Ай (юлдаш): өлгөләр араһындағы айырма

[[Файл:Luna at twilight sky.JPG|thumb|left|200px| Яңы Ай]] Ай Ер тирәләй хәрәкәт итә һәм Ер яғына һәр ваҡыт бер яҡ йөҙө менән ҡарай. [[Эллип|Эллиптик]]тик орбитаның ҙур ярым күсәре − 384 399 км, [[эксцентриситет]]ы 0,0549-ға тигеҙ.

Ай өҫтөндә [[атмосфера]] бөтөнләй юҡ тиерлек. Айҙағы [[тәүлек]] Ерҙәге 27,32 [[тәүлек]]кә тиң. Ерҙәге ике [[аҙна]]ға һуҙылған Ай [[көн]]өндә уның йөҙө +120 °C-ҡа тиклем йылына, шулай уҡ оҙайлы Ай [[төн]]өндә һәм күләгәлә −160 °C-ҡа тиклем һыуына. Ай өҫтөндә күк йөҙө һәр саҡ аяҙ сөм-ҡара, [[йондоҙҙар|йондоҙ]] һәм [[планета]]лар көндөҙ ҙә күренә. Айҙың Ергә ҡараған яғынан, Айҙан 3,67 тапҡыр ҙурыраҡ Ер шары күренә. Айҙа һауа юҡ, шуға курә күк йөҙө гел аяҙ, болоттар йөҙмәй, таң нурҙары уйнамай. Ай өҫтө [[метеорит]]тар бәрелеүҙән барлыҡҡа килгән ҡая һыныҡтары һәм туҙан менән ҡапланған.

* Ай [[Ер|Ерҙән]]ҙән аҡрынлап алыҫлаша бара, бер йылға 4 см<ref>[http://chudomir.net/kosmos/226-em.html Луна удаляется от Земли с нарастающей скоростью]</ref>.