Филиппов Александр Павлович: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Айсар (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
Айсар (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
11 юл:
== Ижади эшмәкәрлеге ==
Александр Филиппов бала сағында уҡ шиғырҙар яҙа башлаған һәм бишенсе синыфта уҡығанда уларҙың бер нисәһен ул ваҡытта бөтә [[Советтар Союзын]]ың балалар баҫмаһы булараҡ [[Мәскәү]]ҙә нәшер ителгән [[«Пионерская правда»]] гәзитенә ебәргән. Улар унда баҫылып сыҡҡан. Үҙәк матбуғат материалдарына ул осорҙа ниндәй талаптар ҡуйылғанан иҫкә төшөрөү ҙә шиғырҙарҙың ниндәй кимәлдә булыуы тураһында асыҡ һөйләй. 19 йәшендә педагогия инстиутына уҡырға килгәндә Александр Филиппов ижад емештәрен «Ленинец» республика йәштәр гәзитендә лә баҫтырып өлгөргән йәш шағир була. Шуға ла фекерҙәштәре уны бер тауыштан факультетта эшләп килгән әҙәби түңәрәктең старостаһы итеп һайлап ҡуя. Вуз тамамлап ауылға уҡытыусы итеп ебәрелһә лә, ижад ҡомары өҫтөнлөк алғас, йәш белгес журналистика юлынан китә. Республика радиоһының үҙ хәбәрсеһе, аҙаҡтан [[Өфө]]лә радиотапшырыуҙар редакцияһында мөхәррир булыу Александр Филиппов оло тәжрибә бирә. Ҡәләмен ҡулынын төшөрмәгән әҙип тиҫтә йыл әсендә тос ҡына йыйынтыҡҡа етерлек шиғри әҫәрҙәр туплап өлгөрә һәм уның тәүге ижад ҡарлуғасы «Зарницы» исемле беренсе китабы 1961 йылда донъя күрә. Аҙаҡтан 3 — 4 йыл арауыҡ менән уның йыйынтыҡтары бер-бер артлы нәшриәттән сығып ҡына тора. 1972 йылда [[Башҡортостан китап нәшриәте]]ндә баҫылған «Пора тополиных вьюг» тигән шиғырҙар һәм поэма
Александр Филиппов үҙен оҫта һәм әүҙем тәржемәсе итеп тә танытты. Билдәле [[башҡорт]] яҙыусылары [[Сәғит Мифтахов]]тың «Зимагорҙар» драмаһын, [[Муса Ғәли]]ҙең «Ҡояш һәм күҙ йәше» поэмаһын, [[Хәким Ғиләжев]]тың «Ил улы» драматик поэмаһын, [[Фәрит Иҫәнғолов]]тың «Һәйкәлдәр тереләр өсөн» һәм [[Исхаҡов Вәзих Мөхәмәтша улы|Вәзих Исхаков]]тың «Бәхтизин» романдарын, шулай уҡ композитор [[Заһир Исмәғилев]]тың [[Салауат Юлаев (опера)|«Салауат Юлаев» операһы]]ның либреттоһын, күп кенә авторҙарҙың шиғырҙарын [[башҡорт]]санан [[урыҫ теле]]нә тәржемә итә. Әҙиптең был йүнәлештәге ижади эшмәкәрлегенә баһа итеп мәшһүр [[Мостай Кәрим]]дең «Александр Филиппов үҙенең ҡайһы бер ижадташ туғандарына ҡарағанда күпкә [[башҡорт]]ораҡ тигән һүҙҙәрен китереү ҙә етә.
Дөйөм ижадындағы кеүек үҙенең сценарийҙарында ла Александр Филиппов тыуған республикаһы темаһына даими мөрәжәғәт итә. Мәҫәлән, уның «Башҡорт балы», «Башҡортостан нефтселәре», «Республиканың бер көнө», «Башҡортостан умартасылыҡтарында» тип исемләнгән киносценарийҙары бының асыҡ дәлиле булып тора. Улар тамашасының һәм тәнҡитселәрҙең юғары баһаһын алды, ә «Башҡорт балы» документаль кинофильмы үҙ ваҡытында [[Бухарест]]а үткән халыҡ-ара конкурста беренсе премияға лайыҡ булды. ▼
▲
== Китаптары ==
Юл 31 ⟶ 33:
* Быуаттарҙың утлы елдәре: Поэма. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 72 бит.
* Когда сверкает молния: Повесть и рассказы. — Уфа: Башкирское книжное издательство, 1987. — 302 с. {{ref-ru}}
* Звездные пути: Переводы. — Уфа: Башкирское книжное издательство, 1989. — с. {{ref-ru}}
* Белая верба: Стихи, поэмы. — Уфа: Башкирское книжное издательство, 1992. — 202 с. {{ref-ru}}
== Бүләктәре һәм маҡтаулы исемдәре ==
| |||