Гомер: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Ryanag (фекер алышыу | өлөш) ә clean up using AWB |
Ардах18 (фекер алышыу | өлөш) әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
12 юл:
|Жанр = героик эпос
|Язык произведений =
|Викитека =
}}
'''Гомер''' ({{lang-el|Ὅμηρος}}) (йәшәгән ваҡыты
== Биографияһы ==
22 юл:
Шуныһы асыҡ, «Илиада» һәм «Одиссея» үҙҙәрендә һүрәтләнгән ваҡиғаларҙан күпкә һуң, әммә уларҙың барлығы теркәлгән беҙҙең эраға тиклемге VI быуаттан иртәрәк булдырылған. [[Геродот]] әйтеүенсә, Гомер уға тиклем 400 йыл элек йәшәгән<ref>[[Геродот]] 2.53.</ref>. Башҡа боронғо сығанаҡтар уның Троян һуғышы ваҡытында йәшәүен билдәләй<ref>{{cite journal|author= Graziosi, Barbara|title=The Invention of Homer|location=[[Cambridge]]|year=2002|pages=98–101}}</ref>.
Гомерҙың тыуған урыны билдәһеҙ. Ул тыуған ер булыу хоҡуғына 7 ҡала дәғүә иткән: Смирна, Хиос, Колофон, Саламин, Родос, Аргос, [[Афина]]{{sfn|Анпектова-Шарова & Дуров|2004|p=63}}<ref name=autogenerated1 />. Геродот һәм Павсаний әйтеүенсә, Гомер ''Киклада архипелагының Иос утрауында'' үлгән. «Илиада» һәм
Традиция буйынса Гомер ''һуҡыр'' итеп һүрәтләнә. Был уның тормошондағы реаль факттарҙан алынмаған һәм бары тик антик биография жанрына хас булған тергеҙеү булыуы ихтимал<ref name=autogenerated1 />. Күп кенә билдәле легендар күрәҙәселәр һәм йырсылар һуҡыр булғанлыҡтан (мәҫәлән, Тиресий), поэтик һәм күрәҙәлек һәләтен бер-береһенә бәйләгән антик логика буйынса Гомерҙың фаразланған һуҡырлығы ысынбарлыҡ кеүек күренә. Бынан тыш,
Беҙҙең эраға тиклем III быуаттан да һуң түгел, ә ҡайһы бер тикшеренеүселәр фекере буйынса тағы ла алдараҡ<ref>Тронский И. М. История античной литературы М., 1983. С. 66.</ref> барлыҡҡа килгән «Гомер менән Гесиод ярышы» тигән шиғри ярыш тураһында шундай риүәйәт йәшәй: йәнәһе лә, шағирҙар Эбвей утрауында һәләк булған Амфидема иҫтәлегенә ойошторолған уйындарҙа осрашҡан һәм үҙҙәренең иң яҡшы шиғырҙарын уҡыған. Ярышта судья булған батша Панед еңеүҙе Гесиодҡа бирә, сөнки ул игенселеккә һәм тыныслыҡҡа саҡыра. Тыңлаусылар аудиторияһы иһә Гомер яғында була.
Гомерҙың «Илиада» менән «Одиссея» поэмаһынан тыш һуңғараҡ барлыҡҡа килгән тағы ла башҡа әҫәрҙәре бар, тип һанайҙар. Мәҫәлән, «Гомер гимндары» (беҙҙең эраға тиклем
«Гомер» исеме тәү тапҡыр беҙҙең эраға тиклем VII быуатта, Каллин Эфесский уны «Фиваида» авторы тип атаған ваҡытта осрай. Исемдең мәғәнәһен антиклыҡ ваҡытында уҡ аңлатырға маташып, ''«аманат»'' (Гесихий), ''«сираттағы артына»'' ([[Аристотель]]) йәки «һуҡыр»<ref>P. Chantraine, ''Dictionnaire étymologique de la langue grecque,'' Klincksieck, Paris, 1968, vol. 2 (3-4) p. 797 ''ad loc.''</ref><ref>H.G. Liddell, R. Scott, ''A Greek-English Lexicon'', rev. ed. Sir Henry Stuart-Jones, Clarendon Press, Oxford, 1968 ''ad loc''.</ref><ref>Pseudo-Herodotus, ''Vita Homeri''1.3 in Thomas W. Allen, ''Homeri Opera'', Tomus V,(1912) 1946 p. 194. Cf. Lycophron, ''Alexandra,'' l.422</ref> (Эфор Кимский) кеүек варианттар тәҡдим иткәндәр. Тик был варианттарҙың береһе лә, Гомерға «ижад итеүсе», «аккомпаниатор»
== Гомер мәсьәләһе ==
41 юл:
=== «Аналитиктар» һәм «унитарийҙар» ===
XVIII быуат аҙағына тиклем Европа фәнендә «Илиада» һәм «Одиссея»ның аторы Гомер, һәм улар нисек ижад ителгән шул килеш һаҡланып ҡалған, тигән фекер өҫтөнлөк ала. (Әммә инде 1964 йылда аббат д’Обиньяк үҙенең «Conjectures académiques»-ында «Илиада» һәм
Вольф «Илиада» тексын ижад итеүҙе беҙҙең эраға тиклем VI быуатҡа ҡарата. Ысынлап та, антик авторҙарҙың мәғлүмәте буйынса (шул иҫәптән [[Марк Туллий Цицерон|Цицерон]] да), Гомер поэмалары беренсе тапҡыр Афина тираны [[Писистрат]] йәки уның улы [[Гиппарх]] күрһәтмәһе буйынса бергә йыйыла һәм яҙыла. Был «писистрат мөхәррирләүе» «Илиада» һәм
Гомер поэмаларының нисек булдырылыуына хаҡында аналитиктар төрлө фаразлауҙар белдерә. Карл Лахманн, мәҫәлән, «Илиада» ҙур булмаған
Вольфтың оппоненттары («унитарийҙар» тип аталыусылар) бер нисә ҡаршы аргумент килтерә. Беренсенән, «писистрат мөхәрирләүе» юрауы икеләнеү уята, сөнки был туралағы бар мәғлүмәттәр ҙә һуңыраҡ осорға тура килә. Икенсенән, ҡапма-ҡаршылыҡтар һәм ситкә тайпылыуҙар күп авторлыҡты аңлатмай, сөнки ҙур әҫәрҙәрҙә улар йыш осрай. «Унитарийҙар», «Илиада» һәм
== Әҙәбиәт ==
=== Текст һәм тәржемәләр ===
* С появлением книгопечатания, в 1488 году во Флоренции Димитрием Халкокондилом впервые были изданы «Илиада» и «Одиссея».
Юл 98 ⟶ 99:
Тикшеренеүҙәр:
* ''Деревицкий А. Н.'' Гомерические гимны. Анализ памятника в связи с историей его изучения. — Харьков, 1889. — 176 стр.
== Иҫкәрмәләр ==
Юл 106 ⟶ 107:
{{Навигация
|Тема = Гомер
|Викицитатник = :ru:Гомер
|Викитека = :ru:Гомер
|Викисклад = Homer
}}
* [http://www.philology.ru/literature3/vakhrushev-97.htm Гомер]. Зарубежные писатели. Биобиблиографический словарь
Юл 121 ⟶ 123:
[[Категория:Боронғо Греция шағирҙары]]
[[Категория:«Илаһи комедия» персонаждары]]
[[Категория:һуҡыр кешеләр]]
|