Ғәлиә мәҙрәсәһе: өлгөләр араһындағы айырма

'''Ғәлиә мәҙрәсәһе'''  — [[Өфө]]лә [[1906 йыл]]дың көҙөндә «Ғәлиә» мәҙрәсәһе асыла.

Уның ойоштороусыһы һәм ректоры Ҡаһирәнең «Әль-Әзһәр» университетын тамамлап ҡайтҡан Зыя Камали була.

Мәҙрәсә шәкерте [[Шәйехзада Бабич]] үҙе «Парлак» исемле журнал сығара башлай. Ул һуңғараҡ киң билдәле шағир булып китә, [[башҡорт милли хәрәкәте]] етәкселәренең береһе, рухи йүнәлеш биреүсеһе булып таныла. «Ғәлиә» мәҙрәсәһендә [[Варшава]] консерваторияһы профессоры В. Клеменц уҡыған шәкерттәрҙең рухын үҫтереүгә ныҡ ярҙам итә. «Ғәлиә» мәҙрәсәһендә уҡыу-уҡытыу эштәре юғары кимәлдә ойошторолған булған. Әйтәйек, төрки халыҡтарҙың тарихын танылған шәрҡиәт белгесе, һуңынан башҡорт милли хәрәкәте етәксеһе булып киткән [[Зәки Вәлиди]] уҡытҡан, ғәрәп теленән билдәле ғәрәп теле уҡытыусыһы [[Закир Ҡадири]] белем биргән.

Яҙыусы, публицист, йәмәғәт эшмәкәре [[Ғәлимйән Ибраһимов]] татар теле һәм әҙәбиәте дәрестәренән һабаҡ биргән. Мөғәллимдәрҙең байтағы [[Рәсәй]], [[Төркиә]], [[Мысыр]], [[Сирия]], [[Урта Азия]]лағы иң танылған уҡыу йорттарында юғары белем алған зыялы инсандар булған. Шуға күрә «Ғәлиә» мәҙрәсәһен тамамлаған шәкерттәр һәйбәт белемгә эйә көслө шәхес Рәсәй ҡалаларында

Бында танылған башҡорт шағирҙары [[Бабич Шәйехзада Мөхәмәтзәкир улы|Ш. Бабич]] һәм [[Ғафуров Ғәбделмәжит Нурғәни улы|М. Ғафури]], [[Ҡудашев Сәйфетдин Фәттәхетдин улы|С. Ҡудаш]] һәм [[Ш.Шамун ФиданФидаи]], композитор [[Ғәбәши Солтан Хәсән улы|С. Ғәбәши]] һәм драматург, шағир [[Ғәбитов Хәбибулла Ғәбделҡаһир улы|Х. Ғәбитов]], дипломат [[Хәкимов Кәрим Әбдрәүеф улы|К. Хәкимов]] һәм 1923—1927 йылдарҙа [[Башҡортостан]]дың эске эштәр комиссары И. Солтанов.

һәм башҡа бик күптәр тәрбиәләнгән. Һәм әйтергә кәрәк, был уҡыу йорто беҙҙең яҡташтарыбыҙға ғына түгел, [[Татарстан]], [[Ҡаҙағстан]], [[Урта Азия]] һәм [[Кавказ]]дағы башҡа республикаларҙан килгән шәкерттәргә лә һуңғараҡ дәүләт йә йәмәғәтселек эшмәкәрҙәре, ижади зыялы инсандар йә фән өлкәләрендә ҙур ғалимдар булып китерлек тәрбиә һәм аң-белем биргән. «Ғәлиә» мәҙрәсәһен тамамлап сыҡҡан зыялылар  — башҡорттар ҙа, башҡа милләт кешеләре лә – — күбеһе үҙ илендә милли азатлыҡ хәрәкәтенә етәкселек иттеләр.