Википедия

КПСС-тың Башҡортостан өлкә комитеты: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
← Алдағы үҙгәртеүКиләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
100 548 төҙәтеү
орфография, стилде төҙәтеү, күренеште төҙәтеү, аныҡлаштырыу
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
26 юл:
XIX быуаттың 90-сы йылдары аҙағында [[Өфө]]лә беренсе социал-демократик берекмәләр барлыҡҡа килә. [[1898 йыл]]да нигеҙен сәйәсик һөргөнсөләр (О. В. Варенцова, В. Н. Крохмаль, А. И. Свидерский, А. Д. Цюрупа) һәм башҡалар тәшкил иткән социал-демократик төркөм барлыҡҡа килә. [[1900 йыл]]да Өфө паровоз ремонтлау оҫтаханаларында И. С. Якушев етәкселегендә эшселәрҙең [[марксизм|марксистик түңәрәге]] эшләй башлай.
 
В [[1901 годйыл]]уда социал-демократическаядемократик группатөркөм иһәм её кружки были объединены втүңәрәк ''УфимскийӨфө рабочийэшселәр комитет''ына берләшә, а в январеә 1903 годайылдың был созданғинуарында ''Уфимский комитет [[РСДРП]]-ның Өфө комитеты'' барлыҡҡа килә.
 
[[1917 йыл]]дың [[2 марта]]ында Өфөлә социал-демократтарҙың йыйылышында ваҡытлы ''РСДРП-ның берләшкән (большевиктәр һәм меньшевиктәр) ойошмаһының Өфө комитеты'' һайлана. 14 марттан башлап комитет «Вперёд» газетаһы сығара башлай, ә 4 августан — «Алға».
[[2 марта]] [[1917 год]]а в Уфе на собрании социал-демократов был избран временный ''Уфимский комитет объединенной (большевики и меньшевики) организации РСДРП''. С 14 марта комитет начинает выпускать газету «Вперёд», а с 4 августа — «Алга».
 
Өфө комитетында 1917 йылдың май айынан [[Нуриманов, Багаутдин Ялалетдинович|Баһаутдин Йәләлетдин улы Нуриманов]] етәкселегендә башҡорт-татар төркөмө эшләй башлай. [[Ахмадуллин, Фатхи Ахмадеевич|Фәтхи Әхмәҙи улы Әхмәҙуллин]] һәм башҡалар был төркөмдөң ағзалары булалар.
При Уфимском комитете с мая 1917 года начала работать башкиро-татарская группа во главе
[[1917 йыл]]дың [[8 ноябр]]ендә [[Уфимская губерния|Өфө губерна]]һында Совет власы урынлаша һәм [[Свидерский, Алексей Иванович|А. И. Свидерский]] етәкселегендә ''Өфө губерна революцион комитет''ы төҙөлә. [[1919 йыл]]дың [[21 феврал]]ендә на [[Всебашкирский военный съезд|I Бөтә Башҡорт хәрби съезд]]ында [[Башревком|Башҡортостан Совет республикаһының ваҡытлы хәрби революцион комитет]]ы ойошторола.
с [[Нуриманов, Багаутдин Ялалетдинович|Б. Я. Нуримановым]]. Членами группы являлись [[Ахмадуллин, Фатхи Ахмадеевич|Ф. А. Ахмадуллин]] и др.
 
[[1922 йыл]]да, ЦК РКП(б)-ның Оргбюро Постановлениеһе сыҡҡандан һуң, было принято решение об объединении Башҡортостан обкомын һәм РКП(б)-ның Өфө губкомын берҙәм [[АБСР|Автономиялы Башҡортостан Совет Республика]]һының партия өлкә комитетына (''Башобком РКП (б)'') берләштерергә ҡарар ителә. Ойошма исеменең артабанғы үҙгәрештәре партия исеме үҙгәрештәре менән бәйле: [[РКП (б)]] — [[ВКП (б)]] — [[КПСС]].
[[8 ноября]] [[1917 год]]а в [[Уфимская губерния|Уфимской губернии]] была установлена Советская власть и образован ''Уфимский губернский революционный комитет'' во главе со [[Свидерский, Алексей Иванович|А. И. Свидерским]]. [[21 февраля]] [[1919 год]]а на [[Всебашкирский военный съезд|I Всебашкирском военном съезде]] был создан [[Башревком|Временный военный революционный комитет Башкирской Советской республики]].
 
[[1929 йыл]]да 632 тәүге партия ойошмаһында 15107 ағза иҫәпләнә. Репрессия һөҙөмтәһендә Башобком ағзалары һаны [[1933 йыл]]дағы 40 меңдән [[1938 йыл]]ға 20 меңгә тиклем кәмей. 1937 йылдың октябрында ғына ВКП(б)-ның Башҡортостан обкомы ағзаларының 41%-ы партия сафынан сығарыла.
В [[1922 год]]у, после выхода Постановления Оргбюро ЦК РКП(б), было принято решение об объединении Башкирского обкома и Уфимского губкома РКП(б) в единый областной комитет партии [[АБСР|Автономной Башкирской Советской Республики]] (''Башобком РКП (б)''). Далее смена названий организации связана с изменениями в наименовании партии: [[РКП (б)]] — [[ВКП (б)]] — [[КПСС]].
 
[[1948 йыл]]дың [[1 ғинуар]]ына ВКП (б)-ның Башобкомы ағзалары һаны 78886-ға етә. [[1987 йыл]]да КПСС-тың Башҡортостан өлкә комитеты 227,7 мең кешенән тора һәм [[РСФСР]]-ҙа иң ҙур ойошмаларҙың береһе була.
К [[1929 год]]у в 632 первичных организациях насчитывалось 15 107 членов. В результате репрессий численность членов Башобкома сократилась с 40 тысяч в [[1933 год]]у до 20 тысяч
человек в [[1938 год]]у. Только в октябре 1937 года был исключен из партии 41% членов Башкирского обкома ВКП(б).
 
[[1991 йыл]]дың [[6 ноябр]]енән Рәсәй территорияһында КПСС эшмәкәрлеге тыйыла.
На [[1 января]] [[1948 год]]а численность членов Башобкома ВКП (б) насчитывала 78 886 человек. К [[1987 год]]а Башкирский областной комитет КПСС состоял из 227,7 тыс. чел. и являлась одной из крупнейших в [[РСФСР]].
 
== Белем биреү ==
С [[6 ноября]] [[1991 год]]а деятельность КПСС на территории России была запрещена.
ВКП(б)-ның Башҡортостан өлкә комитеты бюроһы Постановлениеһе менән 1941 йылдың 14 майынан Өфөлә партия комитеттары секретарҙәрен һәм парторгтарҙы әҙерләүсе өлкә партия курстары асыла. 1944 йылдың октябрендә курстар ВКП(б)-ның Башҡортостан өлкә комитеты эргәһендәге йыллыҡ Өлкә партия мәктәбенә үҙгәртелә. ВКП(б)Үҙәк Комитетының 1946 йылдың 2 авгусындағы Постановлениеһе менән йыллыҡ Өлкә партия мәктәбе ике йыллыҡ партия мәктәбенә, 1953 йылда - КПСС-тың Башҡортостан өлкә комитеты эргәһендәге өс йыллыҡ партия мәктәбенә үҙгәртелә. 1956 йылдың июлендә КПСС-тың Башҡортостан өлкә комитеты эргәһендәге өс йыллыҡ өлкә партия мәктәбе КПСС-тың Башҡортостан өлкә комитеты эргәһендәге дүрт йыллыҡ партия мәктәбе итеп үҙгәртелә.
 
КПСС Үҙәк Комитетының 1958 йылдың 8 ғинуарындағы постановлениеһенә ярашлы, дүрт йыллыҡ партия мәктәбе Өфө юғары партия мәктәбе тип атала башлай. ВПШ элекке Өфө Уҡытыусылар институты бинаһында урынлаша. Уҡытыу көндөҙгө бүлектә һәм ситтән тороп ике йүнәлештә: ауыл хужалығы предприятиеләре экономикаһы һәм сәнәғәт предприятиеләре экономикаһы, ойоштороу, планлаштырыу алып барыла. Юғары партия мәктәбен 260 кеше тамамлай. КПСС Үҙәк Комитетының 1960 йылдың 10 майындағы постановлениеһе менән юғары партия мәктәбе бөтөрөлә.
== Обучение ==
Өфө юғары партия мәктәбенең ситтән тороп уҡыу бүлеге КПСС-тың Башҡортостан өлкә комитеты эргәһендәге ЗВПШ уҡытыу-консультация пунктына үҙгәртелә. Уҡытыу-консультация пунктының бурысы булып ситтән тороп уҡыусыларҙы Башҡорт АССР-ы буйынса уҡытыу тора. КПСС Үҙәк Комитеты эргәһендәге ЗВПШ уҡытыу-консультация пункты 1981/82 уҡыу йылында бөтөрөлә.
Постановлением бюро Башкирского обкома ВКП(б) от 14 мая 1941 г. в Уфе были открыты областные партийные курсы для переподготовки секретарей партийных комитетов и парторгов. В октябре 1944 г. курсы преобразованы в Областную годичную партийную школу
при Башкирском обкоме ВКП(б). Постановлением ЦК ВКП(б) от 2 августа 1946 г. Областная одногодичная
партийная школа реорганизована в двухгодичную партийную школу, в 1953 г. − в трехгодичную партийную школу при Башкирском обкоме КПСС. В июле 1956 г. Областная трехгодичная партийная школа при Башкирском обкоме КПСС преобразована в четырехгодичную партийную школу при Башкирском обкоме КПСС.
 
1931 йылда ВКП(б) Үҙәк комитетының 1931 йылдың 11 мартындағы һәм ВКП(б)-ның Башҡортостан өлкә комитетының 1931 йылдың 25 майындағы постановлениеһе нигеҙендә Башҡортостан коммунистик университет барлыҡҡа килә. БКУ республика райондары өсөн партия һәм совет кадрҙарын әҙерләү менән шөғөлләнә. Уның өс бүлеге: көндөҙгө, киске, ситтән тороп уҡыу һәм партия активын әҙерләү курстары була. БКУ янында фәнни эшмәкәрҙәр әҙерләүсе аспирантура эшләй. БКУ БАССР Наркомпросы ҡарамағында була. БКУ структураһы: кафедралары менән уҡыу өлкәһе, административ-хужалыҡ өлкәһе, секретариат, ревизион комиссия, студенттар ойошмалары.
В соответствии с постановлением ЦК КПСС от 8 января 1958 г. четырехгодичная партийная школа стала именоваться Уфимской высшей партийной школой. ВПШ располагалась в здании бывшего Уфимского Учительского института. Обучение велось на очном и заочном отделениях по направлениям: экономика сельскохозяйственных предприятий, экономика, организация и планирование промышленных предприятий. ВПШ окончило 260 человек. Постановлением ЦК КПСС от 10 мая 1960 года Уфимская высшая партийная школа упразднена.
 
Башҡортостан коммунистик университет ВКП(б)Үҙәк Комитетының 1933 йылдың 21 сентябрендәге Постановлениеһе нигеҙендә Башҡортостан юғары коммунистик ауыл хужалығы мәктәбенә (БВКСХШ) үҙгәртелә.
Отделение ЗВПШ при Уфимской ВПШ реорганизовано в учебно-консультационный пункт ЗВПШ при Башкирском обкоме КПСС. Задачей учебно-консультационного пункта было обучение заочников по Башкирской АССР. Учебно-консультационный пункт ЗВПШ при ЦК КПСС ликвидирован в 1981/82 учебном году.
== Рәистәре ==
 
В 1931 году на основании постановлений ЦК ВКП(б) от 11 марта 1931 г. и Башкирского обкома ВКП(б) от 25 мая 1931 г. был создан Башкирский коммунистический университет. БКУ занимался подготовкой партийных и советских кадров для районов республики. В вузе было 3 отделения: дневное, вечернее, заочное и курсы переподготовки партийного актива. При вузе функционировала аспирантура для подготовки научных работников. БКУ находился в ведении Наркомпроса БАССР. Структура БКУ: учебная часть с кафедрами, административно-хозяйственная часть, секретариат, ревизионная комиссия, студенческие организации.
 
Башкирский коммунистический университет реорганизован в январе 1933 г. в Башкирскую высшую коммунистическую сельскохозяйственную школу (БВКСХШ) на основании постановления ЦК ВКП(б) от 21 сентября 1933 г.
 
== Председатели ==
=== Председатели Уфимского губернского комитета РКП(б) (1917—1922) ===
* [[Эльцин, Борис Михайлович|Эльцин Борис Михайлович]] (1917—1918 и в 1919)
«https://ba.wikipedia.org/wiki/КПСС-тың_Башҡортостан_өлкә_комитеты» битенән алынған