Википедия

Шәһиттәр аллеяһы: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
Киләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
"Аллея шахидов" битен тәржемә итеп төҙөлгән
 
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
{{Достопримечательность|
'''Шәһиттәр аллеяһы''' ({{lang-az|Şəhidlər Xiyabanı}}Şəhidlər Xiyabanı; 1990 й. тиклем — '''Кироов Паркы'''/ '''Таулы парк''', {{lang-az|Киров Паркы / Дағлыг Парк}}Киров Паркы / Дағлыг Парк) —  [[Баҡы]]<nowiki/>ла "шәһиттәр" —  нигеҙҙә  "Ҡара ғинуар" (126 кеше) ҡорбандары һәм Ҡарабах һуғышында һәләк булған әзербайжандар ерләнгән туғандар ҡәберлеге.  Аллеяла шулай уҡ исемһеҙ ҡәбер бар, унда танылмаған мәйеттәр күмелгән. ▼
|Русское название = Шәһиттәр аллеяһы
|Оригинальное название = {{lang-az|Şəhidlər Xiyabanı}}
|Изображение = Аллея Шахидов в Баку.jpg
|Подпись изображения =
|Ширина изображения =
|Тип =
|Статус = Дә-ләт тарафынан һаҡлана
|Страна = Әзербайжан
|Автор проекта =
|Строитель =
|Название местоположения = [[Баҡы]]
|lat_dir = N|lat_deg = 40|lat_min = 21|lat_sec = 28.5
|lon_dir = E|lon_deg = 49|lon_min = 49|lon_sec = 37.5
|region =
|CoordScale = 2000
|Местоположение = Таулы парк территорияһы
|Архитектурный стиль = Аллея
|Первое упоминание =
|Начало строительства = [[1990]]
|Окончание строительства = [[1990]]
|Состояние =
}}
▲'''Шәһиттәр аллеяһы''' ({{lang-az|Şəhidlər Xiyabanı}}Şəhidlər Xiyabanı; 1990 й. тиклем — '''Кироов Паркы'''/ '''Таулы парк''', {{lang-az|Киров Паркы / Дағлыг Парк}}Киров Паркы / Дағлыг Парк) —  [[Баҡы]]<nowiki/>ла "шәһиттәр" —  нигеҙҙә  "Ҡара ғинуар" (126 кеше) ҡорбандары һәм Ҡарабах һуғышында һәләк булған әзербайжандар ерләнгән туғандар ҡәберлеге.  Аллеяла шулай уҡ исемһеҙ ҡәбер бар, унда танылмаған мәйеттәр күмелгән. 
 
== Тарихы ==
[[Файл:Dmitry_Medvedev_in_Azerbaijan_3_July_2008-8.jpg|слева|мини|254x254пкс|Рәсәй президенты [[Медведев Дмитрий Анатольевич|Дмитрий Медведев]] һәләк булған геройҙар һәйкәле эргәһендә]]
.Шәһиттәр аллеяһы урынында элек мосолман зыяраты була, унда [[1918 йылдайыл]]да Баҡыла[[Баҡы]]ла март ваҡиғаларында ҡорбан булғандар күмелә. [[1935 йылдайыл]]да совет власы урынлашҡандан һуң, зыярат бөтөрөлә, мәйеттәр икенсе урынға сығарыла һәм уның урыныда Сергей Киров исемендәге парк барлыҡҡа килә<ref>[http://old.sakharov-center.ru/publications/azrus/az_004.htm Майкл СМИТ.]</ref><ref>[http://news.day.az/society/374905.html Day.]</ref>.
 
=== 1990 йыл ваҡиғалары ===
[[1990 йылдыңйыл]]дың ғинуарында[[ғинуар]]ында паркка "Азадлыг" ({{lang-az|Azadlıq meydanı — «площадь свободы», бывшая «площадь Ленина»}}Azadlıq meydanı — "азатлыҡ майҙанында", элекке "ленин майҙаны") [[1990 йыл|1990 йылдың]]дың 19-нан 20-һенә]] ҡараған фажиғәле төндә һәләк булғандарҙы килтерәләр. 20-21 ғинуарҙа аллеяла 120 ашыу ҡәбер ҡаҙыла. Ерләү бер нисә сәғәт дауам итә. 22 ғинуарҙа тағы 50 еше ерләнә. Уларҙың  өсөһө [[1918 йылдыңйыл]]дың мартындағы ҡан-ҡойош ҡорбаны булып, мәйеттәре паркта ҡәбер ҡаҙғанда табыла.  Өс ҡәбергә лә ''"1918 йыл шәһите"''  тип яҙыла.'' Ҡәберҙәргә һәм кешеләр һәләк булған урындарға ҡыҙыл ҡәнәферҙәр ҡуйыла, һуңынан улар Әзербайжанда матәм сәскәһенә әйләнә. 
 
== Хәтер ==
[[Файл:Vladimir_Putin_in_Azerbaijan_9-10_January_2001-10.jpg|мини|254x254пкс|Рәсәй президенты [[Путин Владимир Владимирович|Владимир Путин]] "Шәһиттәр аллеяһы" мемориаль комплексына  венок һала ]]
[[2000 йыл|2000 йылдың 17 ғинуарында]] Әзербайжан Республикаһы президенты Гейдар Алиев ''"20 ғинуар шәһите"'' тигән почетлы исем биреү тураһында''" указ сығара, унда һәләк булғандарҙың һәм хәбәрһеҙ юғалғандарҙың тулы исемлеге бирелә. 
 
Шәһиттәр аллеяһы — Баҡының[[Баҡы]]ның абруйлы ҡунаҡтарын алып бара торған урындарының береһе.
 
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
{{примечания}}
 
== Һылтанмалар ==
* [http://azembassy.by/ru/traur_days 20 января — День всенародной скорби]
 
* [http://www.internet-school.ru/Enc.ashx?item=6381 Баку в 1990-м]
* [http://www.azerbembassy.org.cn/rus/jan20_bg.html Январская трагедия]
* [http://www.azerbembassy.org.cn/rus/jan20_victims.html Жертвы трагедии]
[[Категория:1990 йылда барлыҡҡа килгәндәр]]
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Шәһиттәр_аллеяһы» битенән алынған