Мария Анна Савойская: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
ә clean up using AWB
22 юл:
|похоронена = {{МестоЗахоронения|Император төрбәһе| Император төрбәһендә}}
|род = [[Савойя династияһы]] <br />[[Габсбургтар]]
|отец = [[Виктор Эммануил I| Сардиния короле Виктор Эмманиул I]]
|мать = [[Мария Тереза Австрийская (1773–1832)|Мария Тереза Австрийская-Эсте, принцесса Моденская]]
|супруг = [[Фердинанд I (Австрия императоры)|Фердинанд I]]
29 юл:
|награды = {{Орден Святой Екатерины 1 степени}}
}}
'''Мария Анна Каролина Пиа Савинская''' ( нем.&#x20; ''<span lang="de">Anna Maria von Savoyen</span>'',итал.&#x20; Maria Anna Carolina Pia di Savoia;[[19 сентябрь]], [[1803 йыл|1803]]—[[4 май]], [[1884 йыл|1884]]) — Австрия императоры Фердинанд I ҡатыны.
 
== Биографияһы ==
Принцесса Мария Анна Каролина Пиа [[1803 йыл|1803]] йылдың  [[19 сентябрь|19 сентябрендә]] [[ Рим]]<nowiki/>да Палаццио Колоннала тыуа.  Ул Сардиния короле Виктор Эммануил һәм уның ҡатыны Мария Тереза Австрийская - Эсте ғаиләһендә  өсөнсө ҡыҙҙары һәм дүртенсе балалары була. Уның принцесса Мария Тереза исемле игеҙәге була.
 
[[1830 йыл|1830 йылда]]да  император [[Франц II]] Мария Аннаны үҙенең өлкән улы Венгрия короле сифатында  тажланған Фердинанд I өсөн кәләшлеккә һайлай. Бала саҡтан принц эпилепсиянан яфалана, бик сибек кәүҙәле һәм пропорциональ булмаған ҙур башлы була. Ата - әсәһе һәм тәрбиәселәре ауырыу балаға иғтибар итмәйҙәр. Әммә  һуңыраҡ принц уның аҡылы һайлығы тураһында имеш - мимештәрҙең бик ныҡ арттырылғанын иҫбат итә. Ул биш телдә һөйләшә, клавесин менән торбала уйнай, һунарға йөрөй, бик күп хатлаша, фехтованиеға өйрәнә, атырға, бейергә һәм һыбай йөрөргә ярата<ref>Holler G. Ferdinand I. Spravedlnost pro cisare. </ref>  Холҡо буйынса Фердинанд бик йомшаҡ, илгәҙәк һәм ышаныусан кеше була.
 
Ышаныс ҡағыҙы буйынса туй [[1831]] йылдың [[12 февраль|12 феврал]]<nowiki/>ендә Туринда уҙа. Тантаналы никахлашыу  [[27 февраль]] көнө [[Вена|Венала]]ла үтә. Никах бәхетле, әммә балаһыҙ була.. Император һарайында,  ҡатыны Фердинанд өсөн  ғүмере буйы ҡатыны түгел, сиделкаһы булды, тип һөйләгәндәр<ref>Шимов Я. Австро-Венгерская империя. — М.:Изд-во Эксмо, 2003. — с.608 с.— С.224.</ref>. [[1839 йыл|1839 йылда]]да, уларҙың балалары булмаясағы асыҡланғас, статут ҡабул ителә. Тәхеткә мираҫлыҡ тәртибе киләһе рәүештә урынлаштырыла: башта император  булырға тейеш була Франц Карл, ә унан һуң уның өлкән улы — [[Франц Иосиф I|Франц Иосиф]].
[[1830 йыл|1830 йылда]]  император [[Франц II]] Мария Аннаны үҙенең өлкән улы Венгрия короле сифатында  тажланған Фердинанд I өсөн кәләшлеккә һайлай. Бала саҡтан принц эпилепсиянан яфалана, бик сибек кәүҙәле һәм пропорциональ булмаған ҙур башлы була. Ата - әсәһе һәм тәрбиәселәре ауырыу балаға иғтибар итмәйҙәр. Әммә  һуңыраҡ принц уның аҡылы һайлығы тураһында имеш - мимештәрҙең бик ныҡ арттырылғанын иҫбат итә. Ул биш телдә һөйләшә, клавесин менән торбала уйнай, һунарға йөрөй, бик күп хатлаша, фехтованиеға өйрәнә, атырға, бейергә һәм һыбай йөрөргә ярата<ref>Holler G. Ferdinand I. Spravedlnost pro cisare. </ref>  Холҡо буйынса Фердинанд бик йомшаҡ, илгәҙәк һәм ышаныусан кеше була.
 
[[2 март| 1835 йылдың 2 март]]<nowiki/>ында Фердинанд Австрия императоры булып китә. Императрица титулын Мария Анна ла ҡабул итә.  [[1836]] йылдың [[12 сентябрь|12 сентябрендә]] ул [[Чехия]] королеваһы сифатында таж кейә. 1838 йылдың [[6 сентябрь|6 сентябрендә]] ирле - ҡатынлылар Ломбардия һәм Венеция короллегенең хакимдары булып китәләр. Әммә Мария Анна иренә лә, дәүләт эшенә лә бер ниндәй ҙә сәйәси йоғонто яһамай.
Ышаныс ҡағыҙы буйынса туй [[1831]] йылдың [[12 февраль|12 феврал]]<nowiki/>ендә Туринда уҙа. Тантаналы никахлашыу  [[27 февраль]] көнө [[Вена|Венала]] үтә. Никах бәхетле, әммә балаһыҙ була.. Император һарайында,  ҡатыны Фердинанд өсөн  ғүмере буйы ҡатыны түгел, сиделкаһы булды, тип һөйләгәндәр<ref>Шимов Я. Австро-Венгерская империя. — М.:Изд-во Эксмо, 2003. — с.608 с.— С.224.</ref>. [[1839 йыл|1839 йылда]], уларҙың балалары булмаясағы асыҡланғас, статут ҡабул ителә. Тәхеткә мираҫлыҡ тәртибе киләһе рәүештә урынлаштырыла: башта император  булырға тейеш була Франц Карл, ә унан һуң уның өлкән улы — [[Франц Иосиф I|Франц Иосиф]].
 
[[Вена]]<nowiki/>ла сыуалыштар һөҙөмтәһендә император баш ҡаланы ташлап сығып китә. Килеп тыуған хәлде  бер нисек тә еңеү мөмкинселеге булмаған  Фердинанд I [[1848]]  йылдың  2 декабрендә Оломоуцта император һарайы залында үҙенең ҡустыһы урынына ағаһының улы [[Франц Иосиф]] файҙаһына тәхеттән баш тарта. 
[[2 март| 1835 йылдың 2 март]]<nowiki/>ында Фердинанд Австрия императоры булып китә. Императрица титулын Мария Анна ла ҡабул итә.  [[1836]] йылдың [[12 сентябрь|12 сентябрендә]] ул [[Чехия]] королеваһы сифатында таж кейә. 1838 йылдың [[6 сентябрь|6 сентябрендә]] ирле - ҡатынлылар Ломбардия һәм Венеция короллегенең хакимдары булып китәләр. Әммә Мария Анна иренә лә, дәүләт эшенә лә бер ниндәй ҙә сәйәси йоғонто яһамай.
 
Тәхеттән баш тартҡандан һуң ирле -ҡатынлы пар һарайҙы ҡалдырып китәләр  һәм [[Чехия]]<nowiki/>ла йәшәйҙәр.  Фердинанд I [[1875]] йылдың  29  июнендә вафат була. Мария Анна туғыҙ йыл үткәс, Прагала,  1884 йылдың  4 майында  үлә. Император төрбәһендә ире янында ерләнә.
[[Вена]]<nowiki/>ла сыуалыштар һөҙөмтәһендә император баш ҡаланы ташлап сығып китә. Килеп тыуған хәлде  бер нисек тә еңеү мөмкинселеге булмаған  Фердинанд I [[1848]]  йылдың  2 декабрендә Оломоуцта император һарайы залында үҙенең ҡустыһы урынына ағаһының улы [[Франц Иосиф]] файҙаһына тәхеттән баш тарта. 
 
Тәхеттән баш тартҡандан һуң ирле -ҡатынлы пар һарайҙы ҡалдырып китәләр  һәм [[Чехия]]<nowiki/>ла йәшәйҙәр.  Фердинанд I [[1875]] йылдың  29  июнендә вафат була. Мария Анна туғыҙ йыл үткәс, Прагала,  1884 йылдың  4 майында  үлә. Император төрбәһендә ире янында ерләнә.
 
== Наградалары ==
* Изге Екатерина ҙур тәре  ордены  (15 сентябрь, 1835<ref name="список">{{Ҡалып:Китап|часть=Кавалеры Ордена Св. Екатерины|заглавие=Список кавалерам российский императорских и царских орденов за 1849 год. Часть I|место=Санкт-Петербург|издательство=Типография II отделения Собственной Его Императорского Величества канцелярии|год=1850|страницы=14}}</ref>)
 
== Иҫкәрмәләре    ==
{{Ҡалып:Иҫкәрмәләр}}
 
[[Категория:Габсбургтар-Лотарингскийҙар]]