Гамета: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Айсар (фекер алышыу | өлөш) күренеште төҙәтеү |
Һәҙиә (фекер алышыу | өлөш) |
||
1 юл:
'''Гаме́талар''' ({{lang-el|γᾰμετή}} — инә, {{lang-el2|γᾰμέτης}} — ата) йәки '''[[Енес (биология)|енес]] [[күҙәнәк]]тәре''' — төп функциялары енси юл менән үрсеүҙе (репродукция) тәьмин итеү булған генератив күҙәнәктәр.
Был күҙәнәктәрҙә хромосомалар йыйылмаһы берәр генә төрҙән тора (n — одинарный набор). Йәғни, был йыйылмала хромосомаларҙың һәр төрөнән берәре генә була. Бындай йыйылманы икенсе төрлө '''гаплоид йыйылма''' тип тип атайҙар. Шулай итеп,
Гаплоид йыйылмалағы барлыҡ гендар тупланмаһы '''геном''' атамаһы менән йөрөй. Яңы организм барлыҡҡа килһен өсөн, ике гамета бергә ҡушылырға тейеш. Был процесс аталаныу тип атала. Һөҙөмтәһендә зигота барлыҡҡа килә.
28 юл:
Сперматозоидтар бик ваҡ, хәрәкәтсән, ҡамсылы була. Уларҙа бик күп энергия запасы (АТФ) һәм бик күп һанда митохондриялар була. Ә йомортҡа күҙәнәк спермотозоидтарҙан 1000 — млн. тапҡыр тирәһе ҙур, бик күп запас матдәле, хәрәкәткә һәләтһеҙ була.
Ҡайһы бер осраҡтарҙа яңы организмдың яңғыҙ гаметанан башланғыс алып үҫешеү осраҡтары бар. Был күренеш '''партеногенез''' тип атала. Бындай осраҡта, ғәҙәттә, яңы организм аталанмаған йомортҡа күҙәнәктән башланғыс ала. Партаногенездың ундай төрөн '''гиногенез''' тип атайҙар. Әгәр үҫеш ата енес күҙәнәгенән башланһа, '''андрогенез''' була.
== Һылтанмалар ==
*[https://yandex.ru/images/search?text=%D0%B3%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%82%D1%8B%20%D1%8D%D1%82%D0%BE&stype=image&lr=172&noreask=1&source=wiz Гаметы]
| |||