|
[[Рәсем:ReligionSymbolAbr.PNG|thumb|300px|right|Эре ибраһими диндәрҙең тамғалары: [[Йәһүҙилек]] (өҫтә), [[Христианлыҡ]] (һулда) һәм [[Ислам]] (уңда).]]
[[Рәсем:Abraham Dharma.png|thumb|300px|Ер шарында ибраһими (алһыу төҫтә) һәм [[Дхармик диндәр|дхармик]] (һары) диндәрҙең таралышы]]
[[Рәсем:Worldwide percentage of Adherents by Religion.png|thumb|300px|Донъяла диндәр таралышы (%)]] ▼
'''Ибраһими диндәр''' — боронғо [[семит халыҡтары]]ның уртаҡ дини йолалары нигеҙендә барлыҡҡа килгән [[монотеизм|монотеистик]] (бер [[Аллаһ|Аллаға ышаныусан]]) диндәр төркөмө.
*Өсөһө лә үҙҙәрен монотеистик дин тип иҫәпләй (шулай ҙа, ислам да, йәһүҙилек тә христиалыҡтың быға дәғүәһенә шик менән ҡарай); өсөһө лә Алланы танып белерлек булмаған, бар донъяны яратыусы һәм әхләҡи ҡанун биреүсе иң юғары зат тип күрә.
*Өсөһө лә Ибраһим пәйғәмбәргә бәйле дини йолаларҙы таный.
[2] They are faiths that recognize a spiritual tradition identified with Abraham.[3][4][5] The sacred narratives of all three of these religions feature many of the same figures, histories and places in each, although they often present them with different roles, perspectives and meanings.
*Өсөһө лә изге китаптарында бәйән иткән кешеләр, ваҡиғалар һәм ҡитғалар күпселегендә бер-береһенә тап килә (хәйер, бер үк ваҡиғаларҙы тасуирлау юлдары, шәхестәрҙең ролдәре һәм дөйөм баһалар йыш ҡына бер-береһенән айырылып тора).
▲[[Рәсем:Worldwide percentage of Adherents by Religion.png|thumb|300px|Донъяла диндәр таралышы (%)]]
Бөгөнгө көндә, 3.8 миллиард кешеләр самаһы ошо өс динде тота — был ер йөҙөндә йәшәгән бөтә кешеләрҙең яртыһын тәшкил итә.
Ибраһими диндәр донъяла таралған башҡа диндәргә, әйтеп үткәндә [[индуизм]]ға, [[буддизм]]ға, [[сикхизм]]ға, [[джайнизм]]ға, [[конфуцианлыҡ]]ҡа һәм [[даосизм]]ға ҡаршы ҡуйыла. Был диндәр [[Индия]]ла таралған [[дхарма|дхармик]] һәм Көнсығыш Азияла тарлған [[Дао|Даоик]] дин төркөмдәренә инә.
== Башҡа ибраһими диндәр==
Үрҙә күрһәтелгән өс диндән тыш, түбәндәгеләр ҙә ғәҙәттә Ибраһими диндәр һанына инә тип иҫәпләнә. Был диндәрҙең өсөһө лә сикләнгән төбәктәрҙә генә таралған:
* [[растафарианлыҡ]]
* [[бахаи]]
* [[караизм]]
== Барлыҡҡа килеү ==
Бөтә авраамик диндәр бороңғо [[йәһүдтәр]]ҙең монотеистик дине ([[йәһүҙилек]]) нигеҙендә барлыҡҡа килгән, тип иҫәпләнә. Был дин [[Йәһүҙиә]] һәм [[Израиль батшалығы|Израиль]] исемле бороңғо батшалыҡтарҙа б.э.т. I меңйыллыҡта (йәһүдтәр [[Вавилон әсирлеге]]нә төшкәнгәсә) таралған булған.
Б.э. I быуатта Йәһүҙиәлә христианлыҡ барлыҡҡа килә; ул йәһүҙилектең рухи мираҫына киң таянһа ла, уны төплө рәүештә тикшереп, тамырынан үҙгәрткән.
Б.э. VII быуатта [[Ғәрәп ярымутрауы]]нда [[ислам]] барлыҡҡа килә. Йәһүҙилектең һәм христианлыҡтың икеһенең дә рухи мираҫын өлөшләтә ҡулланһа ла, ислам уларҙың тәбиғи дауамы булып үҫмәй, әммә үҙен уларға ҡаршы ҡуйып, уларҙы алмаштырырға ниәтләй.
<ref name="Журавский"/><ref name="Васильев"/><ref name="путеводитель"/><ref>{{cite web| url=http://books.google.ru/books?id=oSIsAAAAYAAJ&pg=PR6&lpg=PR6&dq=Was+hat+Mohammed+aus+dem+Judenthume+aufgenommen%3F&source=bl&ots=54oMtdptPv&sig=w3otMwhIE6bdMh21zklJQKFMvZQ&hl=ru&ei=km6eSr69D8WK-Qbq9_nZCw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1#v=onepage&q=&f=false|title=Abraham Geiger. Was hat Mohammed aus dem Judenthume aufgenommen?(Что Мухаммад заимствовал из иудаизма?)|accessdate=2009-09-02}}{{ref-de}}</ref><ref>{{cite web|url=http://magazines.russ.ru/km/2005/2/ka20.html|title=Гейдар Джемаль. Освобождение ислама|accessdate=2009-09-02}}</ref>.
Ҡайһы бер мосолмандар фекеренсә, ислам Ибраһим пәйғәмбәргә ҡайтып ҡалған бороңғо дини йолалар нигеҙендә үҫешкән. [[Мөхәммәт|Мөхәммәт пәйғәмбәр]] раҫлағанса, ул иғлан иткән иман Ибраһим пәйғәмбәрҙең боронғо диненә тап килә, ә йәһүҙиләр һәм христиандар уны быуаттар дауамында боҙоп килгән, тип фаразлана.
<ref>Энциклопедия Britannica, 1987, 22 том, 475 бит.</ref>.
== Оҡшаш һәм айырмалы яҡтары ==
Ибраһими диндәрҙең тәүберенсе яҙма сығанағы булып Тәүрат тора.
Первичный письменный источник авраамических религий — [[Тора]]. В целом признаётся, хотя по-разному истолковывается. [[Ветхий Завет]] христианской традиции практически полностью соответствует еврейскому [[Танах]]у.
=== Откровение ===
Авраамические религии также называются религиями откровения, то есть основаны на том, что Бог раскрывает себя людям, сообщая свою волю и предписывая людям определенное поведение.
<!--
В отношении к откровению видны и различия между иудаизмом, христианством и исламом. Для иудаизма уникальное место занимает [[Синайское откровение]], в котором была выражена воля Творца, не подлежащая отмене или изменению. Христианство говорит о Новом Завете, изменяющем услышанное еврейским народом на горе Синай. [[Ислам]] воспринимает пророчество [[Мухаммед|Магомет]]а, «последнего из пророков», как самое главное, отменяющее все остальные пророчества.
Бахаи считаю последним откровением Бога пророчество [[Бахаулла|Баха-Уллы]].
=== Иисус ===
{{main|Иисус Христос}}
Различия выражаются и в восприятии личности Иисуса и [[Евангелие|Евангелия]]. Его историчность и вопрос божественности имеет разные толкования в Христианстве, Иудаизме, Исламе и Бахаи.
[[Иудаизм]] не признаёт Иисуса как [[Мессия|Мессию]], тем более, не признаёт его божественность. Соответственно, Евангелие также не почитается.
В [[христианство|христианстве]] Иисус почитается Сыном Божиим Единородным, Мессией, Искупителем грехов, Спасителем человечества. Иисус Христос — глава новозаветной христианской Церкви. Евангелие почитается как слово Божие.
[[Ислам]] признаёт святость и мессианское наследие Иисуса (по-арабски [[Иисус в исламе|Иса]]), почитая его одним из великих пророков, а также соглашается с некоторыми пунктами Писания [[Новый Завет|Нового Завета]], включая тезис о непорочном зачатии Марии, но отрицает, согласно [[Коран]]у, «возможность предания [[Аллах]]у сотоварищей», из чего постулируется, что Иисус не может быть Богом или равным ему. По представлениям мусульман, Иисусу была ниспослана священная книга Евангелие (по-арабски Инджиль), которую христиане грубо исказили. <ref>{{cite web|url=http://www.elbrusoid.org/content/dialog/p814.shtml | title=Алексей Журавский. Авраамическая религия ислам|accessdate=2009-09-02}}</ref>
[[Бахаи]] признают и почитают Иисуса как Мессию и Богоявление, но того времени. Мессия нашего времени — [[Бахаулла]].
== Примечания ==
{{Примечания}}
== См. также ==
* [[Индийские религии|Дхармические религии]]
* [[Бахаи]]
== Ссылки ==
* [http://www.beliefnet.com/features/abrahamicfaiths.html The Abrahamic Faiths: A Comparison] — Чем отличаются иудаизм, ислам и христианство? {{ref-en}}
* [http://www.genon.ru/GetAnswer.aspx?qid=cbc5978b-317f-4559-993d-2c714d09505f Что такое авраамитические религии?] {{ref-ru}}
-->
[[Категория:Дин]]
| 