Алмағас: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ZUFAr (фекер алышыу | өлөш) →Аҙыҡ-түлек: категория |
Ардах18 (фекер алышыу | өлөш) категория |
||
27 юл:
| ipni = 33893
}}
'''Алмағас''' ({{lang-la|Málus}})
Алмағастың ҡайһы бер төрҙәрен парктарҙа һәм баҡсаларҙа декоратив үҫемлек итеп үҫтерәләр. Алмағастың бөтә төрҙәре лә һәйбәт бал биреүсе үҫемлектәр. Алама ағасы ныҡлы, сыҙамлы, еңел юныла һәм шымартыла; столяр һәм токарь эштәрендә ҡулланыла ала.
Алмағастың бейеклеге
[[Файл:Sterappel dwarsdrsn.jpg|thumb|right|Алма орлоғо урынлашыуы]]
Алмағас аталаныр өсөн, уны бөжәктәр аталандырырға тейеш, сөнки алмағас уҙе аталана алмай; тик махсус рәүештә сығарылған алмағас ҡына үҙе аталана ала. Алмағасты күбеһенсә тик [[бал ҡорто|бал ҡорттары]] аталандыра. Бал ҡорттары алма сәскәһендә сәскә һуты һәм сәскә һеркәһе йыйғанда, алма [[сәскә|сәскәһен]] аталандыра.
Алмағастың тамырҙары яҡшы үҫә, 3 метрға тиклем тирәнгә китә. Ултыртҡандан һуң
== Алма ==
{{Төп мәҡәлә|Алма}}
Алмала
== Алмағас ултыртыу ==
Алмағастың тупраҡ уңдырышлылығына талапсанлығы уртаса. Уртаса һәм ауыр − балсыҡлы һелтеһеҙләндерелгән ҡара тупраҡлы, һоро һәм ҡыҙғылт-һоро урман, кәҫле-көлһыу, әселеге аҙ булған йә иһә нейтраль (рН 6-7) тупраҡ алмағас өсөн иң яраҡлы тип һанала. Алмағасты ялғап үрсетәләр. Ялғанма сифатында «Мәскәү грушовкаһы», эре алмалы ҡытай алмағастарының үҫентеләре алына. Алмағас, башлыса, умарта ҡорттары ярҙамында һеркәләнә. Алмағас уртаса дымлылыҡты ярата, фәҡәт ҡоро йәйҙәрҙә генә һуғарарға мохтаж. Дым һаҡлау өсөн көҙгө һуғарыуҙы йыл һайын үткәрергә кәрәк. Тупраҡта артыҡ дымлылык хлорозға килтерә, япраҡтар ваҡытынан алда ҡойола, актив тамырҙар серей.
== Сорттары ==
«Мәскәү грушовкасы», «Июльское Черненко», «Солнцедар» − йәйге сорттар; иртә өлгөрөшлө − «Буй-буй әнис»; көҙгө
Алмағасты ҡайһы бер ''тәңкәле ҡанатлыларҙың'' (күбәләк кеүектәр) личинкаларын үрсетеү өсөн ҡулланалар.
Юл 51 ⟶ 53:
[[Файл:Flowering crabapple in Washington DC.jpg|thumb|right|Колумбия округында алмағастың [[сәскә]] атыуы]]
* ''Malus angustifolia''
* ''Malus baccata''
** ''Malus baccata var. baccata''
* ''Malus bhutanica'' йәки ''Malus toringoides''
* ''Malus bracteata''
* ''Malus brevipes''
* ''Malus coronaria''
* ''Malus domestica''
* ''Malus florentina''
* ''Malus floribunda''
* ''Malus formosana''
* ''Malus fusca''
* ''Malus glabrata''
* ''Malus glaucescens''
* ''Malus halliana''
* ''Malus hybridus''
* ''Malus honanensis''
* ''Malus hupehensis''
* ''Malus ioensis''
* ''Malus kansuensis''
* ''Malus kirghisorum''
* ''Malus lancifolia''
* ''Malus nidzwetzkyana''
* ''Malus orientalis''
* ''Malus prattii''
* ''Malus prunifolia''
* ''Malus pumila''
* ''Malus rockii''
* ''Malus sargentii''
* ''Malus sieboldii''
* ''Malus sieversii''
* ''Malus sikkimensis''
* ''Malus spectabilis''
* ''Malus sublobata''
* ''Malus sylvestris''
* ''Malus transitoria''
* ''Malus trilobata''
* ''Malus tschonoskii''
* ''Malus yunnanensis''
== Алма ==
[[Алма
Алмала органик кислоталар (шул иҫәптән алма кислотаһы, лимон кислотаһы, уксус кислотаһы һ. б.), [[шәкәр]]ҙәр (глюкоза, сахароза), витаминдар (C, A, B1, каротин), микроэлементтар ([[тимер]], [[калий]], [[кальций]], [[магний]] һ. б.), эфир майҙары һәм башҡа [[матдә|матдәләр]] бар.
== Аҙыҡ-түлек ==
* Алманы сей көйөнсә ашап була.
* Алманан һут, компот, кисель, шарап ({{lang-ru|вино}}), ҡайнатма ({{lang-ru|варенье}}), джем, повидло эшләйҙәр.
* Алма ҡушып [[бәлеш]], торт, пирожный һәм башҡа аҙыҡтар бешерәләр.
[[Категория:
[[Категория:
[[Категория:
[[Категория:Емеш-еләктәр]]
|