Һулыш: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
70 юл:
Һулыш алыу менән һулап сығарыуҙың алмашынып тороуы оҙонса мейелә урынлашҡан һулыш алыу үҙәге менән регуляция.
 
Һулыш алыу үҙәгендә ритмик рәүештә импульстар тыуып тора. Импульстар нервылар буйлап ҡабырғаара мускулдарға һәм диафрагмаларға тапшырыла һәм уларҙың ҡыҫҡарыуына килтерә. Мускулдарҙың ҡыҫҡарыуы иҫәбенә ҡабырғалар күтәрелә,, диафрагма ҡыҫҡарып яҫы тип әйтерлек булыпхәлгә китәкилә. Һөҙөмтәлә күкрәк ҡыуышлығының күләме арта. Үпкәләр күкрәк ситлегенең хәрәкәте артынан эйәрәләр. Эсендә һауа баҫымы атмосфера һауаһы баҫымынан түбәнерәк булып китә һәм үпкәләр эсенә һауа ағымы йүнәлә. Был һулыш алыу була ((''инспирация'') .
 
Унан һуң ҡабырға-ара мускулдар һәм диафрагма мускулдары йомшаралар, күкрәк ҡыуышлығының күләме бәләкәйләнә. Үпкәләр ҡыҫыла һәм эсендә һауа баҫымы атмосфераныҡынан юғарыраҡ була башлай һәм һауа тышҡа сығарыла. Был һулап сыгарыу була (''экспирация''). .
 
'''Шулай итеп, тышҡы һулыш ике этапты үҙ эсенә ала:'''
Сағыштырма тынлыҡ хәлендә оло кеше 1 минутта яҡынса 16 һулыш алыу хәрәкәте яһай. Насар елләтелгән бинала йәки көсөргәнешле эш башҡарғанда һулыш алыу хәрәкәттәренең йышлығы 2 тапҡырға һәм унан да күберәккә арта. Был һулыш алыу үҙәге нервы күҙәнәктәренең ҡандағы углекислый газға һиҙгерлеге һөҙөмтәһе булып тора. Ҡанда углекислый газ миҡдары күбәйһә, һулыш алыу үҙәгендә ярһыу көсәйә һәм нервы импульстары нервылар буйлап һулыш алыу мускулдарына тарала, һөҙөмтәлә һулыш алыу хәрәкәттәренең йышлығы һәм тәрәнлеге арта. Шулай итеп, һулыш алыу хәрәкәттәре нервылар ярҙамында һәм гумораль регулядиялана
 
- алвеолларҙа вентиляция,
 
- алвеолаларҙа һауа һәм ҡан капиллярҙары араһында газдар алмашыныуы. Һәм тышҡы һәм туҡымаларҙағы күҙәнәк һулышы араһындағы сик альвеолаларҙың периферия күҙәнәктәренең мембранаһы буйлап үтә.
 
'''Шулай уҡ, һулыш алыуҙың ике төрө бар:'''
 
- күкрәк менән тын алыу ( күкрәк киңәйеүе ҡабырғалар күтәрелеү юлы менән башҡарыла),
 
- ҡорһаҡ менән тын алыу (күкрәк киңәйеүе диафрагма ҡыҫҡарыу юлы менән башҡарыла).
 
Сағыштырма тынлыҡ хәлендә оло кеше 1 минутта яҡынса 16 һулыш алыу хәрәкәте яһай. Насар елләтелгән бинала йәки көсөргәнешле эш башҡарғанда һулыш алыу хәрәкәттәренең йышлығы 2 тапҡырға һәм унан да күберәккә арта. Был һулыш алыу үҙәге нервы күҙәнәктәренең ҡандағы углекислый газға һиҙгерлеге һөҙөмтәһе булып тора. Ҡанда углекислый газ миҡдары күбәйһә, һулыш алыу үҙәгендә ярһыу көсәйә һәм нервы импульстары нервылар буйлап һулыш алыу мускулдарына тарала, һөҙөмтәлә һулыш алыу хәрәкәттәренең йышлығы һәм тәрәнлеге арта. Шулай итеп, һулыш алыу хәрәкәттәре нервылар ярҙамында һәм гумораль регулядияланарегуляциялана
 
== Әҙәбиәт ==
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Һулыш» битенән алынған