Падишаһ мәсете: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Таңһылыу (фекер алышыу | өлөш) "{{Мәсет |Русское название = Падишаһ мәсете |Оригинальное название = {{lang-ur|…" исемле яңы бит булдырылған |
Таңһылыу (фекер алышыу | өлөш) |
||
63 юл:
1584-тән 1598 йылға тиклем Лахорҙа могол императоры Бөйөк Акбарҙың резиденцияһы урынлашҡан була. Уның вариҫтары оҙаҡ йылдар ошо резиденцияла йәшәйҙәр һәм ҡаланы яңы күркәм төҙөлөштәр менән биҙәйҙәр. Бөйөк Моголдар династияһының һуңғыһы, [[Аурангзеб]] (1658—1707), Лахорҙа «Падишаһ мәсете» тип аталған данлыҡлы мәсет төҙөй. Лахор мәсете Бөйөк Моголдар осоро архитектураһының иң һуңғы ҡаҙанышы була {{sfn|Низовский А. Ю.|2006}}.
1673-74 йылдарҙа төҙөлгән мәсет шул осорҙан алып Лахорҙың төп иҫтәлекле урыны булып тора.{{sfn|Сто чудес света}}. Ул ике тиҫтә йыл элек [[Дели]]ҙә төҙөлгән [[Джама-Масджид (Дели)|Джама-Масджид]] мәсетенә оҡшаған. Мәсеткә төп инеү урыны өҫтөндә ҡуйылған мәрмәр плитала уйылған яҙыу бар: «1084 Хижрә йылында, император һарайының иң инсафлы хеҙмәткәре Фидаи Хан Кока етәкселегендә төҙөлгән һәм тамамланған, ҡыйыу һәм еңеүсе хаким Мөхитдин Мөхәммәт Аламгир мәсете». Яҙыуҙа телгә алынған Фидаи Хан Кока Аурангзебтың ҡиәмәтлек ағайы һәм уның армияһында артиллерия башлығы була. Мәсетте төҙөү хаҡы «алты лакх рупийҙан артып китә» (1 лакх = 100 мең рупий). Артабан мәсетте тотоу өсөн бөтә Мултан кенәзлеге килеме йүнәлтелә {{sfn|Низовский А. Ю.|2006}}.
XIX быуат башында Лахор сикхтар тарафынан баҫып алына,улар мәсеттә склад һәм дары баҙы ойошторалар.
1960 йылда мәсеттә тулыһынса реставрация яһала, шунан һуң мәсет әлеге күренешен ала{{sfn|Уратып алған донъя}}.
Хәҙерге ваҡытта Падишаһ мәсете [[Мәғариф, фән һәм мәҙәниәт мәсьәләләре буйынса Берләшкән Милләттәр Ойошмаһы|ЮНЕСКО]] [[ЮНЕСКО-ның Пакистандағы Бөтә донъя мираҫы объекттары исемлеге|Бөтә донъя мираҫы]] объекттары исемлегенә кандидат булып тора
== Архитектураһы ==
| |||