Фашизм: өлгөләр араһындағы айырма

XX быуаттың 1980-се йылдар аҙағынан академик тарихсыларҙа һәм социологтарҙа фашизм феноменын тикшереүгә шаҡтай ҙур ҡыҙыҡһыныу тыуған. Бик күп ғилми монографиялар баҫылып сыҡҡан<ref>[[Пейн, Стенли|Stanley G. Payne]], [http://books.google.ru/books/about/A_History_of_Fascism.html?id=9wHNrF7nFecC&redir_esc=y A History of Fascism: 1914—1945 Taylor & Francis Group, 1995]</ref><ref>[[Мандель, Эрнест Эзра|Ernest Mandel]], [http://www.ernestmandel.org/de/textes/txt/theorien_uber_den_faschismus.htm Theorien uber den Faschismus / Red.: Hans-Jurgen Schulz &#91;et al.&#93;. — Berlin : Gruppe Avanti, &#91;1993&#93;.]</ref>, какЕвропала в Европела (см.ҡарағыҙ, напримермәҫәлән, [[Линц, Хуан|Хуан Линц]], [[Мосс, Джордж|Джордж Мосс]], [[Гриффин, Роджер|Роджер Гриффин]]), такРәсәйҙә и в Россиилә (см.ҡарағыҙ, например, [[Галкинмәҫәлән, Александр Абрамович|Александр Галкин]]).

[[Манн, МайклСоциолог (социолог)|Майкл Манн]], нацизмды фашизмға алып барып бәйләүсе ҡайһы бер ғалимдар менән бәхәсләшеп, нацизм - ул фашизм, ти, әммә фашизмды дөйөмөрәк феномен итеп ҡарарға кәрәк, тип ныҡыша<ref>Michael Mann, Professor of Sociology at UCLA Fascists (Cambridge University Press, 2004) p.9</ref>.

[[Умланд, Андреас|Андреас Умланд]] фекеренсә, совет осоронан аҙаҡҡы (постсовет) рәсәй аңлатмаһы буйынса фашизм фрагментациялауға дусар ителгән, ә «фашизм» терминын публика дискурсында файҙаланыу «гиперинфляция» менән яфалана. Умланд «фашизм» төшөнсәһен трактовкалау авторҙарының һәм тенденцияларының минимум 4 төркөмөн билдәләгән. Атап әйткәндә:

* терминды көнбайышса аңлатыуға яҡын торғандар: Валерий Михайленко, Валентин Буханов, [[Галкин, Александр Абрамович|Александр Галкин]] һ.б.

Хәҙерге замандың теоретик мәктәптәрендә фашизмдың дөйөм теорияһын кире ҡағыусы ҡайһы бер ғилми тикшеренеүҙәр, мәҫәлән, халыҡ-ара мөнәсәбәттәр факультеты [[УрФУ]], менән хупланған һәм үҫтерелгән {{нет АИ|9|02|2016}} <!-- Был мәктәптең фекеренсә, «Фашизм» термины менән күпмелер оҡшашлығы булған һәм бындай берләшеүҙә фашлаусы сәйәси подтекст күреүсе бөтөн булған радикаль режимдарҙы берләштерергә ярамай {{нет АИ|23|05|2012}}.-->

Итальян фашизмын, немец нацизмын һәм башҡаларҙы үҙ аллы сәйәси, мәҙәни һәм идеологик режим феномендары булараҡ, бер тигеҙлеккә ҡуймай, айырыу {{нет АИ|9|02|2016}}кәрәк. Шулай итеп, идеологияларҙы үҙенең ваҡыты өсөн типик, региональ, иҡтисади һәм генеалогик айырымлыҡтары булған үҫешенең бер дәүерендә ҡайһы бер ҡиммәттәр системаһы баҫымы аҫтында барлыҡҡа килгән тип ҡарар кәрәк. <!-- ВместеШуның сменән тембергә совершенноЯпония неправильноһәм объединятьГермания агрессивныеагрессив режимырежимдарын, Япониитик иуларҙың Германиидошманлашыуына толькоһәм на«Үҙәк» основаниисоюзына ихберләшеүенә враждебностигенә инигеҙләнеп объединённостикенә «Осью»{{нетберләштереү дөрөҫ АИ|23|05|2012}}түгел.-->