Телефон: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
ә clean up using AWB |
||
15 юл:
== Тарихы ==
Электр телефон аппаратына тиклем «телефон» термины башҡа уйлап табылған әйберҙәргә ҡарата ҡулланылған, һәм электр аппаратын уйлап табыусылар телефон тип атамаған. Елкәнле кәмәләр менән элемтә ҡоролмаһын 1844 йылда капитан Джон Тейлор уйлап сығара. Был ҡоролмала файҙаланылған дүрт борғо томанлы көндә суднолар<ref>Timbs, John; «Year Book of Facts in Science and Art», 1844 edition, p. 55.
[[Файл:Alexander_Graham_Telephone_in_Newyork.jpg|thumb|Белл Нью-Йорк һәм Чикаго араһында беренсе телефон бәйләнеше булдыра, 1892 йыл.]]
<span class="cx-segment" data-segmentid="227"></span>Электр телефонын уйлап табыусыны билдәләү әленән-әле ризаһыҙлыҡ тыуҙыра. Радио, телевизор, лампочка һәм компьютер уйлап тапҡан кеүек, тауышты сым буйынса тапшырыуҙа ла бер нисә кеше эшләй, бер-береһенң идеяһын байырта һәм яңырта. Телефонды кем беренсе уйлап тапҡан тигән бәхәс яңырып тора. Чарльз Борсеур, Антонио Мауси, Иоганн Филипп Рейс, Александр Грэхем Белл, һәм Грей Елисей һәм башҡалар асышты үҙҙәренеке тип белдерә<ref>{{cite book|last = Coe|first = Lewis|title = The Telephone and It's Several Inventors: A History|year = 1995|publisher = McFarland & Company, Inc.|location = Jefferson, NC|isbn = 978-0-7864-2609-6|page = 5}}</ref>
28 юл:
* 1844 — Инноченцо Манцетти тәүҙә «һөйләшә торған телеграф» йәки телефон. 'Һөйләшә торған телеграф' һәм 'тауышлы телеграф' яңы , 'телефон' исемен менән алыштырыла.
* 1854 йылдың 26 августы — Чарльз Борсеул [[L'Illustration]] (Paris) журналында «Transmission électrique de la parole» (һөйләмде электр ярҙамында тапшырыу) тигән мәҡәләһен баҫып сығара, Йохан Райс аппаратына шылтыратыу тураһында яҙа.
* 1861 йылдың 26 октябре — Йохан Райс (1834—1874) Франфурт физика йәмғиәте алдында үҙе эшләгән телефон аппаратын күрһәтә.
* 1865 йылдың 22 августы, La Feuille d’Aoste гәзите хәбәр итеүенсә «Манцетти әфәнде һөйләгән һүҙҙе телеграф сымдары аша тапшырыу ысулын күрһәткән тигән хәбәр йөрөй, инглиз техниктары бер нисә шәхси телефон линияһы төҙөргә ҡарар иткән». Әммә Белл телефоны менән Англия 1876 йылға тиклем таныш булмай.
* 1871 йыдың 28 декабре — Антонио Меуччи америка патент бюроһына протест ебәрә, ике кешегә һөйләшеү өсөн «тауышлы телеграф» булыуы турыһында хәбәр ителә. Был протест, киләсәктә асыш өсөн киҫәтеү итеп бирелгәне асыҡлана.
* 1875 йылдың 6 апреле «Электр телеграфында шылтыратыуҙы тапшырыусы һәм ҡабул итеүсе ҡоролмалар» тигән патент Беллға бирелә.
* 11876 йылдың 11 феврале — Грей шыйыҡ телефон тапшырғысы уйлап таба, әммә уны эшләп булмай.
* 1876 йылдың 14 феврале — Элиша Грей телеграф схемаһы аша кеше тауышын тапшырыу асышы өсөн патент ала.
* 1876 йыл — Александр Белл «Яҡшыртылған телеграф» өсөн патент һорай, яңы телефонда амплитуда модуляцияһы ҡулланыла.
* 1876 йылдың 7 марты — Белл электр тогын тауыш тулҡыны кеүек тибрәлтеп йыр һәм башҡа тауышты тапшырыу өсөн «Яҡшыртылған телеграф» тигән патент ала.
* 1876 йылдың 10 марты — тауыш беренсе тапҡыр уңышлы тапшырыла. Белл трубкаға «Ватсон әфәнде банда килегеҙ, һеҙҙе күрәһем килә» тип әйтә. Ватсон һәр һүҙҙе асыҡ ишетә.
* 1877 йылың 30 ғинуары — даими магнит, тимер диафрагмалар, ҡыңғырыуы булған телефонға Белл патент ала.
* 1877 йылдың 27 апреле — [[Эдисон Томас Алва|Эдисон]] углеродлы тапшырғыс өсөн патент ала.
== Шулай уҡ ҡарағыҙ ==
| |||