Башҡорт ихтилалдары (1735—1740): өлгөләр араһындағы айырма

Ырымбур экспедицияһы әҙерләнгәнлеген башҡорттар 1734 йылда [[Нурышев, Килмәк|Килмәк Нурышев]]ҡа — Нуғай даруғаһының күренекле [[Бей|бей]]енә Петербургтан башҡорт старшинаһы һәм муллаһы ''Тоҡсура Алмаҡовтан'' килгән хаттан белгән. 1734 йылдың һуңында һәм 1735 йылдың яҙында бөтөн 4 даруға вәкилдәре (хәҙерге замандағы [[Чесноковка (Өфө районы) Чесноковка|Өфө районы Чесноковка]] ҡасабаһы урынында) [[ҡоролтай]]ға йыйылған. [[Рычков Пётр Иванович|П. И. Рычков]] раҫлағанса, ерҙәренән һәм азатлығынан мәхрүм ҡалыу ҡурҡынысы янағанлыҡтан<ref>''Жуковский П. В.'' Дополнения к «Истории Оренбургской» П. И. Рычкова //Труды Оренбургской ученой архивной комиссии. Вып.33. Оренбург.1916. С.102-103; РГАДА. Ф.248. Кн.1236. Л.34-35.</ref>, башҡорттар <blockquote>«…бөтөнләй иректән яҙҙырырҙар, тип һөйләшеп, Ырымбур ҡалаһын (хәҙерге [[Орск]] ҡалаһы) төҙөүгә бөтөн көстәре менән ҡаршы торорға ҡарар иткән».</blockquote> 1735 йылдың май һуңында - июнь башында Өфө эргәһендә Килмәк Нурышев һәм [[Күсемов Аҡай|Аҡай Күсемов]] етәкселегендә йыйылған башҡорттар, [[Ырымбур]]ҙы төҙөү тураһындағы ҡарарҙан баш тартыуҙы талап итеп, [[Кирилов, Иван Кириллович|И. К. Кирилов]]ҡа ике вәкил ебәргән. Хөкүмәт кешеләре, ебәрелгән вәкилдәрҙе язалаған, береһе хатта үлтерелгән. 1735 йылдың 15 июнендә Кирилов экспедицияһының Өфөнән Үр йылғаһына табан хәрәкәте ихтилал тоҡаныуын белдергән. Тәүге бәрелеш 1-6 июлдә булған: Килмәк Нурышевтың 3 меңлек отряды, экспедицияны һаҡлап уның артынан килгән, Вологда полкының роталарына һөжүм иткән.