Синан: өлгөләр араһындағы айырма

'''Сина́н''' ({{ДатаРождения|15|4|1489}}, Кайсери (әрм. Мажак) — {{ДатаСмерти|7|2|1588}}, Стамбул) — осман осорондағы иң билдәле төрөк архитекторы һәм инженеры. Тулы исемея '''Абдулменна́н оғлыу́ Синанедди́н Йосуоф''' ({{lang-tr|Abdülmennan oğlu Sinaneddin Yusuf}}), '''Ходжа́ Мима́р Сина́н Ага́''' ({{lang-tr|Hoca Mimar Sinan Ağa}} исеме менән билдәле — уҡытыусы архитертор Синан әфәнде) һәм шулай уҡ '''Мима́р Сина́н''' ({{lang-tr|Mimar Sinan}} — архитектор Синан). [[1538]] йылдан Сөләймән солтан төҙөткән [[мәсет]], нығытмалар, [[күпер]]ҙәр һәм башҡа төҙөлөш менән етәкселек итә.

== Биографияһы ==

p98 ''But only one architect is remembered&nbsp;— Mirmar Sinan, the Armenian, who was a contemporary of Michelangelo and whose greatest work was the Suleiman Mosque at Constantinople. '' ''He was also the architect of the Begova Mosque at Sarajevo'' </ref><ref>''Kouymjian, Dickran.'' Armenia from the Fall of the Cilician Kingdom (1375) to the Forced Emigration under Shah Abbas (1604) // {{Книга:Richard G. Hovannisian:The Armenian People from Ancient to Modern Times (1997, Vol. 2)|13}}</ref><ref>''«Although Sinan is usually identified by authors as „an Ottoman architect“ or as „a Christian forced by the Ottomans to serve in the Janissary corps“, or sometimes as a Greek or probably a Greek, he can be identified as an Armenian through a document in the imperial archives and other evidence.»'' &nbsp;— Armenian Constantinople; Architects, Craftsmen, Weavers: Armenians and Ottoman Art. UCLA&nbsp;— (University of California, Los Angeles).&nbsp;— ''«Несмотря на то, что обычно Синана идентифицируют как „османского архитектора“ или как „христианина, вынужденного османами служить в янычарских подразделениях“, иногда греком или „возможно, грека“, он в документе имперского архива, как и в других свидетельствах, определяется армянином.»'' &nbsp;— Армянский Константинополь; Aрхитекторы, ремесленники, ткачи: армяне и османское искусство. УКЛА&nbsp;— Калифорнийский университет в Лос-Анджелесе.</ref>

(башҡа фараз буйынса, грек ғаиләһендә<ref>Byzantium and the Magyars, Gyula Moravcsik, Samuel R. Rosenbaum p. 28</ref><ref>Talbot Hamlin, Architecture Through the Ages, University of Michigan, p 208</ref>) 1489йылдың 15 апрелдә Кайсери янындағы ауылда (хәҙерге Төркиәнең Анатолия провинцияһы) тыуа.

XX быуат урталарына тиклем әрмән ғаиләһендә тыуған тигән фараз хупланманы.<ref name="SI"></ref>

[[1539]] йылда Челеби Луфти Паша баш вәзир булғас, архитектор элек уның ғәскәрендә хеҙмет иткән, Синан [[Стамбул]] солтан һарайының баш архитекторы итеп тәғәйенләнә. Бөтә Осман империяһындағы төҙөлөштө контрольдә тотоу, бөтә төҙөлөш менән идара итеү (юлдар, күперҙәр, һыу үткәргестәр) уның бурысы була. Вазифала булған 50 йыл эсендә Синан үҙен контрольдә тоҡан минстрҙанда мөмкинлектәре киңерәк булған ҡеүәтле ойошма төҙөй. Ул буласаҡ архитекторҙар уҡый торған архитекторҙар үҙәге аса.

Үҙ ғүмерендә Синан 300-гә яҡын бина төҙөй — мәсеттәр, мәктәптәр, хәйриә ашханалары, дауаханалар, һыу үткәргестәр, күперҙәр, ҡауанһарайҙар, һарайҙар, мунсалар, кәшәнәләр, фонтандар төҙөй, күбеһе Стамбулда төҙөлә. Уның иң билдәле төҙөлөштәре — Шехзада мәсете, Сөләймән мәсете, Эдирндә Сәлимиә мәсете.