Рәмиев Бәшир Искәндәр улы: өлгөләр араһындағы айырма

| Изображение = RAMEEVРамеев Башир Искандарович.jpg

| Место рождения = {{ТУ|Баймаҡ}}, {{МестоРождения|[[Ырымбур губернаһы|Ырымбур губернаһы}}]], [[РСФСР]]

| Место смерти = {{ВБУ|Мәскәү|Мәскәү}}, {{Флагификация|Рәсәй}}

| Научный руководитель = [[Берг, Аксель Иванович|А. И. Берг]], [[Брук, Исаак Семёнович|И. С. Брук]]

| Известен как = тәүге совет [[Стрела (компьютер)|Стрела]], [[Урал-1]] [[ЭВМ]]-дарын яһаған

'''Бәшир Искәндәр улы Рәмиев''' (1918 й. 1 майы, [[Баймаҡ (ҡала)|Баймаҡ]]  ҡ.  —  1994 й. 16 майы) — совет уйлап табыусы ғалимы, беренсе совет ЭВМ-дарын (Стрела, Урал-1) эшләүсе. Техник фәндәр докторы (1962). Сталин премияһы лауреаты (1954). Бөйөк Ватан һуғышы ҡатнашыусыһы (элемтә ғәскәрҙәре).

Атаһы Искәндәр Закир улы Рәмиев Беренсе донъя һуғышы башланғансы Фрайбергта Тау академияһында уҡый, атаһының приискыларында эшләй, 1926 йылдан — «Башкирзолото» тресында.<ref>[http://gabdullatukay.ru/tat/index.php? 1938 й. апрелендә ҡулға алына һәм 1943  й. мәрхүм була</ref><ref>[http://gabdullatukay.ru/tat/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=3161&amp;Itemid=131 Лирон Хәмидуллин. «Танылмыйдыр кеше тышыннан …» // Хәмидуллин Л. Ак төннәр хәтере: Әдәби очерк, эссе, хатирәләр. — Казан: Татар. кит. нәшр., 2002. — 224 б.]</ref>

1935  й. Б.  И.  Рәмиев Бөтә Союз уйлап табыусылар йәмғиәте ағзаһы була; 1937  й. Мәскәү энергетика институтына инә. 1938  й. атаһы ҡулға алынғас, Б.  И.  Рәмиев институттан ҡыуыла (һәм оҙаҡҡа юғары белем тураһында формаль дипломһыҙ ҡала), байтаҡ ваҡыт эш таба алмай. Ниһайәт, 1940  йылда ул Үҙәк элемтә ғилми-тикшеренеү институтына техник булып эшкә инә. Бөйөк Ватан һуғышы башланғас, Б.  И.  Рәмиев үҙ ирке менән СССР Элемтә министрлығының элемтә батальонына хеҙмәт итергә китә.  1-се Украин фронтында ғәскәрҙәрҙе УКВ-элемтә менән тәьмин итеүсе махсус төркөм составында Б.  И.  Рәмиев 1943  й. Днепрҙы кисеүҙә һәм Киевты азат итеүҙә ҡатнаша.

1944  й. ул халыҡ хужалығын тергеҙеүгә йүнәлтелеүсе белгестәр тураһындағы бойороҡҡа ярашлы армиянан ҡайтарыла. Академик А. И. Берг етәкселек иткән 108-се Үҙәк ғилми-тикшеренеү институтына эшкә инә. 1947 йыл башында, «Би-Би-Си» тапшырыуҙарын тыңлап, Рәмиев АҠШ-та «ЭНИАК»  [[Компьютер|ЭВМ]]-ы эшләнеүе тураһында ишетә һәм ул саҡтағы ошо өр-яңы техника һәм фән өлкәһе менән шөғөлләнеү теләген белдерә. А. И. Берг тәҡдиме менән ул СССР Фәндәр академияһының мөхбир ағзаһы И. С. Брукка мөрәжәғәт итә һәм 1948 йылдың майында СССР Фәндәр академияһы Энергетика институтының Электр системалары лабораторияһына инженер-конструктор итеп алына.

1948 й. авгусында уҡ Исаак  Брук һәм Бәшир  Рәмиев СССР-ҙа тәүге «Автоматик һанлы электрон машина» проектын тәҡдим итә.

Бәшир Рәмиевтең ғәмәлдә юғары белемһеҙ ҡалыуы уға  Пенза математик машиналар ғилми-тикшеренеү институтының  (әле — {"«Рубин» ғилми-етештереү предприятиеһы, Пенза ҡ.) баш инженеры һәм фәнни эш буйынса директор урынбаҫары булырға ҡамасауламай, ул унда 1955—1968  йй. эшләй һәм артабан диссертация яҡламайынса техник фәндәр докторы дәрәжәһен ала.

* Пензала,  «Рубин» ғилми-етештереү предприятиеһы бинаһына (Байдуков ур. 1 а)  1955—1968 йылдарҙа был предприятиела эшләгән Бәшир Рәмиевҡа иҫтәлекле таҡтаташ эленгән.

* Пензала Бәшир Рәмиевкә бағышланған иҫтәлекле таҡтаташ шулай уҡ ул  1955—1968 йылдарҙа йәшәгән Мәскәү урамы, 104-се йортҡа эленгән.

* Пензала  2013 йылдың сентябрендә Рәсәйҙә тәүге электрон-хисаплау машинаһын эшләүсе исемендәге «Рәмиев» Юғары технологиялар технопаркы асыла<ref>[http://clustercenter.ru/cluster/5/77/ Открытие технопарка высоких технологий «Рамеев»]</ref><ref>[http://penza.rfn.ru/rnews.html?id=129330&amp;cid= Пензенской области на развитие технопарка «Рамеев» будет выделено 686,5 млн рублей]</ref>.

* Мәскәү Политехник музейында Б.  И.  Рәмиев фонды асыла.

[[Категория:Бөйөк Ватан һуғышы ҡатнашыусыларыһуғышында ҡатнашыусылар]]