Фосфор: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Legobot (фекер алышыу | өлөш)
ә Bot: Migrating 115 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q674 (translate me)
стаб
45 юл:
}}
{{Элемент периодической системы|align=center|fontsize=100%|number=15}}
'''Фо́сфор''' ({{lang-grc|φῶς}}  — яҡтылыҡ {{lang-grc2|φέρω}}  — ташыйым; {{lang-grc2|φωσφόρος}}  — яҡтылыҡ үткәреүсе; лат. Phosphorus)  — [[химик элементтарҙың периодик системаһы]]нда 5-се төркөмдөң төп төркөмсәһе өсөнсө периодындағы химик элемент. Атом массаһы 15. Ер ҡабығында иң таралған химик элементтарҙың береһе. Ер ҡабығының {{nobr|0,08—0,09 %}} массаһын алып тора, диңгеҙ һыуында концентрацияһы {{nobr|0,07 мг/л}}<ref>J.P. Riley and Skirrow G. Chemical Oceanography V. 1, 1965</ref>.
 
Химик яҡтан актив булғанға тәбиғәттә ирекле хәлдә осрамай. 190-ға яҡын минералы булыуы билдәле, минералдарҙың иң әһәмиәтлеһе [[апатит]] Ca<sub>5</sub>(PO<sub>4</sub>)<sub>3</sub>(F,Cl,OH), [[фосфорит]] һәм башҡалар.
 
Йәшел үҫемлектәрҙең бөтә өлөшөндә лә фосфор бар, үҫемлек емеше һәм орлоғонда фосфор күберәк. Фосфор хайуандарҙың туҡымалары, аҡһым һәм башҡа органик ҡушылмалар ([[АТФ]], [[ДНК]]) соствына керә һәм мөһим йәшәү элементы булып тора.
== Иҫкәрмәләр ==
 
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
 
{{chem-stub}}
<references/>
{{Башланғыс}}
{{Периодик таблица}}
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Фосфор» битенән алынған