Википедия

Бейсбол: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
← Алдағы үҙгәртеүКиләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
ҡалып
ә clean up, replaced: <!-- → <!--- using AWB
12 юл:
|Олимпийские_игры = 1912
|Чемпионат_мира = 1938
|Другие_соревнования = Донъя бейсбол классикаһы<!--<br />[[Тестовый чемпионат мира по крикету|Тестовый ЧМ]]-->
|Международная_федерация = Халыҡ-ара бейсбол федерацияһы|МФБ (''IBF'')
|Год_основания = 1938
22 юл:
|Связанные_проекты =
}}
'''Бейсбол''' ([[Инглиз теле|ингл.]]&#x20;''<span lang="en">baseball</span>'', ''base''  — «база, нигеҙ» һәм ''ball''  — «туп»)  — бейсбол тубы һәм биталы команда спорт уйыны. Ярыштарҙа туғыҙар (ҡайһы саҡ унар) уйынсы менән ике команда ҡатнаша.
 
Бейсбол хәҙерге ваҡытта [[Куба]]ла, [[Америка Ҡушма Штаттары|АҠШ]]-та, [[Венесуэла]]ла, [[Япония]]ла, [[Ҡытай Халыҡ Республикаһы|Ҡытайҙа]] һәм [[Көньяҡ Корея|Кореяла]] популяр. АҠШ, Япония, [[Чехия]] һәм башҡа илдәрҙә шулай уҡ софтбол  — бейсболдың ябай төрө таралған, уны ҙур булмаған майҙанда йәки ҡаплы биналарҙа уйнап була. Хәҙерге ваҡытта бейсболды 120 ашыу илдә уйнайҙар.
 
Бейсболға [[крикет]], [[Финляндия|Финляндиялағы]] песаполо, [[Румыния|Румыниялағы]] ойна һәм [[Рәсәй Федерацияһы|Рәсәйҙәге]] лапта яҡын.
38 юл:
Уйында ике команда ҡатнаша, улар һөжүм итеү һәм һаҡсы яғынан сиратлап уйнай.
 
Уйындың маҡсаты  — ҡаршы команданан күберәк мәрәй/йүгереш ([[Инглиз теле|ингл.]]&#x20;''<span lang="en">run</span>'') йыйыу. Һөжүм итеүсе яҡ 27,4 метрлыҡ квадрат мөйөштәрендә урынлашҡан бөтә базаларҙы (ергә ҡаҙалған дүрткел (30 × 30 см) билдә) үтһә, мәрәй һанала.
 
Бейсбол ҡулланған туп мәшкә йәки каучук үҙәкле, тышы еп менән уралған. Өҫтөн ике ҡат аҡ тирене ҡыҙыл сәнсем менән ябалар. Туп ауырлығы  — 141,7  — 148,8 г, оҙонлоғо 22,8  — 23,5  см. Һәр командала 9  — 10 уйынсы.
[[Файл:Baseball_pitching_motion_2004.jpg|мини|350x350пкс|Питчерҙың туп ташлауы.]]
Уйын башында бер команда (ғәҙәттә, хужа командаһы) һаҡсы яғынан уйнай. Уның 9 уйынсыһы, майҙанға сығып, ҡаршы командаға мәрәй алыуға ҡамасаулай. Ҡунаҡ команда һөжүмдә була, мәрәй йыйырға тырыша: «өй» нөктәһенән башлап, сәғәт теленә ҡаршы киләһе базаға (квадрат мөйөшөнә) йүгерә, билдәгә тейеп, киләһе базаға йүнәлә, «өй» нөктәһенә барып етһә, бер мәрәй ала.
 
Һөжүм итеүсе команда уйынсыһы юлланыр алдынан, һаҡлаусы команданың «''питчер»'' ([[Инглиз теле|ингл.]]&#x20;''<span lang="en">pitch</span>''  — биреү) уйын майҙанының билдәле урынында тора. Башҡа һаҡлаусы 8 уйынсы шулай уҡ һәр береһе үҙ урынында тора.
 
Һөжүм итеүсе команданың «бәреүсе» йәки бэттер (ингл. batter) тип аталған уйынсыһы «өй» янында тороп, ағас йәки алюминий битаны тота. Бәреүсе питчерҙың «өй» яғына туп ташлауын көтә. Тупты ташлағас, бәреүсе тупты кире ҡағырға тырыша. Әгәр бәреүсе тупҡа һуға икән, битаны ташлап, беренсе база яғына йүгерергә тейеш.
 
Һәр уйын ''«иннингтарға»'' ([[Инглиз теле|ингл.]]&#x20;''<span lang="en">inning</span>'')  — осорҙарға бүленгән, һәр береһендә һәр команда берәр тапҡыр һөжүм итеү һәм яҡлау яғынан уйнай. Ғәҙәттә уйын 9 иннингтан тора. Мәрәйҙәр иҫәбе бер булһа, еңеүсе билдәләгәнсе өҫтәмә иннингтар иғлан ителә.
[[Файл:Wrigley_Field_Apr_2005.jpg|справа|мини|Чикаголағы Ригли Филд стадионында бейсбол уйыны.]]
 
55 юл:
 
== Бейсбол ойошмалары ==
'''Халыҡ-ара бейсбол федерацияһы ''' (ҡыҫҡ. ''IBAF'', урыҫса  — '''ИБАФ''')  — халыҡ-ара бейсбол менән етәкселек иткән спорт ойошмаһы.
 
== Иҫкәрмәләр ==
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Бейсбол» битенән алынған