҡаплай. Ҡауырһындарының өҫтәмә көпшәләре бар. Ҡоймос биҙе ҡауырһын менән ҡапланған.
Ҡағараҡ һымаҡтарҙың кәүҙә оҙонлоғо 53 см-ҙан 91 см-ға ҡәҙәр, ҡанаттарының йәйеме 106 һәм 152 см, ауырлығы 1 — 6.4 кг тирәһе.▼
[[Файл:Plongeon_catmarin_en_vol_vectorisé.svg|слева|мини|250x250пкс|Ҡағараҡ һымаҡтарҙың осҡандағы күренеше]]
▲Ҡағараҡ һымаҡтарҙың кәүҙә оҙонлоғо 53 см-ҙан 91 см-ға ҡәҙәр, ҡанаттарының йәйеме 106 һәм 152 см, ауырлығы 1 — 6.4 кг тирәһе.
Ҡанаттары менән йыш һелтәп, тиҙ осалар. Осоп барыусы ҡағараҡтарҙың ҡанаттарының ҡыҫҡа булыуы күҙгә салына, аяҡтары артҡа ныҡ һонолғандар, хатта ҡойроҡ кеүек күренә. Осҡанда ҡағараҡтар муйындарын аҫҡа бөгөп бер аҙ «көмөрәйгән» кеүек тойолалар, бының менән ҡаҙҙарҙан һәм өйрәктәрҙән айырылалар. ▼
▲
Ата һәм инә ҡоштарҙың тышҡы ҡиәфәте бер үк: ҡорһаҡ яғы аҡ, арҡаһы яғы — аҡ йәки һорғолт-ҡуңыр сыбарланған ҡара, башы һәм муйыны һәр төргә хас булған һүрәт менән. Йәш ҡоштарҙың, шулай уҡ оло ҡоштарҙың ҡышлау ваҡытында бындай һүрәттәре булмай, төҫтәре бер төрлөрәк — кәүҙәһенең аҫҡы өлөшө — аҡ һәм өҫкө яғы ҡара. Ҙур ҡоштарҙың ҡауырһындарын алмаштырыу көҙ осоп китер алдынан башлана, һәм «никах» кейеме тоноҡ ҡышҡы кейемгә алмашына. Ҡышлау уртаһында бер юлы елпеүес ҡауырһындар ҡойола һәм ҡоштар 1 — 1,5 айға осоу һәләтен юғалта. Апрель тирәһенә ҡоштар йәйге кейемгә эйә булалар.
== Йәшәү рәүеше ==
| |||