Википедия:Ҡағиҙә һәм күрһәтмәләр: өлгөләр араһындағы айырма

Был маҡсаттарҙы юғары кимәлдә тормошҡа ашырыу өсөн Википедияла дөйөм ҡабул ителгән ҡағиҙәләрҙе һаҡлау кәрәк. Ентекле ҡағиҙә һәм күрһәтмәләрҙе [[:Категория:Wikipedia:Ҡағиҙә һәм күрһәтмәләр| Категория: Wikipedia:Ҡағиҙә һәм күрһәтмәләр]] категорияларында табырға була.

Википедия телдәр буйынса бүленгән. Уртаҡ ''принциптар'': [[ВП:УҠ|тарафһыҙ ҡараш]], [[ВП:АХ|авторлыҡ хоҡуҡтарына ихтирамлы булыу]], [[GFDL|GNU лицензияһы]] һәм башҡа ҡайһы бер ''принциптар'' -— бөтә телдәрҙә мотлаҡ һаҡланырға тейеш. Мәҡәләләрҙе форматлау ҡағиҙәләре, берләшмә эсендәге мөнәсәбәттәр һәм оҡшаш хәлдәр бүлек эсендә берләшмә тарафынан көйләнеп тора. Беҙҙең хәҙерге ҡағиҙәләр, бөтә ҡағиҙәләр кеүек бөтә яҡтан камил түгел, ваҡыт үтеү менән яҡшыра баралар. Һәм был эштә һәр бер теләүсе ҡатнаша ала<ref>Яңы ҡағиҙәләрҙе керетер өсөн берләшмәнең был ҡағиҙәләрҙең ҡабул ителеүе өсөн риза булырға тейеш. Бер тәҡдимдең ҡулланма йәки ҡағиҙә булып һаналыуы өсөн, был тәҡдимдең ғәмәлгә керетелеүенә ҡағылышлы ҡатнашыусыларҙың тәҡдимде ҡарап уның менән риза булып, ғәмәлгә керетелеүенә ҡарар бирергә тейештәр. Ҡағиҙә тураһында тәкдимдәр [[Википедия:Ҡоролтай|Ҡоролтайҙа]] белдерелергә тейеш. Тәҡдим ителгән ҡағиҙәләр менән танышып сығыу өсөн билдәле ваҡыт бирелә: бер аҙна, шунан һуң яңы ҡағиҙә битенең өҫкө өлөшөнә <nowiki>{{policy}}</nowiki> ҡалыбы ҡуйыла. Әгәр яңы тәҡдим тураһында фекер алышыу барғанда килешмәүселек тыуа икән, был ваҡыт, ҡатнашыусылар уртаҡ ҡарарға килгәнгә тиклем оҙайтылырға мөмкин. Әгәр ҡатнашыусылар бер нисек тә уртаҡ фекергә килә алмай икән, яңы ҡағиҙәнең раҫланыуы [[Википедия:Һайлау|һайлау]] менән хәл ителергә мөмкин.</ref>. Бер ҡағиҙәләр ''системаһынан'' икенсеһенә күсеү (шунан бәлки кире күсеү), бик күп файҙа килтермәйәсәк. Электән ғәмәлдә булған ҡағиҙәләр бик күп ҡатнашыусылар тарафынан тикшерелгән, шул ҡағиҙәләргә таянып бик күп мәҡәләләр яҙылғанлыҡтан, ул ҡағиҙәләрҙе үҙгәртеү өсөн нигеҙле һәм төплө сәбәптәр булырға тейеш. '''Һәм бының өсөн бик күп тырышлыҡ кәрәк буласаҡ.'''

Бик күп мәҡәләләр ҡабул ителгән [[Википедия:Ҡалыптар|ҡалып]] менән яҙылған. Шуның өсөн, мәҫәлән яңы бер үҫемлек тураһында мәҡәлә яҙаһығыҙ икән, [[умырзая]] мәҡәләһендәге ҡалыпты ҡуллана алаһығыҙ; минералдар тураһында булһа -— [[алтын]], хайуандар тураһында -— [[айыу]], һ.б.

Яңы мәҡәлә яҙғанда, оҡшаш тема буйынса яҙылған мәҡәләнең мөхәррирләү тәҙрәһенән ул мәҡәләнең текстын йәки ҡалыбын күсереп алырға була. Шунан һуң, формаһын һаҡлап, эстәлеген үҙгәртегеҙ.

* '''[[әлифба]] тәртибендә''' –— башҡа тәртиптәр тап килмәгән ваҡытта.

* '''Мәҡәләгә имза ҡуйырға ярамай''', сөнки мөхәррирләнгән мәҡәләне һеҙҙең кеүек бик күп ҡулланыусы төҙәтә ала.

* Имза ҡуйыу өсөн дүрт [[тильда]] керетегеҙ (<nowiki>~~~~</nowiki>) –— улар «имза + тарих + ваҡыт» буласаҡ; өс тильда (<nowiki>~~~</nowiki>) –— тик имза ғына буласаҡ. Тик беренсе ысулды ҡулланыу хәйерлерәк: әгәр яҙылғандар буталып китә икән ваҡыт буйынса ниндәйенең ҡасан яҙылғанын аңларға була. Әгәр һеҙ Википедияла теркәлмәгән ҡулланыусы йәки үҙ ҡушма исемегеҙ менән кермәгән икәнһегеҙ, үҙ исемегеҙҙе, бик булмаһа ҡушаматығыҙҙы яҙығыҙ.

Теләк менән яҙыла башлаған мәҡәләнең дә яҙылып бөтөлмәүе мөмкин. Ундай ваҡытта '''ул мәҡәләне Википедияға урынлаштырмауығыҙ хәйерлерәк булыр'''; яҙып бөтөлгәнгә тиклем үҙегеҙҙә һаҡлап тороғоҙ. Яҙылып бөтөлмәгән мәҡәлә күргән ваҡытығыҙҙа, уны <nowiki>{{stub}}</nowiki> [[Википедия:Ҡалыптар|ҡалыбы]] менән билдәләгеҙ. Тамғаны мәҡәлә текстынан '''һуң''', категориялар һәм интервики һылтанмаларынан '''алда''' ҡуйығыҙ.

Башҡа телдәге оҡшаш мәҡәләләрҙән мәғлүмәттәр алығыҙ. Бик күп уҡыусыларыбыҙ өсөн был тел –— урыҫ теле буласаҡ, шунан инглиз йәки немец телдәре. Быларҙан башҡа һеҙ аңлаған телдәр буласаҡ. Башҡа телдәрҙән мәҡәләләр тәржемә итеү --— әҙәби сит телде өйрәнеү ҙә, ҡыҙыҡһынған әйберегеҙ тураһында мәғлүмәт туплау ҙа буласаҡ. Ни булһа ла мәҡәләгеҙҙе сит телдәге оҡшаш мәҡәлә менән сағыштырып ҡарау артыҡ булмаясаҡ; мәҡәләгеҙҙең етешһеҙлектәрен табыуығыҙ бик мөмкин. Мәҡәләләр тәржемә итеү тулыраҡ энциклопедия төҙөүҙә бик файҙалы буласак.

Әҙер булған Википедия бүлектәренең ҡайһынында үҙ мәҡәләгеҙҙе белдергәндә һәйбәт булыр ине, шул турала уйлағыҙ. Мәҫәлән, бер ниндәй ҡала тураһында яҙаһығыҙ икән --— [[География|«География»]] бүлегендә һылтанма эшләгеҙ, мәҡәләгеҙ бер хайуан тураһында икән --— [[Биология|«Биология»]] бүлегенә керегеҙ, һ.б.

Википедияның башҡа мәҡәләләренә һылтаныуҙы мәҡәлә эсендә, тышҡы сығанаҡтарға һылтаныуҙы мәҡәлә аҙағында <nowiki>==Һылтанмалар==</nowiki> башлығы аҫтында яһау кәрәк.

Бер мәҡәлә булдырыуҙан алда '''башҡа оҡшаш исемле мәҡәләнең барлығын тикшерегеҙ'''. Тикшереү өсөн '''[[Википедия:Эҙләү|эҙләүҙе]]''' ҡулланығыҙ. Ундай мәҡәләнең булмауына ышанғас ҡына яңы мәҡәлә яҙа башлағыҙ. Эҙләй торған һүҙҙе керетеү урыны һәр биттә бар: һул яҡта, төп йүнәлештәрҙән аҫтараҡ.

Мөмкинселегеҙ булған һайын фотоһүрәттәр, карталар, һүрәттәр һәм тауыш яҙмалары ҡуйығыҙ. Әгәр һеҙ эҙләгән файлдар [[Махсус:Imagelist|Википедия һүрәттәре базаһында]] йәки [[:commons:|Вики-ҺаҡлағысҺаҡлағыста]]та юҡ икән, тәүҙә файлды базаға тейәр кәрәк, бының өсөн һеҙ системаға [[Википедия:Теркәлеү|танылған]] булырға тейешһегеҙ. Һүрәттәрҙе ҡулланыу тураһындағы ентекле мәғлүмәттәр өсөн [[Википедия:Һүрәттәр]] битен ҡарағыҙ.

* Тире (—) урынына дефис (-), ике дефис (- -) йәки ҡыҫҡа тире (–-) ҡулланмағыҙ.

* Араны белдергән ваҡытта — мәҫәлән, даталарҙа — бушлыҡһыҙ тире (—) ҡулланығыҙ: [[1941]]—[[1945]]; «ҡыҫҡа» йәки «уртаса» тире (–-) башҡорт телендә ҡулланылмай.

* Машинка тырнаҡтары ("") урынына («»"") тырнаҡтарын ҡулланығыҙ (тырнаҡтар эсендә тырнаҡтар ҡуйырға кәрәкле булһа („“"") тырнаҡтарын ҡулланығыҙ).

Башҡа махсус билдәләр: номер №, параграф §, градус °, промилле ‰, плюс-минус ±, ҡабатлау &times;×, нөктәле ҡабатлау &middot;·, тигеҙ түгел &ne;≠, яҡынса тигеҙ &asymp;≈, бәләкәй йәки тигеҙ &le;≤, ҙур йәки тигеҙ &ge;≥, эквивалент &equiv;≡, һулға уҡ &larr;←, уңға уҡ &rarr;→, өҫкә уҡ &uarr;↑, аҫҡа уҡ &darr;↓, һулға-уңға уҡ &harr;↔, һуңһыҙ &infin;∞, күп нөктә ….

[[Категория:WikipediaВикипедия:ҠағиҙәҠағиҙәләр һәм күрһәтмәләр]]