1956 йылғы мадьяр ихтилалы: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Айсар (фекер алышыу | өлөш) аныҡлаштырыу |
Айсар (фекер алышыу | өлөш) аныҡлаштырыу, өҫтәмә мәғлүмәт |
||
30 юл:
380 БМП һәм БТР
3860 берәмек башҡа төр техника
{{Флаг|Венгрия|1949}} 26 500 хәрби һәм махсус
|силы2 = '''СССР мәғлүмәттәре буйынса:'''
'''Венгрия мәғлүмәттәре буйынса:'''
50 000 яҡын кеше
|
1251
51 хәбәрһеҙ юғалыусы,
{{Флаг|Венгрия|1949}} 53
289
|
2652 һәләк
13 000
'''Граждандар араһындағы юғалтыуҙар:'''
348 һәләк булыусы,
6226 яраланыусы
}}
'''1956 йылғы венгр (мадьяр) ихтилалы''' — ([[23 октябрь]] — [[9 ноябрь]] [[1956]]) (коммунистик осорҙан һуң<ref>билдәләмәгә ярашлы [http://www.m-w.com/dictionary/communism ''communism''] Словарь ''Merriam-Webster Online Dictionary''.</ref> Венгрияла '''1956 йылғы мадьяр ихтилалы''' тип йөрөтөлә, [[СССР|совет]] сығанаҡтарында '''Венгриялағы 1956 йылғы контрревоюцион бола''' тип атала) — 1956 йылдың октябрь
Венгр ихтилалы [[Һалҡын һуғыш]] осороноң иң мөһим ваҡиғаларының береһе була һәм [[Советтар Союзы]]ның [[Варшава килешеүе ойошмаһы]]на ингән илдәрҙә [[коммунизм|коммунистик]] режимдарҙы ҡораллы хәрби көс ярҙамында һаҡларға әҙер булыуын күрһәтә.
==
[[Икенсе донъя һуғышы]]ның аҙағына тиклем Венгрия [[Өсөнсө рейх|нацистик Германия]] яғында була һәм артабан [[СССР|совет]] оккупация зонаһына эләгә. Бынан сығып, [[Гитлер]]ға ҡаршы коалицияға ингән илдәрҙең [[1947 йыл]]ғы Париж тыныслыҡ килешеүенә ярашлы, [[Советтар Союзы]] Венгрия биләмәләрендә үҙенең хәрби көстәрен тоторға хоҡуҡ ала, әммә союзниктарҙың оккупация ғәскәрҙәре Австриянан сығарылғас та, шулай уҡ был илдән китергә тейеш була. Союзниктар ғәскәре Австриянан [[1955 йыл]]да сығарыла<ref>{{cite web
|author=Bryan Dawson-Szilágyi.|datepublished= |url=http://www.americanhungarianfederation.org/1956/1956_hungarian_revolution.htm#begin|title=1956 Hungarian Revolution Portal - About 1956|publisher=The American Hungarian Federation|accessdate=2013-11-28|lang=en}}</ref>.
[[1945 йыл]]дың 4 ноябрендә Венгрияла дөйөм һайлау үткәрелә ([[:en:Hungarian parliamentary election, 1945]]). Унда тауыштарҙың 57 % ''Ваҡ милекселәрҙең бойондороҡһоҙ партияһына'' ([[урыҫ теле|урыҫса]] ''Независимая партия мелких хозяев'' һәм ни бары 17 % — коммунистарға бирелә. Коммунистик ВПТ (''Венгр хеҙмәтсәндәре партияһы — Венгерская партия трудящихся'' террор, янау (шантаж) һәм махинациялар ярҙамында [[1947 йыл]]ғы һайлау һөҙөмтәһендә берҙән-бер легаль [[сәйәсәт|сәйәси]] көскә әйләнә<ref>{{cite web|url=http://globaledge.msu.edu/countries/hungary/history|title=Hungary: History|work=globalEDGE|publisher=Michigan State University
|accessdate=2013-11-24|lang=en}}</ref><ref>{{cite web
|author=
|datepublished=2003
|url=http://www.rev.hu/history_of_45/ora2/index.htm
|title=Communist take-over, 1946—1949
|format=
|work=
|publisher=The Institute for the History of the 1956 Hungarian Revolution
|accessdate=2013-11-24
|lang=en}}</ref>. Вегр коммунистары үҙҙәренең оппоненттары менән көрәштә башлыса совет оккупацион ғәскәрҙәренә таяна. Мәҫәлән, 1947 йылдың 25 февралендә совет командованиеһы парламенттың популяр депутаты ''Бела Ковачты'' ҡулға ала. Ул СССР-ға алып сығыла һәм шымсылыҡ (шпионлыҡ) өсөн хөкүм ителә{{sfn|Контлер|2002|с=517—518}}.
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
| |||