Польша: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ә redakcyjne
категория
33 юл:
|Ваҡыт бүлкәте= +1
}}
'''По́льша''' ({{lang-ba|Ләхста́н}}, {{lang-pl|Polska}}), рәсми исеме '''По́льша Республика́һы''' ({{lang-pl|Rzeczpospolita Polska}})  — [[Үҙәк Европа]]лағы дәүләт. Майҙаны  — 312 000 км<sup>2</sup>, илдә 38 000 000 кеше йәшәй. Иң ҙур ҡала  — [[Варшава]] ({{lang-pl|Warszawa}}), 1.7 миллион кеше йәшәй.
Польша [[төньяҡ]]тан [[Балтик диңгеҙе]] менән йыуыла, [[көнбайыш]]тан [[Германия]] менән, көньяҡ-көнбайыштан [[Чехия]], көньяҡтан [[Словакия]] менән, көньяҡ-көнсығыштан [[Украина]], [[көнбайыш]]тан [[Белоруссия]], төньяҡ-көнсығыштан [[Литва]] һәм [[Рәсәй]] ([[Калининград өлкәһе]]) менән сиктәш.
 
Ил 16 [[воевоадлыҡ]]ҡа бүленгән, воеводалыҡтар [[повят]] (округ) һәм [[гмина|гминадарға]] бүленгән.
 
== Исеме ==
Теүәл рәсми исеменең тәржемәһе  — Поляк Республикаһы, сөнки Polska  — поляк тигәнде аңлата ({{lang-la|Respublica Polona}} —''Polonia'' (Польша) түгел)<ref>Ҡарағыҙ: ''Słownik Ojczyzny Polszczyzny'', Wrocław 2002, или [http://pl.wikipedia.org/wiki/Polska#cite_ref-0]</ref>. Рәсми исемендә хәҙерге поляк һүҙе «republika» (республика) ҡулланылмай, ә иҫкергән «Rzeczpospolita» (Жечпоспо́лита) һүҙе ҡулланыла.
Польша һуҙе боронғо славян һүҙе ''полъ'' (асыҡ, ирекле, буш) һүҙенән килеп сыҡҡан, илдең рельефында тигеҙлек өҫтөнлөк иткәнен күрһәтә.
 
== Тарихы ==
* Үҙаллы дәүләт барлыҡҡа килеүе  — [[966]] йыл
* [[Христианлыҡ]]ҡа инеү  — [[966]] йылдың 14 апреле
* Короллек статусын алыу  — [[1025]] йыл.
* Бөйөк Литва кенәзлеге менән берләшеп Ләхстан-Литва берләшмәһе ({{lang-ru|Речь Посполитая Обоих Народов (Республика Короны Польской и Великого Княжества Литовского) }}, {{lang-pl|Rzeczpospolita Obojga Narodów}}, {{lang-uk|Річ Посполита}}, {{lang-be|Рэч Паспалітая Абодвух Народаў}}, {{lang-lt|Abiejų Tautų Respublika}}) төҙөү  — [[1569]] йыл
* Ләхстан-Литва берләшмәһенең өс өлөшкә [[Рәсәй]]гә, [[Пруссия]]ға, [[Австрия]]ға таралыүы  — [[772]]—[[1795]] йылдар
* Варшава герцоглығы барлыҡҡа килеү  — [[1807]] йыл
* Герцоглыҡтың автономия хоҡуғында [[Польша Батшалығы]] исеме менән [[Рәсәй империяһы]]на инеүе  — [[1815]] йыл
* Бойондороҡһоҙ республика (II Речь Посполита) төзөлөүе  — [[1918]] йыл
* [[Икенсе бөтә донъя һуғышы]] башында [[Молотов-Риббентроп пакты]] нигеҙендә Польшаның [[Германия]] һәм [[СССР]]-ға бүленеүе.
* Польшаны нацист оккупацияһынан азат итеү  — [[1944]] [[1945]] йылдар
* Польша халыҡ республикаһы (ПХР) Польша Республикаһы тип үҙгәртелә  — [[1989]] йыл
 
{{Commonscat|Poland}}
Юл 131 ⟶ 132:
{{Европа Берләшмәһе}}
 
 
[[Категория:Илдәр]]
[[Категория:Польша|Польша]]
[[Категория:ИлдәрНАТО дәүләттәре]]
[[Категория:Европа берләшмәһе ағзалары]]
 
 
{{Link FA|af}}
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Польша» битенән алынған