|
Традиция буйынса Гомер ''һуҡыр'' итеп һүрәтләнә. Был уның тормошондағы реаль факттарҙан алынмаған һәм бары тик антик биография жанрына хас булған тергеҙеү булыуы ихтимал<ref name=autogenerated1 />. Күп кенә билдәле легендар күрәҙәселәр һәм йырсылар һуҡыр булғанлыҡтан (мәҫәлән, Тиресий), поэтик һәм күрәҙәлек һәләтен бер-береһенә бәйләгән антик логика буйынса Гомерҙың фаразланған һуҡырлығы ысынбарлыҡ кеүек күренә. Бынан тыш, «Одиссея»лағы йырсы Демодоктың тыумыштан һуҡыр булыуы ла<ref>Одиссея VIII, 63 сл.</ref> автобиографик итеп ҡабул ителгән булыуы мөмкин.
Беҙҙең эраға тиклем III быуаттан да һуң түгел, ә ҡайһы бер тикшеренеүселәр фекере буйынса тағы ла алдараҡ<ref>Тронский И. М. История античной литературы М., 1983. С. 66.</ref> барлыҡҡа килгән «Гомер менән Гесиод ярышы» тигән поэтикшиғри ярыш тураһында шундай риүәйәт йәшәй.: Йәнәһейәнәһе лә, шағирҙар Эбвей утрауында һәләк булған Амфидема иҫтәлегенә ойошторолған уйындарҙа осрашҡан һәм үҙҙәренең иң яҡшы шиғырҙарын уҡыған. Ярышта судья булған батша Панед, еңеүҙе Гесиодҡа бирә, сѳнки ул игенселеккә һәм тыныслыҡҡа саҡыра. Тыңлаусылар аудиторияһы иһә Гомер яғында була.
Гомерҙың “Илиада”«Илиада» менән “Одиссея”«Одиссея» поэмаһынан тыш, һуңғараҡ барлыҡҡа килгән тағы ла башҡа әҫәрҙәре бар, тип һанайҙар. Мәҫәлән , «Гомер гимндары» (беҙҙең эраға тиклем VII- V быуаттарҙа, Гомерҙың үҙе кеүек боронғо грек шиғриәте ѳлгѳһѳ тип һанала), «Маргит» комик поэмаһы һәм башҡалар.
«Гомер» исеме тәү тапҡыр беҙҙең эраға тиклем VII быуатта, Каллин Эфесский уны «Фиваида» авторы тип атаған ваҡытта осрай. Исемдең мәғәнәһен антиклыҡ ваҡытында уҡ аңлатырға маташҡандар һәм маташып, ''«аманат»'' (Гесихий), ''«сираттағы артына»'' ([[Аристотель]]) йәки «һуҡыр»<ref>P. Chantraine, ''Dictionnaire étymologique de la langue grecque,'' Klincksieck, Paris, 1968, vol. 2 (3-4) p. 797 ''ad loc.''</ref><ref>H.G. Liddell, R. Scott, ''A Greek-English Lexicon'', rev. ed. Sir Henry Stuart-Jones, Clarendon Press, Oxford, 1968 ''ad loc''.</ref><ref>Pseudo-Herodotus, ''Vita Homeri''1.3 in Thomas W. Allen, ''Homeri Opera'', Tomus V,(1912) 1946 p. 194. Cf. Lycophron, ''Alexandra,'' l.422</ref> (Эфор Кимский) кеүек варианттар тәҡдим итәләриткәндәр. Тик был варианттарҙың береһе лә, Гомерға «ижад итеүсе», «аккомпаниатор» кеүек заманса мәғәнәләрҙе тағырға маташҡан кеүек, ышандырырлыҡ булмай. <…> Моғайын, ионик үҙенеңформаһындағы «Ομηρος» -һүҙе уның ионикғәмәлдәге формаһындағыысын былисеме һүҙбулғандыр<ref>{{Книга:Боура ғәмәлдәгеС.М.: Героическая поэзия}}. С. реаль547</ref><ref шәхсиname=autogenerated1 исемдер/>.
== Гомер мәсьәләһе ==
Вольфтың оппоненттары бер нисә ҡаршы аргумент килтерә. Беренсенән, «писистрат мѳхәрирләүе» юрауы икеләнеүгә килтерә, сѳнки уның туралағы бѳтә мәғлүмәттәр ҙә һуңлаған тип һанала. Икенсенән, ҡапма-ҡаршылыҡтар һәм ситкә тайпылыуҙар күп авторлыҡты аңлатмай, сѳнки ҙур әҫәрҙәрҙә улар йыш осрай. «Унитария» һәр поэма авторының оҡшашлығын, йѳмәтке тулылығын, композиция матурлығын һәм симметрияһын иҫбат итә.
== Әҙәбиәт ==
|
