Биктимеров Сәлмән Ғәлиәхмәт улы: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
34 юл:
Ҡыҙыл Армияһына [[Көйөргәҙе районы]] хәрби комиссариаты тарафынан 1941 йылдың декабрендә саҡырыла. 1942 йылда [[Бөйөк Ватан һуғышы]] фронтына китә.
 
1945 йылдың апрелендә ауыр яралана, тыуған ауылына ҡайта, колхозда эшләй. Ленин ордены, миҙалдар менән бүләкләнә. 1971 йылдың 24 февралендә вафат була. Тыуған ауылында ерләнә. [[Кинйә Арыҫланов]] исемендәге музейҙа уның улы Харрас Биктимеров фиҙәҡәрлегетырышлығы менән ҡаһарман яҡташыбыҙға арналған стенд булдырылды. Кинйәабыҙ урамдарының береһе С. Биктимеров исемен йөрөтә
 
С. Биктимеровтың шәхси документтары араһында фронт гәзитенең һарғайған бите һаҡланып ҡалған. Унда ҡаһарман яҡташыбыҙҙың дәһшәтле һуғышта башҡорт халҡының яугирлыҡ бурысын ҡыйыу һәм батырлыҡ менән үтәүеүтеүе бәйән ителә.
 
1943 йылдың 28 сентябрендә [[Чернигов өлкәһе]]нең Неданчичи ауылы янында [[Башҡорт атлы дивизияһы]]ның отделение командиры Сәлмән Биктимеров дошмандың ут өйөрмәһе аҫтында яугирҙәреяугирҙары менән беренсе булып [[Днепр]]ҙы кисергә тотона. Улар йылғаны тиҙерәкйылға аша тиҙерәк сығыу өсөн төрлө сараларҙаналымдар файҙалана.
 
Немецтар, йылғаны аша сығыусыларҙы күреп, ҡурғашут ямғыры яуҙырааса. Шул саҡ беҙҙең артиллерия ла хәрәкәткә килә. Немецтар урынлашҡан ярҙан ҡара төтөн бағаналары күккә күтәрелә.
 
— Бына шулай, кәрәктәрен бир әйҙә. — тип ҡысҡыра Сәлмән. Әммә уның тауышын берәү ҙә ишетмәй.
Взвод яугирҙәреяугирҙары үҙҙәре әҙерләгән ҡулайламала — һалда йылғаның уң ярына яҡынлаша.
 
«Ярға нисек тә барып етергә кәрәк», — ти Сәлмән һәм улар, һыуҙан сығып, дошман позицияһына һөжүм итә. Һуғышсылар, бер туҡтауһыҙ атыша барып, бер ауылға яҡынлаша. Әммә уларға ҡаршы пулемет ут яуҙыра.
 
Биш ҡыҙылармеец менән бергә ул беренсе булып немец блиндажынаблиндажын бәреп инә. Ике фашисты штык менән сәнсә, өсөнсөһөн ҡулы менән дөмөктөрә. Шунан траншеялағы пулеметсыны юҡ итә. Һуғыш ҡыҙғандан ҡыҙа бара. Өй ҡыйыҡтарында йәшеренгән немецтар ныҡ ҡаршылыҡ күрһәтә, ләкин ауыл беҙҙекеләрҠыҙыл армия ҡулына күсә. Шул ваҡыт бында әле «үҙҙәренеке» булыуға ышанған ике немец полковнигы машинала килеп етә. Сәлмән уларҙы ҡулға алып, теге яҡ ярға, штабҡа оҙата.
 
Взвод яугирҙәреняугирҙарын юҡ итеүгәитеүҙе маҡсат ҡуйып, немецтар танкылар менән һөжүм итә. Сәлмән окопта йәшеренеп, яндырғыс шыйыҡсалы шешә менән бер танкыны яндыра. Окоптың тәрәнерәк яғына йәшеренеп, «тигр»ҙы үҙ өҫтөнән үткәреп ебәрә.
— Бына һиңә лә, — тип ырғыта уның артынан икенсе шешәһен.