Ҡудашева Фәриҙә Йәһүҙә ҡыҙы: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
аныҡлаштырыу, өҫтәмә мәғлүмәт
23 юл:
}}
{{фамилиялаш|Ҡудашев}}
'''Фәриҙә Йәһүҙә ҡыҙы Ҡудашева''' ([[15 декабрь]] [[1920]] — [[9 октябрь]] [[2010]]) — йырсы, РәсәйҙеңРСФСР-ҙың атҡаҙанған (1972), [[Башҡорт АССР-ы]]ның (1968) һәм Татарстандың[[Татарстан]]дың халыҡ артисы (1990).
 
== Тормошо ==
Ҡудашева Фәриҙә Йәһүт ҡыҙы 1920 йылдың 15 декабрендә [[Башҡортостан]]дын {{ТУ|Шишмә районы}} Келәш ауылында тыуған [[башҡорт]] ҡыҙы.
 
Фәриҙә кескәй сағынан уҡ йырларға ярата. [[Дүртөйлө]]лә 7 синыфты тамамлағас, 1936 йылда [[Өфө сәнғәт училищеһы|Өфө сәнғәт техникумы]]ның театр бүлегендә белем ала. 1939−1941 йылдарҙа Дүртөйлө колхоз-совхоз театрында эшләй. 1948 йылда уныңтәүге йырлағанынтапҡыр радионанрадио ишеткәсаша йырлағандан һуң бөтә илгә таныла.
 
1944—1947 йылдарҙа [[Башҡорт дәүләт академия драма театры]]нда, Башҡортостан радиокомитетында эшләй. 1956 йылдан, [[Башҡорт дәүләт филармонияһы]]нда йырсы булып эшләгәндәбулараҡ тамашасылар һөйөүен яулай, киң билдәлелек ала. Тормош иптәше, күренекле башҡорт артисы һәм композиторы [[Бәхти Ғайсин]] менән бергәләп ижад итәләр.
 
Башҡорт эстрада сәнғәте үҫеше Фәриҙә Ҡудашева ижадына бәйле. УныңЙырсының сығыштарын Башҡортостан, [[Татарстан]], [[Мәскәү]], [[Санкт-Петербург]], [[Ҡаҙағстан]], [[Себер]] һәм [[Азия]], Балтик буйы илдәрендә йәшәгән [[башҡорт]] һәм [[татар]] халҡы яратып ҡарай. БашҡортостандыңУның атҡаҙанғанрепертуарында артискаһыбашҡорт (1956)һәм татар композиторҙары әҫәрҙәре, халыҡ йырҙары урын ала.
 
Юғары башҡарыу оҫталығы өсөн йырсыға 1956 йылда Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған, 1968 йылда — халыҡ артисы тигән маҡтаулы исемдәр бирелә. Фәриҙә Ҡудашева шулай уҡ Халыҡтар дуҫлығы ордены һәм миҙалдар менән бүләкләнгән, ул — РСФСР-ҙың атҡаҙанған (1972) һәм Татарстандың халыҡ артисы (1990). 1995 йылда уға «[[Өфө]] ҡалаһының почётлы гражданы» исеме бирелә, 1996 йылда йырсы Татарстандың [[Ғабдулла Туҡай]] исмендәге дәүләт премияһына лайыҡ булды.
Уның репертуарында башҡорт һәм татар композиторҙары әҫәрҙәре, халыҡ йырҙары урын ала.
Сәнғәттә хеҙмәте миҙалдар, почётлы исемдәр менән баһалана. Фәриҙә Йәһүҙә ҡыҙына 1995 йылда Өфө ҡалаһының почётлы гражданины исеме бирелә.
 
Фәриҙә Йәһүҙә ҡыҙы Ҡудашева 2010 йылдың 9 октябрендә 90-сы йәшендә вафат булды, [[Өфө мосолман зыяраты]]нда ерләнде.
 
== Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре ==
2010 йылдың 10 октябрендә [[Өфө мосолман зыяраты|мосолман зыяратында]] ерләнде.
* Халыҡтар дуҫлығы ордены
* «Өлгөлө хеҙмәт өсөн» миҙалы
* Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған артисы (1956)
* Башҡорт АССР-ының халыҡ артисы (1968)
* РСФСР-ҙың атҡаҙанған артисы (1972)
* Татарстандың халыҡ артисы (1990).
* Өфө ҡалаһының почётлы гражданы (1995)
* Татарстандың Ғабдулла Туҡай исмендәге дәүләт премияһы (1996)
 
== Хәтер ==
* Өфөлә Фәриҙә Ҡудашеваға мемориаль таҡтаташ асыла — «[[Башинформ]]» мәғлүмәт агентлығы, 2015, 3 декабрь<ref>[http://www.bashinform.ru/bash/792035/ «Башинформ» мәғлүмәт агентлығы, 2015, 3 декабрь]</ref>.
 
== Сығанаҡтар ==
* {{БЭ2013|index.php/read/8-statya/8502-udasheva-f-ri-j-y-y|автор=Әйүпова В. Х.}}
 
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
 
== Һылтанмалар ==
Юл 45 ⟶ 61:
* [http://www.tatar.ru/?DNSID=984819539396655644da65c2b25270fd&node_id=1175&id=2220 Персоналия: Республика Татарстан]
* [http://clubs.ya.ru/4611686018427429344/replies.xml?item_no=13719 Восточная музыка]
 
* {{БЭ2013|index.php/read/8-statya/8502-udasheva-f-ri-j-y-y|автор=Әйүпова В. Х.}}
 
[[Категория:БАССР-ҙың атҡаҙанған артистары]]